Του Thomas Brewster
Τα φιλόδοξα όνειρα του Πενταγώνου θέλουν τα drones να εκτελούν στρατιωτικούς ελιγμούς εν μέσω μάχης με ελάχιστη παρέμβαση του ανθρώπινου παράγοντα. Δεδομένων των πρόσφατων εξελίξεων στην τεχνητή νοημοσύνη, το μέλλον αυτό μόνο μακρινό δεν μοιάζει. Υπάρχει μόνο ένα εμπόδιο: πώς θα καταφέρει ένα σμήνος μη επανδρωμένων αεροσκαφών -από διαφορετικούς κατασκευαστές- να μιλήσουν μεταξύ τους την ώρα της σύρραξης.
Το επιστημονικό επιτελείο του Πενταγώνου εργάζεται για να δώσει λύση, δημιουργώντας ένα δίκτυο drones όπου τα ίδια τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη θα αποτελούν το δίκτυο χωρίς να χρειάζεται εξωτερική συνδεσιμότητα. Το εγχείρημα αυτό λύνει εν μέρει το πρόβλημα. Τα drones χρειάζονται μια κοινή γλώσσα για να επικοινωνούν. Και εδώ έρχονται τα "δρονιδικά" (Droidish).
"Η γλώσσα αυτή επιτρέπει στον R2D2 να μιλάει στον C3P0", εξήγησε στο Forbes ο Keven Gambold, ιθύνων νους των Droidish και CEO της κυβερνητικής εταιρείας Unmanned Experts.
Σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Βόρειου Τέξας, ο Gambold πειραματίζεται από το 2020 σχετικά με το πώς θα βοηθήσει τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη να μιλήσουν μεταξύ τους, έχοντας χρηματοδότηση άνω των 7 εκατ. δολαρίων από την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ. Σύμφωνα με το πιλοτικό πρόγραμμα που ξεκίνησε να υλοποιείται το καλοκαίρι του 2020, ένα drone αιωρούνταν και δύο άλλα είχαν προγραμματιστεί να ακολουθήσουν πορεία πτήσης που θα τα έφερνε εξαιρετικά κοντά στο πρώτο. Αν τα drones με την προκαθορισμένη πορεία ακολουθούσαν τις οδηγίες που είχαν, θα έμπαιναν εντός της απαγορευμένης ζώνης του στατικού drone. Χωρίς παρέμβαση του ανθρώπινου παράγοντα, τα δύο drones θα έπρεπε να αποφασίσουν πώς να κινηθούν καλύτερα υπό αυτές τις συνθήκες και σε συντονισμό μεταξύ τους.
Αν και η γλώσσα Droidish έχει αναπτυχθεί για "την επικοινωνία μεταξύ μηχανών", εντούτοις ο ανθρώπινος παράγοντας οφείλει να διευρύνει το λεξιλόγιο της, καθώς οι δραστηριότητες των μη επανδρωμένων αεροσκαφών γίνονται όλο και πιο περίπλοκες. Όταν τα drones δεν έχουν τις σωστές "λέξεις" για να αντεπεξέλθουν σε μια κατάσταση, η ομάδα του Gambold αναπτύσσει νέες "λέξεις" ώστε να μπορέσουν να συνεργαστούν. Ο Gambold ευελπιστεί ότι "η γλώσσα των drones" θα διευρυνθεί τόσο ώστε να τη χρησιμοποιεί οποιοδήποτε σύστημα οχήματος προς άλλο για να επικοινωνούν. Μια τέτοια εξέλιξη θα σήμαινε ότι τα αυτοκίνητα αυτόνομης οδήγησης θα συντονίζονται στα Droidish για να αποφασίζουν τις διαδρομές τους και να αποφεύγουν εμπόδια, ή τα φουτουριστικά ιπτάμενα οχήματα θα τη χρησιμοποιούν για να πλοηγούνται με ασφάλεια σε έναν ουρανό γεμάτο drones.
Η ανάπτυξη της γλώσσας Droidish θα φτάσει στο ύψιστο επίπεδο δοκιμής τον Οκτώβριο στο Κολοράντο. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη θα εκτοξευθούν για να εκτελέσουν μια αποστολή και θα χρησιμοποιήσουν τα "δρονιδικά" για να συναποφασίσουν ποια τακτική θα ακολουθήσουν υπό εκάστοτε σενάριο. Μεταξύ άλλων, τα drones θα προσπαθήσουν να περιορίσουν την αεράμυνα του αντιπάλου εντοπίζοντας ένα σύστημα ραντάρ και έπειτα να επινοήσουν "την κατάλληλη επίθεσης", τόνισε ο Gambold.
Όταν οι ερευνητές ή οι συνεργάτες της κυβέρνησης σπάσουν των κώδικα, τότε τα προηγμένα drones θα μπορούν να εκτοξεύονται μαζί, να συνδιαλέγονται πάνω στον καλύτερο δυνατό τρόπο επίτευξης των στόχων τους και να προσγειώνονται ταυτόχρονα, με τους χειριστές τους να επεμβαίνουν μόνο σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά. Λόγω της εκτεταμένης χρήσης drones από τους Ουκρανούς κατά των επιτιθέμενων ρωσικών δυνάμεων και υπό τον φόβο ότι η Κίνα ενισχύει διαρκώς τις τεχνολογικές της δυνατότητες, η καλύτερα χρηματοδοτούμενη υπηρεσία των ΗΠΑ ξοδεύει μεγάλα ποσά σε ερευνητικά εργαστήρια, ακαδημαϊκά ιδρύματα και εταιρείες τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης για να διασφαλίσει ότι οι ΗΠΑ πρωτοπορούν στα drones επόμενης γενιάς.
Οι πιο κυνικοί, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι προκύπτει ένα ηθικό δίλημμα από τον περιορισμό της ανθρώπινης συμμετοχής σε αυτές τις πολεμικές ενέργειες. Υπάρχουν "πολλά ερωτήματα που εγείρονται από εκείνους που ισχυρίζονται ότι είναι προσηλωμένοι στους νόμους της ένοπλης σύγκρουσης", δήλωσε η ειδικός στα στρατιωτικά drones Lucy Suchman, καθηγήτρια Ανθρωπολογίας της Επιστήμης και της Τεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο του Lancaster στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τι συμβαίνει, διερωτήθηκε, αν τα αυτόνομα συστήματα στοχεύουν ανθρώπους που δεν επιτρέπεται νομικά να σκοτώσουν, όπως οι άμαχοι;
Η Πολεμική Αεροπορία βλέπει την Τεχνητή Νοημοσύνη ως εργαλείο και όχι ως όπλο. Ο Dr. Lee Seversky, επιστήμονας στο ερευνητικό εργαστήριο της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, δήλωσε στο Forbes ότι το τμήμα του επικεντρώνεται στην ανάπτυξη τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης για την υποστήριξη των πιλότων. Τα τελευταία χρόνια, η Πολεμική Αεροπορία πειραματίστηκε με τη δημιουργία ενός συγκυβερνήτη τεχνητής νοημοσύνης που βοηθούσε στην ανάπτυξη αισθητήρων και στην πλοήγηση. Στο μεταξύ, έχει ξοδέψει εκατοντάδες εκατομμύρια σε διάφορα προγράμματα ανάλυσης δεδομένων, χρησιμοποιώντας την τεχνητή νοημοσύνη για να προσφέρει επιλογές στους πιλότους. "Μας επιτρέπει να συνδυάσουμε αυτό στο οποίο είναι καλή η μηχανή -να επεξεργάζεται γρήγορα αριθμούς, νόμους της φυσικής και μοντέλα- με αυτό στο οποίο είναι καλός ο άνθρωπος", είπε. "Η προοπτική της Πολεμικής Αεροπορίας είναι μια ουσιαστικά ανθρωποκεντρική τεχνητή νοημοσύνη".
Το μέλλον των drones είναι εδώ
Μια επισκόπηση του Forbes στα αρχεία κυβερνητικών συμβάσεων αποκαλύπτει πολλά ακόμη έργα που υλοποιούνται όσον αφορά την ανάπτυξη drones με τεχνητή νοημοσύνη. Συγκεκριμένα, το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ χρηματοδότησε το Georgia Tech με 35 εκατ. δολάρια για να διερευνήσει τη δυνατότητα "δημιουργίας super drone" που θα επικοινωνούν με "πολλαπλούς τρόπους αισθητήρων". Ο στόχος του: "αποστολές συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης, αναγνώρισης και στόχευσης", σύμφωνα με ανακοίνωση του Πενταγώνου για το 2022. Το Georgia Tech έχει συνάψει και άλλη μια συμφωνία με την Πολεμική Αεροπορία ύψους 3 εκατ. δολαρίων για την έρευνα "αυτόνομων και συνεργατικών συμπεριφορών αποστολής" για μικρά "αερομεταφερόμενα" drones.
Άλλες εταιρείες συνάπτουν συμβάσεις για drones τεχνητής νοημοσύνης, όπως η BlueHalo με έδρα το Άρλινγκτον της Βιρτζίνια και η start-up Shield AI από το Σαν Ντιέγκο. Η δεύτερη, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg αυτή την εβδομάδα, αξίζει πλέον 2,5 δισ. δολάρια. Πρόσφατα υπέγραψε σύμβαση (ύψους 10 ετα. δολαρίων) με Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ για την ανάπτυξη ενός σμήνους drones με τεχνητή νοημοσύνη που θα μπορεί να λειτουργεί χωρίς GPS ή δορυφορική σύνδεση.
Αυτή η τεχνολογία, την οποία η Shield AI αποκαλεί V-BAT Teams, είναι σχεδόν έτοιμη για κυκλοφορία: ο συνιδρυτής και πρόεδρος της εταιρείας, Brandon Tseng, δήλωσε ότι η εταιρεία πιθανότατα θα αρχίσει να αναπτύσσει σμήνη μη επανδρωμένων αεροσκαφών εντός του 2024. Στόχος κάθε σμήνος να απαρτίζεται από τουλάχιστον τρία ή τέσσερα drones που "αντιδρούν το ένα τροφοδοτούμενο από το άλλο σε ένα πολύ δυναμικό περιβάλλον". Η εταιρεία σχεδιάζει να διπλασιάζει τον αριθμό των μη επανδρωμένων αεροσκαφών ανά σμήνος κάθε έτος.
Ο CEO της BlueHalo, Jonathan Moneymaker, δήλωσε στο Forbes ότι η εταιρεία του βρίσκεται πιο μπροστά από τη Shield και ότι έχει δημιουργήσει έναν στόλο drones που μπορούν να λειτουργούν εντελώς αυτόνομα. Αρχικά, η εταιρεία ήθελε να χρησιμοποιήσει αυτά τα drones στον γεωργικό τομέα ή για την επιτήρηση των συνόρων, αλλά ήδη τα χρησιμοποιεί ο στρατός. Το 2022, η εταιρεία κέρδισε ένα συμβόλαιο -ύψους 21,5 εκατ. δολαρίων- από τον αμερικανικό στρατό για τη δημιουργία "ενός επιθετικού σμήνους μικρών μη επανδρωμένων εναέριων συστημάτων" και οι Ουκρανοί αξιωματούχοι έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για αυτή την τεχνολογία, είπε ο Moneymaker.
Ο ίδιος υποστήριξε ότι τα drones αυτόνομης πλοήγησης της BlueHalo λειτούργησαν "άψογα" στις δοκιμές. Ωστόσο, ορισμένοι εμπειρογνώμονες είναι επιφυλακτικοί για το αν τα συστήματα αυτά μπορούν να εκτελέσουν πραγματικές αποστολές και όχι απλές επιδείξεις. "Συντηρείται η φαντασίωση των πλήρως αυτοματοποιημένων ισοδύναμων ενός μαχητικού αεροσκάφους", πρόσθεσε η ειδικός σε θέματα drones L. Suchman, τονίζοντας πως δεν έχει δει ακόμη ένα λειτουργικό παράδειγμα του drone που έχουν υποσχεθεί οι κατασκευαστές.
Το κατεπείγον για την ανάπτυξη αυτών των συστημάτων εντείνεται διαρκώς. Σύμφωνα με πρόσφατες αναφορές, το Εθνικό Πανεπιστήμιο Αμυντικής Τεχνολογίας της Κίνας δοκίμασε με επιτυχία ένα σμήνος δεκάδων drones που εντόπισε και κατέστρεψε έναν στόχο χωρίς ανθρώπινη συμμετοχή, ενώ αποτράπηκαν οι προσπάθειες παρεμβολής στη μεταξύ τους επικοινωνία.
Νωρίτερα τον Σεπτέμβριο, η αναπληρώτρια υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Kathleen Hicks δήλωσε στη Wall Street Journal ότι το Πεντάγωνο σχεδιάζει να αναπτύξει έναν στόλο μη επανδρωμένων αεροσκαφών τεχνητής νοημοσύνης για να ακολουθήσει τον βηματισμό της Κίνας. "Δεν επιδιώκουμε μια εμπόλεμη κατάσταση, αλλά το υπουργείο οφείλει να κινηθεί αστραπιαία, γιατί η Κίνα δεν περιμένει", πρόσθεσε η ίδια.
Ο Gambold έκανε ειδική μνεία στην κινεζική DJI, την παγκόσμια ηγέτιδα δύναμη στην αγορά των drones, που έχει υποσκελίσει τους Αμερικανούς ανταγωνιστές της, παραμένοντας κυρίαρχη επί 15 χρόνια.
"Βρισκόμαστε σε έναν παγκόσμιο ανταγωνισμό και δεν έχουμε κερδίσει τους τελευταίους δύο γύρους", τόνισε ο Gambold στο Forbes. "Συνεπώς, αν δεν κινηθούμε, δεν υπάρχει λόγος να πιστεύει κάποιος ότι θα κερδίσουμε τον επόμενο γύρο".