Του Bob Haber
Τον Απρίλιο, δημοσίευσα ένα άρθρο με τίτλο "Χρυσός: Η επενδυτική φρενίτιδα τώρα αρχίζει" [The Gold Investing Madness Is Just Getting Started]. Εκείνη την εποχή, ο χρυσός είχε ξεφύγει από ένα εύρος διαπραγμάτευσης τεσσάρων ετών, σκαρφαλώνοντας σε ιστορικό υψηλό, περίπου στα 2.200 δολάρια η ουγγιά. Αυτό το ράλι το τροφοδότησαν οι ξένες κεντρικές τράπεζες που αγόραζαν χρυσό με πρωτοφανή ρυθμό για να μειώσουν την εξάρτησή τους από το αμερικανικό δολάριο. Παρόλα αυτά, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ δεν είχε ακόμη μειώσει τα επιτόκια, το δολάριο παρέμεινε ισχυρό και οι Αμερικανοί επενδυτές συνέχισαν να πωλούν τα ETF χρυσού. Δεδομένου αυτού του συνδυασμού, πίστευα ότι η "τρέλα" μόλις άρχιζε και ότι οι μετατοπίσεις αυτών των μακροοικονομικών συνθηκών θα μπορούσαν γρήγορα να στραφούν υπέρ του χρυσού.
Ας έρθουμε στο σήμερα όπου ο χρυσός διαπραγματεύεται γύρω στα 2.650 δολάρια η ουγγιά - άνοδος άνω του 20%! Τι τροφοδότησε το επόμενο ανοδικό βήμα; Ο ίδιος καταλύτης που αρχικά έδωσε ώθηση στον χρυσό: οι αγορές από τις ξένες κεντρικές τράπεζες, οι οποίες παραμένουν ισχυρές αν και υποτιμημένες. Συν τοις άλλοις, δύο από τους τρεις προηγούμενους αντίθετους ανέμους πλέον είναι ευνοϊκοί: η Federal Reserve ξεκίνησε τις μειώσεις των επιτοκίων και το δολάριο άρχισε να αποδυναμώνεται. Ας εμβαθύνουμε στον κάθε παράγοντα ξεχωριστά.
Στο μέτωπο των κεντρικών τραπεζών, το πρώτο εξάμηνο του 2024 σημειώθηκε άλλο ένα ρεκόρ ζήτησης από ξένους αγοραστές (πηγή: World Gold Council). Τον ρυθμό σε αυτή την αγορά έδωσαν εχθρικά κράτη των ΗΠΑ, όπως η Κίνα και η Ρωσία, καθώς και συμμαχικές χώρες όπως η Πολωνία. Η Εθνική Τράπεζα της Πολωνίας ήταν ο μεγαλύτερος αγοραστής το β' τρίμηνο, με τον χρυσό να αποτελεί πλέον το 13% των συνολικών αποθεμάτων της. Η Κεντρική Τράπεζα της Ινδίας προσέθετε χρυσό κάθε μήνα το 2024, με τις ποσότητες που έχει αγοράσει από την αρχή του έτους να ανέρχονται σε 37 τόνους - ξεπερνώντας τις αγορές της για το 2022 και το 2023. Σύμφωνα με την BofA Securities, ο χρυσός είναι πλέον το δεύτερο μεγαλύτερο αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο παγκοσμίως (16,1% των αποθεμάτων, έναντι του ευρώ με 15,6%), μετά το αμερικανικό δολάριο.
Η Κίνα, που ήταν ο μεγαλύτερος ξένος αγοραστής χρυσού, διέκοψε τις αγορές της τον Μάιο του 2024, με τον χρυσό να εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει μόνο το 4,9% των συνολικών αποθεμάτων της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας. Ακόμη πιο ενδιαφέρουσες είναι οι πρόσφατες αναφορές που υποδηλώνουν ότι η Σαουδική Αραβία αγοράζει κρυφά χρυσό στην Ελβετία. Από τις αρχές του 2022, πιστεύεται ότι η Σαουδική Αραβία έχει αγοράσει 160 τόνους χρυσού. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κεντρική τράπεζα της Σαουδικής Αραβίας ενημέρωσε για τελευταία φορά τα επίσημα αποθέματά της σε χρυσό το 2008, όταν κατείχε 332 τόνους χρυσού. Τέτοιες αναφορές μάς εμποδίζουν να πιστέψουμε ότι η αγορά χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες βρίσκεται κοντά στο τέλος της ή ότι κατανοούμε πλήρως το τι συμβαίνει στο παρασκήνιο. Εφόσον είναι πολύ πιθανό να συνεχιστεί το ενδιαφέρον για το χρυσό τόσο από εχθρικά όσο και φιλικά των ΗΠΑ κράτη, το εύρος ζήτησης του πολύτιμου μετάλλου μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι καταλαβαίνουμε σήμερα.
Ευνοϊκός παράγοντας για τον χρυσό είναι μεταξύ άλλων η μείωση των επιτοκίων από τη Fed. Στις 18 Σεπτεμβρίου, η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ μείωσε τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης, ενέργεια που είχε προεξοφλήσει η αγορά, καθώς τα 2ετή επιτόκια είχαν ήδη μειωθεί από το 5% στο 3,5% μεταξύ Μαΐου και Σεπτεμβρίου. Ουσιαστικά η Fed κήρυξε τη νίκη επί του πληθωρισμού, παρόλο που αυτός παραμένει πολύ πάνω από τον στόχο του 2%. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν πως ο πληθωρισμός θα μπορούσε να κάνει αναστροφή προς το 4%. Μια Fed που μειώνει τα επιτόκια, ενώ ο πληθωρισμός παραμένει σε υψηλά επίπεδα, θα έχει ως αποτέλεσμα να δεχθούν πιέσεις τα μακροπρόθεσμα πραγματικά επιτόκια, δημιουργώντας ένα bullish περιβάλλον για ένα μη αποδοτικό περιουσιακό στοιχείο όπως ο χρυσός.
Άλλος βασικός καταλύτης για το ράλι του χρυσού ήταν η αποδυνάμωση του δολαρίου. Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να έχουν ένα αυξανόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα, το οποίο πλέον πλησιάζει το 1,9 τρισ. δολάρια, παράλληλα με ένα τεράστιο κρατικό χρέος που ξεπερνά τα 35 τρισ. δολάρια. Επιπλέον, οι ΗΠΑ εμφανίζουν εμπορικό έλλειμμα εδώ και πάνω από πέντε δεκαετίες. Σε συνδυασμό με την κλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων, οι παράγοντες αυτοί έχουν παρακινήσει τα κράτη-μέλη των BRICS+ να μειώσουν την εξάρτησή τους από το δολάριο. Ποια είναι η τέλεια εναλλακτική λύση, μη συνδεδεμένη με το χρέος οποιασδήποτε χώρας; Ο χρυσός.
Πιστεύω ότι και οι τρεις αυτοί καταλύτες βρίσκονται ακόμα στην αρχή τους. Ωστόσο, ακόμη δεν έχουμε δει μία σημαντική παράμετρο: να αγοράζουν χρυσό μέσω των αμερικανικών ETF οι ιδιώτες. Παρόλο που η κεφαλαιοποίηση του χρυσού έχει ξεπεράσει τα 17 τρισ. δολάρια, σε ιστορικά υψηλά χωρίς να συνδέεται με μετοχές και ομόλογα, δεν συγκεντρώνει τη δέουσα επενδυτική προσοχή. Μελέτη της State Street Global Advisors και του Παγκόσμιου Συμβουλίου Χρυσού το 4ο τρίμηνο του 2023 διαπίστωσε ότι το ένα τρίτο των χρηματοοικονομικών συμβούλων στη Βόρεια Αμερική διαθέτει λιγότερο από 1% των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων (AUM) σε χρυσό, ενώ το 56% διαθέτει μεταξύ 1% και 4,9%. Φέτος σύστησα σε χαρτοφυλάκια να κατέχουν περισσότερο από 20% σε χρυσό. Όταν οι ιδιώτες και οι θεσμικοί επενδυτές μπουν στην αγορά του χρυσού -και πιστεύω ότι θα το κάνουν-, το επόμενο άρθρο μου μπορεί να έχει τίτλο "Παράφορη η τρέλα για τον χρυσό".
Αυτό που θα πρέπει να προσέχουν οι αγοραστές είναι πως ο Οκτώβριος είναι συνήθως ένας δύσκολος μήνας για τον χρυσό. Από το 1968, ο χρυσός έχει σημειώσει μόνο μια φορά ελαφρώς θετική απόδοση κατά τον Οκτώβριο, ενώ η μέση απόδοσή του κυμαίνεται σε αρνητικό έδαφος. Προσθέστε σε αυτό τις επερχόμενες εκλογές και την υπερβολική αισιοδοξία γύρω από τις μειώσεις των επιτοκίων που έχουν ήδη τιμολογηθεί από την αγορά, και θα καταλάβετε γιατί ενδέχεται να δούμε στιγμές αδυναμίας για το πολύτιμο μέταλλο. Άποψή μου πως αυτές οι βουτιές θα πρέπει να θεωρηθούν ευκαιρίες - παραμείνετε πειθαρχημένοι και συσσωρεύστε την έκθεσή σας στον χρυσό. Οι bull markets για τον χρυσό είναι από τη φύση τους δομικές και πιθανότατα κρατούν μεγάλο χρονικό διάστημα.
Μετάφραση - επιμέλεια: Μιχάλης Παπαντωνόπουλος
