Λίστα ESG: Οι 100 ελληνικές εταιρείες που ξεχωρίζουν

Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου

Τα τελευταία χρόνια δίνεται µια αυξανόµενη έµφαση στα θέµατα ESG στη διαδικασία λήψης εταιρικών αποφάσεων. Ως αποτέλεσµα, οι εταιρείες καλούνται ολοένα και περισσότερο να αποκαλύπτουν τις δραστηριότητές τους στο ESG και τις πρωτοβουλίες βιωσιµότητας σε όλους τους ενδιαφερόµενους. Ωστόσο η αξιοπιστία και η αποτελεσµατικότητα αυτών των αναφορών εξαρτώνται από το επίπεδο διαφάνειας που παρέχουν οι εταιρείες. Η διαφάνεια στις αναφορές ESG και βιωσιµότητας είναι ζωτικής σηµασίας για την οικοδόµηση εµπιστοσύνης και αξιοπιστίας µεταξύ των ενδιαφεροµένων. Παρέχοντας ολοκληρωµένες και ακριβείς πληροφορίες, οι εταιρείες αποδεικνύουν τη δέσµευσή τους σε υπεύθυνες επιχειρηµατικές πρακτικές. Μια διαφανής αναφορά επιτρέπει στα ενδιαφερόµενα µέρη να αξιολογήσουν την αποτελεσµατικότητα της εταιρείας σε αυτόν τον τοµέα.

Eπιπλέον, οι επενδυτές εξετάζουν όλο και περισσότερο τους παράγοντες ESG όταν λαµβάνουν επενδυτικές αποφάσεις. Οι διαφανείς αναφορές δίνουν τη δυνατότητα στους επενδυτές να αξιολογήσουν την απόδοση βιωσιµότητας µιας εταιρείας, αλλά και πιθανούς κινδύνους και ευκαιρίες. Παρέχοντας σαφείς και αξιόπιστες πληροφορίες, οι εταιρείες µπορούν να προσελκύσουν επενδυτές και να ενισχύσουν την πρόσβασή τους στο κεφάλαιο.

Λίστα ESG: Οι 100 ελληνικές εταιρείες που ξεχωρίζουν

Τα αποτελέσµατα ανά βαθµίδα κατάταξης ακολουθούν στους παρακάτω πίνακες, κατά αλφαβητική σειρά ανά βαθµίδα:

Platinum 

 

Στο πλαίσιο αυτό, το "Forbes" και η ΕΥ παρουσιάζουν το ESG Transparency Index – ένα εργαλείο που αποκαλύπτει τον βαθµό διαφάνειας των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση µε τα θέµατα ESG. Μέσω αυτού του δείκτη, αναδεικνύονται οι εταιρείες που ξεχωρίζουν για τη δέσµευσή τους στην προώθηση της διαφάνειας και της βιωσιµότητας.

Η αξιολόγηση των εταιρειών βασίστηκε σε συγκεκριµένα κριτήρια, που καλύπτουν τους τρεις πυλώνες του ESG: Περιβάλλον (Environmental), Κοινωνία (Social) και Διακυβέρνηση (Governance). Χρησιµοποιώντας δείκτες ESG κορυφαίων διεθνών και εθνικών προτύπων µη χρηµατοοικονοµικής αναφοράς, οι εταιρείες ταξινοµήθηκαν και, ανάλογα µε τη βαθµολογία που συγκέντρωσε η καθεµία, κατατάχθηκε σε µία εκ των εξής βαθµίδων:

Pioneers (Platinum): Βαθµολογία >48

Leaders (Diamond): Βαθµολογία µεταξύ 48 και 39

Advanced (Gold): Βαθµολογία µεταξύ 38 και 29

Followers (Silver): Βαθµολογία µεταξύ 28 και 19

Beginners (Bronze): Βαθµολογία µεταξύ 18 και 9

Commencing the ESG journey: Βαθµολογία <9

Στην πρώτη κατηγορία συναντάµε τις εταιρείες που είναι οι πρωτοπόρες σε θέµατα διαφάνειας και δηµοσιότητας ως προς τους τρεις πυλώνες του ESG. Από τις 100 εταιρείες, 13 βαθµολογήθηκαν στη βαθµίδα Platinum, 19 στη βαθµίδα Diamond, 7 στη βαθµίδα Gold, 2 στη βαθµίδα Silver, 6 στη βαθµίδα Bronze, ενώ 53 εταιρείες βρέθηκαν στην τελευταία βαθµίδα, Commencing the ESG journey.

Στη φετινή κατηγορία των "Pioneers" συναντάµε τις εταιρείες: Alpha Υπηρεσιών και Συµµετοχών, Attica Συµµετοχών, Elpedison, Eurobank Ergasias, Helleniq Energy, ΔEH, Εθνική Τράπεζα, Ελλάκτωρ, Motor Oil, Μυτιληναίος, ΟΤΕ, Πειραιώς Financial Holdings και Τιτάν.

Αξίζει να σηµειωθεί, µε βάση τα κύρια ευρήµατα της έρευνας, ότι ο µεγαλύτερος βαθµός διαφάνειας των 100 µεγαλύτερων εταιρειών της Ελλάδας παρατηρείται στον πυλώνα της Διακυβέρνησης, ο οποίος καταγράφει το µεγαλύτερο ποσοστό γνωστοποιήσεων (40%) στο σύνολο των κριτήριων αξιολόγησης που αφορούν τον πυλώνα των κριτηρίων Διακυβέρνησης. Επίσης, ως προς τους κλάδους, ο µεγαλύτερος βαθµός διαφάνειας παρατηρείται στον κλάδο των Τραπεζών-Ασφαλιστικών, ο οποίος καταγράφει το µεγαλύτερο ποσοστό γνωστοποιήσεων (58%) στο σύνολο των κριτηρίων αξιολόγησης.

Η διαφάνεια στις αναφορές ESG και βιωσιµότητας είναι ουσιαστική για την οικοδόµηση αξιοπιστίας και την ενίσχυση της εµπιστοσύνης των επενδυτών. Μέσω της διαφάνειας, οι επενδυτές και οι ενδιαφερόµενοι έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες που τους επιτρέπουν να αξιολογήσουν τη βιωσιµότητα της εταιρείας, τους κινδύνους, αλλά και τις ευκαιρίες που προκύπτουν από την κοινωνική και περιβαλλοντική της δράση.

Επιπλέον, οι εταιρείες που δίνουν προτεραιότητα στη διαφάνεια δεν ανταποκρίνονται απλώς στις προσδοκίες των ενδιαφεροµένων µερών, αλλά και τοποθετούνται ως ηγέτες σε βιώσιµες επιχειρηµατικές πρακτικές. Μέσω της διαφάνειας, διαµορφώνεται ένα περιβάλλον εµπιστοσύνης και συνεργασίας που ενθαρρύνει την ανάπτυξη βιώσιµων πρωτοβουλιών και τη δηµιουργία αξίας για όλα τα µέρη.

Καθώς η ζήτηση για πληροφορίες ESG συνεχίζει να αυξάνεται, οι εταιρείες πρέπει να αγκαλιάσουν τη διαφάνεια ως µια διαρκή δέσµευση για ένα βιώσιµο µέλλον. Η ενεργή διαχείριση και αναφορά των δεδοµένων ESG δεν είναι µόνο θεµελιώδης για την ανάπτυξη µιας εταιρικής κουλτούρας που εστιάζει στην αειφορία, αλλά επίσης αποτελεί µια αναγκαία συνθήκη για τη διασφάλιση της µακροπρόθεσµης επιτυχίας και ανταγωνιστικότητας της επιχείρησης.

Μεθοδολογία

Σκοπός: Σκοπός της έρευνας είναι η αποτύπωση της παρούσας κατάστασης των 100 µεγαλύτερων εταιρειών στην Ελλάδα (σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα της λίστας του "Forbes" µε τις µεγαλύτερες εταιρείες στην Ελλάδα για το 2022), ως προς το επίπεδο διαφάνειας σε θέµατα ESG, βάσει συγκεκριµένων πηγών δηµόσιων αναφορών και κριτηρίων γνωστοποίησης.

Σηµειώνεται ρητά ότι η έρευνα δεν έχει ως αντικείµενο την αξιολόγηση των εταιρειών σχετικά µε τις επιδόσεις τους σε θέµατα ESG.

Δείγµα: Ως δείγµα της έρευνας επιλέχθηκαν οι 100 µεγαλύτερες εταιρείες στην Ελλάδα, βάσει τζίρου, µε έτος αναφοράς το 2022, σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα της λίστας του "Forbes" µε τις µεγαλύτερες εταιρείες στην Ελλάδα για το 2022. Σηµειώνεται ότι η λίστα εταιρειών που χρησιµοποιήθηκε για την ανάπτυξη του φετινού "ESG Transparency Index" είναι διαφορετική σε σχέση µε το 2021.

Μέθοδος: Η παρούσα ποσοτική έρευνα είναι δευτερογενής και η άντληση των δεδοµένων πραγµατοποιήθηκε ως εξής:

Πηγές: Ως πηγές συλλογής δεδοµένων χρησιµοποιήθηκαν οι Εκθέσεις Βιώσιµης Ανάπτυξης / ESG και οι Ετήσιες Οικονοµικές Εκθέσεις / Εκθέσεις Διαχείρισης Δ.Σ. µε έτος αναφοράς το 2022.

Η αξιολόγηση βασίστηκε αποκλειστικά στο δηµοσιευµένο περιεχόµενο των ανωτέρω Εκθέσεων, συµπεριλαµβανοµένων των παραποµπών που υπήρχαν εντός των Εκθέσεων (στις περιπτώσεις που οι υπερσύνδεσµοι ήταν λειτουργικοί), και στις ιστοσελίδες των εταιρειών, µόνο σε περιπτώσεις όπου οι πληροφορίες αφορούν κάποιο παράρτηµα/συµπλήρωµα της βασικής Έκθεσης ESG και γνωστοποιούνται µε βάση κάποιο συγκεκριµένο πρότυπο µη χρηµατοοικονοµικής αναφοράς (π.χ. GRI). Δεν λήφθηκε υπόψη οποιαδήποτε άλλη δηµοσιευµένη πληροφορία ESG, σε λοιπά κανάλια επικοινωνίας (π.χ. άρθρα ιστοσελίδων, δελτία Τύπου κ.λπ.). Για θυγατρικές εταιρείες οµίλων του εξωτερικού οι γνωστοποιήσεις που αντλήθηκαν αφορούν µόνο τη µη χρηµατοοικονοµική πληροφόρηση της εγχώριας θυγατρικής.

Έτος αναφοράς: Ως έτος αναφοράς των παραπάνω πηγών χρησιµοποιήθηκε το 2022, µε εξαίρεση µία περίπτωση, όπου η Έκθεση Βιώσιµης Ανάπτυξης/ESG είχε διετή κύκλο αναφοράς, µε πιο πρόσφατο έτος το 2022. Η παρούσα µελέτη έλαβε υπόψη Εκθέσεις που είχαν δηµοσιευθεί µέχρι και τις 7/3/2024.

Μεθοδολογία αξιολόγησης: Οι εταιρείες του δείγµατος αξιολογήθηκαν βάσει συγκεκριµένων κριτηρίων, τα οποία σχεδιάστηκαν ώστε να καλύπτουν και τους τρεις πυλώνες (E-S-G), λαµβάνοντας υπόψη δείκτες ESG κορυφαίων διεθνών και εθνικών προτύπων µη χρηµατοοικονοµικής αναφοράς (GRI, SASB, ΑΤΗΕΧ ESG Guide, ESRS, TCFD).

Τα κριτήρια αξιολόγησης συνοδεύτηκαν από συγκεκριµένες επεξηγήσεις προς τους αξιολογητές, διατυπωµένες µε σαφή τρόπο, ελαχιστοποιώντας την υποκειµενικότητα κατά την ερµηνεία των κριτηρίων.

Τα κριτήρια σχεδιάστηκαν έτσι ώστε να καθίσταται εφικτή η ποσοτικοποίηση του επιπέδου γνωστοποίησης µη χρηµατοοικονοµικής πληροφορίας των εταιρειών, σε µια κλίµακα 0-55. Συγκεκριµένα, ως κριτήρια χρησιµοποιήθηκαν 55 ερωτήσεις κλειστού τύπου (ναι/όχι), αποδίδοντας έναν βαθµό σε κάθε θετική απάντηση και µηδέν βαθµούς σε κάθε αρνητική απάντηση (η διατύπωση των κριτηρίων βασίστηκε σε θετική πολικότητα). Σηµειώνεται πως τα κριτήρια έχουν ανανεωθεί σε σχέση µε το 2021, ώστε να συνάδουν µε τα συνεχώς εξελισσόµενα πρότυπα µη χρηµατοοικονοµικής πληροφορίας.

Για την ανάλυση των δεδοµένων και την εξαγωγή αποτελεσµάτων ανά κλάδο επιχειρηµατικής δραστηριότητας, η κατανοµή έγινε σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα της λίστας του "Forbes" µε τις µεγαλύτερες εταιρείες στην Ελλάδα για το 2022 ("οι εταιρείες της λίστας σε κλάδους").

Περιορισµοί έρευνας: Λόγω της έλλειψης οµοιογένειας στον τρόπο µε τον οποίο δηµοσιοποιούν οι εταιρείες τη µη χρηµατοοικονοµική τους πληροφορία, η συγκεκριµένη έρευνα υπόκειται στους περιορισµούς της µεθοδολογίας. Συγκεκριµένα, τα όρια των πηγών, καθώς και η επιλογή των κριτηρίων που ετέθησαν κατά τη µεθοδολογία, επηρεάζουν τις διαθέσιµες πηγές συλλογής δεδοµένων και την αξιολόγηση καθαυτή, αντιστοίχως.

Βαθµίδες κατάταξης: Ανάλογα µε τη βαθµολογία που συγκέντρωσε η κάθε εταιρεία, κατατάχθηκε σε µία εκ των βαθµίδων.

Βασικοί περιγραφικοί στατιστικοί δείκτες

 

Κύρια ευρήματα

-41% έχουν δημοσιεύσει Έκθεση Βιώσιμης Ανάπτυξης / ESG με έτος αναφοράς το 2022.

-41% δημοσιοποιούν μη χρηματοοικονομική πληροφορία βάσει αναγνωρισμένων προτύπων μη χρηματοοικονομικής αναφοράς.

-43% δημοσιοποιούν τις άμεσες (Scope 1) εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, 43% τις έμμεσες (Scope 2) εκπομπές, ενώ μόλις 25% δημοσιοποιούν τις έμμεσες (Scope 3) εκπομπές. Επίσης, 22% δημοσιοποιούν τις υποκατηγορίες των έμμεσων Scope 3 εκπομπών.

-29% θέτουν μετρήσιμους στόχους μείωσης των εκπομπών αεριών του θερμοκηπίου, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα επίτευξης.

-21% αναγνωρίζουν και αξιολογούν αποτελέσματα διαδικασιών αναγνώρισης και αξιολόγησης φυσικών κινδύνων σχετικών με το κλίμα.

-26% περιλαμβάνουν εξωτερική ανεξάρτητη διασφάλιση της μη χρηματοοικονομικής πληροφορίας που δημοσιοποιούν.

-20% δημοσιοποιούν στόχο για μηδενικά εργατικά ατυχήματα.

-Μεγαλύτερος βαθμός διαφάνειας των 100 μεγαλύτερων εταιρειών της Ελλάδας παρατηρείται:

---Στον πυλώνα της Διακυβέρνησης, ο οποίος καταγράφει το μεγαλύτερο ποσοστό γνωστοποιήσεων (40%) στο σύνολο των κριτήριων αξιολόγησης που αφορούν τον πυλώνα των κριτηρίων Διακυβέρνησης.

---Στον κλάδο των Τραπεζών-Ασφαλιστικών, ο οποίος καταγράφει το μεγαλύτερο ποσοστό γνωστοποιήσεων (58%) στο σύνολο των κριτηρίων αξιολόγησης.

* Δείτε στη στήλη "Σχετικά Αρχεία" τα Κριτήρια Αξιολόγησης

Η ΝET ΖERO ΑNALYTICS είναι εξειδικευµένη συµβουλευτική εταιρεία η οποία προσφέρει λύσεις αποκλειστικά για ESG. Υποστηρίζουµε τους Στόχους Βιώσιµης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (UN SDGs) και τα πιο διαδεδοµένα πλαίσια παγκόσµιων οργανισµών µη χρηµατοοικονοµικών αναφορών όπως το GRI και το SASB, προσαρµόζοντας τα διάφορα ουσιαστικά θέµατα ανά επιχειρηµατική δραστηριότητα.