Αντιµέτωπες µε µια σειρά από προκλήσεις βρίσκονται τόσο οι εταιρείες όσο και οι επενδυτές, καθώς µακροπρόθεσµοι στόχοι ESG φαίνεται να επαναξιολογούνται, ενδεχοµένως για την αντιµετώπιση βραχυπρόθεσµων επειγόντων περιστατικών όπως η ενεργειακή κρίση, η οικονοµική αβεβαιότητα και οι έντονες πληθωριστικές πιέσεις.
Της Ματίνας Χαρκοφτάκη
Με ένα σηµαντικό µέρος του 2023 να βρίσκεται µπροστά µας και την πανδηµία του κορονοϊού να ανήκει στο παρελθόν για την πλειονότητα των ανθρώπων, τα κριτήρια ESG διέρχονται πλέον ένα στάδιο το οποίο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Πρόκειται για µια στρατηγική η οποία συνεχίζει να κερδίζει σταθερά την προσοχή των πολιτών σε όλο τον κόσµο, η οποία εν µέρει πηγάζει από τις ολοένα πιο εµφανείς επιπτώσεις λόγω της κλιµατικής αλλαγής και εν µέρει από την ανάγκη τροποποίησης των οικονοµικών µοντέλων προκειµένου να υπάρξει η ανάλογη προσαρµογή.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι το ESG βρίσκεται παντού, καθώς ολοένα και περισσότερες εταιρείες και επενδυτικά funds υιοθετούν προγράµµατα ή πολιτικές που βασίζονται σε διάφορα κριτήρια ESG, προσπαθώντας µε αυτόν τον τρόπο να αυξήσουν την κερδοφορία τους και να βελτιώσουν την πρόσβασή τους σε χρηµατοδότηση.
Την ίδια στιγµή, οι ρυθµιστικές αρχές σε όλο τον κόσµο είναι απασχοληµένες µε τη σύνταξη και την εφαρµογή νέων κανονισµών, ενώ από την πλευρά τους οι επενδυτές πιέζουν για περισσότερη πληροφόρηση καθώς εξελίσσουν και αναβαθµίζουν τις επενδυτικές τους στρατηγικές που βασίζονται σε ESG.
Μέσα στα επόµενα χρόνια αναµένεται ότι ένας διευρυµένος αριθµός ενδιαφεροµένων, συµπεριλαµβανοµένων των µετόχων, των ρυθµιστικών αρχών, των εργαζοµένων και των πελατών, θα έχει αυξηµένες προσδοκίες από τις εταιρείες να αναλάβουν δράση για ένα ευρύ φάσµα ανησυχιών που επικεντρώνονται στο ESG. Αυτό σηµαίνει ότι θα πρέπει να καταρτιστούν στοχευµένα, µετρήσιµα και ανιχνεύσιµα σχέδια δράσης.
Καθώς εξελίσσεται η χρονιά, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τάσεις που φαίνεται να διαµορφώνονται σε αυτό το κοµµάτι.
Σε πρόσφατη έκθεση της PwC, οι ειδικοί της εταιρείας έχουν εντοπίσει ορισµένες τάσεις ESG, οι οποίες θα τεθούν στο επίκεντρο τη φετινή χρονιά.
Εστίαση στην ηθική και την ακεραιότητα
Οι επιδόσεις του ESG υπόκεινται σε διαρκώς αυξανόµενο έλεγχο, πράγµα που σηµαίνει ότι οι φιλόδοξοι στόχοι πρέπει να συνδυάζονται µε ποιοτικές ενέργειες. Επιπλέον, περισσότερες νοµικές και ρυθµιστικές ενέργειες που σχετίζονται µε αξιώσεις και επιδόσεις ESG αναµένεται να παρουσιαστούν παγκοσµίως.
Το Greenwashing είναι ολοένα και πιο δαπανηρό για τους οργανισµούς και οι ενδιαφερόµενοι είναι πιο δύσπιστοι από ποτέ όταν πρόκειται για ανέντιµους ή υπερβολικούς ισχυρισµούς βιωσιµότητας και δεσµεύσεων. Οι επενδυτές και τα ενδιαφερόµενα µέρη θα απαιτούν ολοένα και µεγαλύτερη διαφάνεια στα δεδοµένα ESG.
Σε ένα γενικότερο πλαίσιο, αυτό που έδειξε και η περσινή χρονιά είναι ότι ολοένα και περισσότερες εταιρείες παγκοσµίως είναι πρόθυµες να µοιραστούν δεδοµένα ESG, κάτι που αποτυπώθηκε και στην έρευνα της Deloitte για εταιρείες του S&P 500 στις ΗΠΑ. Συγκεκριµένα, τα στοιχεία έδειξαν ότι µόνο το 3% των εταιρειών δεν αποκάλυψε πληροφορίες σχετικά µε τη συνολική προσέγγιση διακυβέρνησης του ESG το 2022, σηµειώνοντας απότοµη πτώση από το 14% που ήταν το 2021 και 28% το 2020.
Ασφάλεια, ανθεκτικότητα και διαφάνεια της εφοδιαστικής αλυσίδας
Η ευαισθησία των αλυσίδων εφοδιασµού έχει αποδειχθεί ξεκάθαρα τα τελευταία χρόνια, µε τις επιπτώσεις των ευµετάβλητων γεωπολιτικών συνθηκών και της πανδηµίας του κορονοϊού. Οι αλυσίδες εφοδιασµού µπορούν να προκαλέσουν προβλήµατα στη λειτουργία και να ζηµιώσουν τη φήµη ενός οργανισµού, ενώ παράλληλα µπορούν να δηµιουργήσουν νέες ευκαιρίες για αποτελεσµατικότητα, καινοτοµία και πρόοδο σε επίπεδο ESG.
Εποµένως, οι αλυσίδες εφοδιασµού θα είναι στο επίκεντρο φέτος, καθώς το κοινό απαιτεί να µάθει περισσότερα για την προέλευση των προϊόντων. Οι εταιρείες θα πρέπει να κυριαρχούν στις πρωτοβουλίες για µείωση του αποτυπώµατός τους σε εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και να επικεντρωθούν στη διάθεση των σχετικών δεδοµένων. Η ανθεκτικότητα σε µελλοντικούς γεωπολιτικούς και περιβαλλοντικούς κραδασµούς θα γίνει επίσης κύριος στόχος το 2023. Αυτό θα περιλαµβάνει την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, µε τον ψηφιακό µετασχηµατισµό να δηµιουργεί περισσότερο χώρο για απειλές από κυβερνοεπιθέσεις, κάτι που οι εταιρείες θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη.
πρόοδο σε επίπεδο ESG.
Εργατικό δυναµικό σε µετάβαση
Θα χρειαστούν περισσότεροι εργαζόµενοι, νέες δεξιότητες και κατάρτιση προκειµένου να υποστηριχθεί η διαδικασία της µετάβασης στην καθαρή ενέργεια. Η µετάβαση δεν πρέπει να αποκλείει το εργατικό δυναµικό και τις κοινότητες που µπορεί να επηρεαστούν αρνητικά από µεγάλες αλλαγές στη βιοµηχανία.
Η οργανωτική δοµή και η κουλτούρα πρέπει να ληφθούν υπόψη προκειµένου κάθε οργανισµός να κάνει µια ουσιαστική µετάβαση στη βιωσιµότητα. Στο µέλλον οι οργανισµοί µπορούν να αναµένουν ότι τα ισχυρά διαπιστευτήρια ESG θα βοηθήσουν στην προσέλκυση νέων ταλέντων, καθώς και στη διατήρηση των υφιστάµενων ταλέντων.
Σε εκτιµήσεις για τις προοπτικές των πρωτοβουλιών βιωσιµότητας έχει προχωρήσει και η S&P Global, λέγοντας ότι αναµένεται να δοκιµαστούν από τις επίµονες και έντονες πληθωριστικές τάσεις και την οικονοµική αβεβαιότητα. Σύµφωνα µε τον διεθνή οίκο, καθώς τίθενται σε ισχύ νέα πρότυπα βιωσιµότητας σε όλο τον κόσµο, οι ενδιαφερόµενοι θα πρέπει να αντιµετωπίσουν την πολυπλοκότητα και τις πιθανές προκλήσεις σχετικά µε την ευθυγράµµιση αυτών των πρωτοβουλιών. Ο αυξανόµενος κίνδυνος της ύπαρξης διαφορών που σχετίζονται µε το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση (ESG) θα αποτελέσει άλλη µία πρόκληση για τις εταιρείες και τους επενδυτές.
Η κλιµατική αλλαγή και τα θέµατα που σχετίζονται µε αυτήν, όπως η λειψυδρία και η απώλεια βιοποικιλότητας, είναι πιθανό να κυριαρχήσουν στις συζητήσεις των ενδιαφεροµένων, µε τους µακροπρόθεσµους κλιµατικούς στόχους να επαναξιολογούνται ενδεχοµένως για την αντιµετώπιση βραχυπρόθεσµων επειγόντων περιστατικών.
Η ανθεκτικότητα των πρακτικών βιώσιµης απασχόλησης, που εφαρµόζονται τα τελευταία χρόνια ως απάντηση σε σηµαντικές αλλαγές στις προσδοκίες του εργατικού δυναµικού, θα αµφισβητηθεί από τους κινδύνους ύφεσης σε πολλές αγορές. Εν τω µεταξύ, νέοι κανονισµοί για τα ανθρώπινα δικαιώµατα θα εισαγάγουν πρόσθετες απαιτήσεις για τη διαχείριση της αλυσίδας εφοδιασµού των εταιρειών.
Η S&P Global εκτιµά ότι το 2023 η συνεχιζόµενη γεωπολιτική αναταραχή, ο επίµονος πληθωρισµός, η επικείµενη ύφεση και η επιδείνωση των φυσικών επιπτώσεων της κλιµατικής αλλαγής θα δηµιουργήσουν νέες εντάσεις µεταξύ της διαχείρισης βραχυπρόθεσµων κινδύνων και της ουσιαστικής προόδου στους µακροπρόθεσµους στόχους βιωσιµότητας.
Για παράδειγµα, οι µακροπρόθεσµοι στόχοι ενεργειακής µετάβασης θα σταθµιστούν παράλληλα µε πιο βραχυπρόθεσµους προβληµατισµούς, όπως το πόσο προσιτοί είναι σε οικονοµικό επίπεδο και η ασφάλεια της ενέργειας. Οι προοδευτικές πρακτικές απασχόλησης που εφαρµόστηκαν στον απόηχο της πανδηµίας του κορονοϊού θα δοκιµαστούν µε περικοπές δαπανών που σχετίζονται µε την οικονοµική αβεβαιότητα.
Σύµφωνα µε την έρευνα της εταιρείας, η οποία βασίζεται σε σχόλια από αναλυτές και ερευνητές από όλη την S&P Global, οι εταιρείες και οι επενδυτές θα πρέπει να εστιάσουν στα παρακάτω σηµεία:
Οι προτεραιότητες για την αειφορία
Τα πρότυπα γνωστοποίησης βιωσιµότητας θα πιέσουν τις εταιρείες και τους επενδυτές να ανταποκριθούν και να προσαρµοστούν.
Το 2022 το European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG ), η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC) και το νεοσύστατο Διεθνές Συµβούλιο Προτύπων Αειφορίας (ISSB) συνέταξαν διάφορες προτάσεις για πρότυπα δηµοσιοποίησης σχετικά µε θέµατα αειφορίας. Τα τελικά προσχέδια αυτών των προτύπων θα πρέπει να εγκριθούν εντός του 2023. Επιπλέον, το Ηνωµένο Βασίλειο σκοπεύει επίσης να παρουσιάσει απαιτήσεις γνωστοποίησης που σχετίζονται µε τη βιωσιµότητα σε επίπεδο οντότητας και προϊόντος, την ίδια στιγµή που ολοένα και περισσότερες χώρες ενδέχεται να καταστήσουν υποχρεωτική την υποβολή εκθέσεων βάσει συστάσεων της Task Force για τις οικονοµικές γνωστοποιήσεις που σχετίζονται µε το κλίµα (TCFD), όπως η Νέα Ζηλανδία, η Σιγκαπούρη και η Ελβετία, όπου η απαίτηση τίθεται σε ισχύ το 2023.
Αυτοί οι νέοι κανόνες και τα πρότυπα γνωστοποίησης στοχεύουν στην ενίσχυση της διαφάνειας και της συνέπειας σε ζητήµατα που σχετίζονται µε τη βιωσιµότητα και στον µετριασµό του κινδύνου παραπλανητικής παρουσίασης, που εκλαµβάνεται ως Greenwashing (πράσινο ξέπλυµα), στις χρηµατοπιστωτικές αγορές. Ωστόσο αντιµετωπίζουν επίσης κριτική λόγω της πολυπλοκότητάς τους και της συνεχιζόµενης έλλειψης παγκόσµιας ευθυγράµµισης. Οι προτάσεις των ISSB, EFRAG και SEC χρησιµοποιούν όλες το πλαίσιο TCFD ως αναφορά για ζητήµατα που σχετίζονται µε το κλίµα, αλλά οι διαφορές παραµένουν στις ειδικές απαιτήσεις τους και στον τρόπο µε τον οποίο αντιµετωπίζουν ευρύτερα ζητήµατα βιωσιµότητας. Αυτό οδήγησε σε εκκλήσεις για παγκόσµια σύγκλιση για να υποστηριχθεί η συνέπεια και να αποφευχθεί η σύγχυση και ο πρόσθετος φόρτος εργασίας τόσο για τις εταιρείες όσο και για τους επενδυτές. Αρκετές πρωτοβουλίες, όπως το Global Reporting Initiative και οι κατευθυντήριες γραµµές Net Zero από τον Διεθνή Οργανισµό Τυποποίησης, ενδέχεται να διαδραµατίσουν σηµαντικό ρόλο στην εναρµόνιση των διαφόρων προτύπων. Το 2023 η S&P εκτιµά ότι οι εταιρείες και οι επενδυτές θα πρέπει να προετοιµαστούν για την υποβολή εκθέσεων σύµφωνα µε µια σειρά νέων και περίπλοκων προτύπων γνωστοποίησης βιωσιµότητας, κάτι που απαιτεί προσαρµοστικότητα και αντανακλαστικά.
Μεγαλύτερος κίνδυνος εµπλοκής των εταιρειών σε δικαστικές διαµάχες
Το 2022 οι προσπάθειες ενσωµάτωσης του ESG στις εταιρικές πολιτικές και στις επενδυτικές αποφάσεις βρέθηκαν αντιµέτωπες µε αποκλίνουσες πιέσεις, είτε λόγω έλλειψης ή ανεπαρκούς δράσης είτε λόγω υπέρβασης. Αυτές οι πιέσεις αποτυπώνονται στην αύξηση των δικαστικών διαφορών, µε µεγαλύτερο αριθµό αγωγών που σχετίζονται µε το κλίµα σε βάρος των επιχειρήσεων. Ενώ οι περισσότερες υποθέσεις ήταν εναντίον εταιρειών και επενδυτών επειδή δεν έκαναν αρκετά σε ζητήµατα για το κλίµα, υπήρξε δε µια αύξηση στις αγωγές που στρέφονται κατά της εργασίας ή των επενδυτικών πολιτικών που σχετίζονται µε το ESG. Για παράδειγµα, η ενσωµάτωση των προτύπων ESG πυροδοτεί αντιδράσεις στις ΗΠΑ, ενώ, αντίθετα, στην Ευρώπη και την Ασία υπάρχουν εκκλήσεις για µεγαλύτερη δράση µέσω κανονισµών και δηµοσίων δεσµεύσεων. Ο κίνδυνος για εµπλοκή σε δικαστικές διαµάχες έχει οδηγήσει, επίσης, σε µια νέα τάση, που ονοµάστηκε από ορισµένους ως "greenhushing", σύµφωνα µε την οποία οι εταιρείες ενδέχεται να αποφεύγουν να αποκαλύπτουν λεπτοµέρειες σχετικά µε τους στόχους και τις πρακτικές βιωσιµότητάς τους, φοβούµενες ότι θα τιµωρηθούν για τις πληροφορίες που δηµοσιεύονται.
Σε αυτό το πλαίσιο, η έρευνα αναφέρει ότι το 2023 θα δοκιµάσει τις αντοχές των εταιρειών και των επενδυτών σχετικά µε τη δύναµη και το βάθος των δεσµεύσεών τους για βιωσιµότητα και τις προτεραιότητες που υποστηρίζουν υπό το φως ενός αυξανόµενου κινδύνου δικαστικών διαφορών που σχετίζονται µε το ESG. Σε αυτό το πλαίσιο, οι επενδυτές αναµένεται να κάνουν όλο και περισσότερους ελέγχους για να εξετάσουν εάν οι εταιρείες ανταποκρίνονται στα λόγια τους µε πράξεις, ιδιαίτερα για το κλίµα. Ως εκ τούτου, οι εταιρείες ενδέχεται να αντιµετωπίσουν περισσότερο έλεγχο σχετικά µε την κατάλληλη εποπτεία του διοικητικού συµβουλίου και την ωριµότητα των στρατηγικών και διαδικασιών βιωσιµότητάς τους.
Οι στρατηγικές για το κλίµα θα επανεξεταστούν λόγω της ενεργειακής κρίσης και του πληθωρισµού
Το παγκόσµιο ενεργειακό τοπίο άλλαξε το 2022, µε τιµές-ρεκόρ και διαταραχές του εφοδιασµού που σχετίζονται µε τον πόλεµο Ρωσίας-Ουκρανίας. Ορισµένα έθνη χαλάρωσαν τους περιορισµούς στη λειτουργία σταθµών ηλεκτροπαραγωγής µε καύση άνθρακα, ενώ άλλα επέκτειναν τη διάρκεια ζωής των σταθµών ηλεκτροπαραγωγής µε άνθρακα και πυρηνική ενέργεια. Φαίνεται όλο και πιο δύσκολο να επιτευχθεί ο στόχος της Συµφωνίας του Παρισιού για περιορισµό της θερµότητας κατά 1,5 έως 2 βαθµούς Κελσίου, καθώς οι εκποµπές θα φτάσουν σε ιστορικά υψηλά το 2023.
Το 2023 η έρευνα εκτιµά ότι οι χώρες και οι εταιρείες θα εξετάσουν το ενδεχόµενο εξισορρόπησης της ενεργειακής ασφάλειας και της ενεργειακής µετάβασης σε ένα πλαίσιο υψηλού πληθωρισµού και αύξησης των επιτοκίων. Η εικόνα φαίνεται ιδιαίτερα περίπλοκη στην Ευρώπη, όπου οι νέες επενδύσεις σε υγροποιηµένο φυσικό αέριο και η βραδύτερη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα θα µπορούσαν να αµφισβητήσουν τα σχέδια απαλλαγής από τον άνθρακα. Οι εταιρείες που επενδύουν στη δική τους παραγωγή ενέργειας ενδέχεται να βρουν ότι τα έργα κοστίζουν περισσότερο βραχυπρόθεσµα. Όµως, ενώ το κόστος της εγκατάστασης ηλιακής ενέργειας έχει αυξηθεί, αυτό θα πρέπει να αρχίσει να µειώνεται, ενώ ήταν σχετικά µικρό σε σύγκριση µε τις ευρωπαϊκές αυξήσεις των τιµών του φυσικού αερίου, οι οποίες αυξήθηκαν σχεδόν οκτώ φορές τα τελευταία δύο χρόνια. Ορισµένες κυβερνήσεις ανταποκρίθηκαν µε νέα πακέτα µέτρων, όπως ο νόµος για τη µείωση του πληθωρισµού στις ΗΠΑ και ο ευρωπαϊκός νόµος REPower EU για να δοθούν κίνητρα για την υιοθέτηση καθαρής ενέργειας. Αυτό θα µπορούσε να βοηθήσει στη διατήρηση της επενδυτικής δυναµικής σε βασικές τεχνολογίες και τελικά να προσφέρει ταχύτερη ενεργειακή µετάβαση µε αυξηµένη ενεργειακή ασφάλεια τόσο για τις χώρες όσο και για τις εταιρείες. Διαφορετικά, εάν οι εκποµπές συνεχίσουν να αυξάνονται, η επίτευξη των στόχων της Συµφωνίας του Παρισιού θα µπορούσε να συνεπάγεται µεγαλύτερες και πιο δαπανηρές προσπάθειες απαλλαγής από τον άνθρακα.
Αυστηρότερο πλαίσιο για την αντιµετώπιση του Greenwashing
Πλέον πολλές από τις αγοραστικές αποφάσεις που λαµβάνουν σήµερα οι καταναλωτές διαµορφώνονται και βασίζονται στην επιθυµία τους να έχουν θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον, καθώς και στις ζωές όλων εκείνων των ανθρώπων που συνδέονται µε αυτές τις αγορές. Αυτό επηρεάζει όλο και περισσότερο όχι µόνο τις καθηµερινές επιλογές αγορών, αλλά παράλληλα "δείχνει" την τάση για τον τύπο των επενδυτικών προϊόντων που επιλέγονται. Οι παραπάνω αλλαγές στην καταναλωτική συνείδηση έχουν οδηγήσει τις επιχειρήσεις από όλους τους τοµείς να ανταποκριθούν σε αυτά τα δεδοµένα µέσα από τα προϊόντα που προσφέρουν, την εφοδιαστική αλυσίδα και τις δοµές διακυβέρνησής τους.
Αν και πρόκειται για θετικές εξελίξεις, αυτό δεν σηµαίνει ότι δεν υπάρχουν προκλήσεις τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τις εταιρείες που επιθυµούν να συµµετέχουν σε "πράσινες" ή βιώσιµες επενδύσεις που στοχεύουν να αφήσουν θετικό αποτύπωµα πέρα από το προσδοκώµενο οικονοµικό όφελος. Η απουσία κοινά αποδεκτών ορισµών για τις "πράσινες" ή ESG επενδύσεις, οι διαφορετικές προσεγγίσεις σε περιφερειακό επίπεδο για τη ρύθµιση του πλαισίου και η έλλειψη ευρέως εγκεκριµένων προτύπων αποτελούν µόνο ορισµένες από τις προκλήσεις, οι οποίες στην καλύτερη των περιπτώσεων µπορούν να οδηγήσουν σε σύγχυση και στη χειρότερη να δηµιουργήσουν κινδύνους, επιβλαβείς για τους καταναλωτές, µέσα από τη διαµόρφωση ενός περιβάλλοντος ευάλωτου σε προσπάθειες εκµετάλλευσης και κατάχρησης.
Η πρακτική του Greenwashing
Ήδη αυξάνονται οι ενδείξεις για πρακτικές "Greenwashing" στο πλαίσιο των επενδυτικών προϊόντων λιανικής και ήδη έχουν σηµειωθεί τα πρώτα παραδείγµατα βλάβης που µπορεί να προκαλέσουν στους καταναλωτές. Τι είναι, όµως, το Greenwashing; Σήµερα στον κόσµο των χρηµατοοικονοµικών υπηρεσιών οι επενδυτές χρησιµοποιούν όλο και σε µεγαλύτερο βαθµό κριτήρια ESG (αποτελεί συντοµογραφία των αγγλικών λέξεων Environmental, Social και Governance), δηλαδή µη χρηµατοοικονοµικούς παράγοντες, προκειµένου να εντοπίσουν κινδύνους και ευκαιρίες ανάπτυξης.
Ωστόσο οι επενδύσεις που διοχετεύονται στην αγορά µε την ταµπέλα "πράσινες" υπόκεινται σε αυξανόµενο έλεγχο εν µέσω ανησυχιών ότι οι δεσµεύσεις που συνοδεύουν τον χαρακτηρισµό "πράσινο" µπορεί είτε να είναι καλοπροαίρετες, αλλά να µην επιτυγχάνονται µε συνέπεια, είτε να έχουν σχεδιαστεί για να παραπλανήσουν σκόπιµα.
Αυτός ο κίνδυνος επιδεινώνεται περαιτέρω από το γεγονός ότι δεν υπάρχει παγκόσµια πιστοποιηµένη προσέγγιση για τον τρόπο µέτρησης των κριτηρίων ESG. Έτσι, λοιπόν, greenwashing είναι ο όρος που χρησιµοποιείται για να περιγράψει αυτή την ανησυχία όταν οι επενδυτές έχουν παραπλανηθεί σε σχέση µε τα πράσινα διαπιστευτήρια του προϊόντος που εξετάζουν.
Το παράδειγµα στη Βραζιλία
Ένα τέτοιο πρόσφατο παράδειγµα από την παγκόσµια σκηνή αποτελεί η περίπτωση του GFI - Brazilian Teak Forestry Fund, το οποίο είχε λανσάρει στην αγορά ένα "πράσινο" συνταξιοδοτικό πρόγραµµα που υποσχόταν υποκείµενες επενδύσεις στο ταµείο δασοκοµίας TEAK της Βραζιλίας. Το σχέδιο είχε αρχικά παρουσιαστεί ως ένα ασφαλές, καλά διαχειριζόµενο, ηθικό επενδυτικό πρόγραµµα, το οποίο θα βοηθούσε στην προστασία του τροπικού δάσους στον Αµαζόνιο και επιπλέον θα στήριζε τις τοπικές κοινότητες. Το GFI κατάφερε να προσελκύσει περίπου 37 εκατ. βρετανικές λίρες επενδυτικά κεφάλαια, προτού τελικά τεθεί σε καθεστώς εκκαθάρισης. Στην πραγµατικότητα, η επένδυση ήταν απλώς µια απάτη και ήδη έχει ασκηθεί ποινική δίωξη εναντίον των δύο διευθυντών του GFI.
Αυστηρότεροι κανονισµοί
Σε αυτό το περιβάλλον, οι ευρωπαϊκές ρυθµιστικές αρχές εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόµενο να επιβάλουν αυστηρότερους κανονισµούς για επενδυτικά προϊόντα ESG, εν µέσω αυξανόµενων ανησυχιών ότι οι διαχειριστές των διαφόρων funds ενδέχεται να παραπλανούν τους επενδυτές. Στόχος της αυστηροποίησης του ρυθµιστικού πλαισίου είναι ότι οι επενδυτές προστατεύονται από αβάσιµους ή υπερβολικούς ισχυρισµούς βιωσιµότητας. Εφόσον, λοιπόν, εγκριθούν οι κανόνες, αναµένεται να δοθούν επίσης στις εθνικές εποπτικές αρχές, καθώς και στους διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, σαφή και µετρήσιµα κριτήρια για την αξιολόγηση του πώς αποκαλούνται τα κεφάλαια συµπεριλαµβανοµένων των όρων που σχετίζονται µε το ESG ή τη βιωσιµότητα.
Η προτεινόµενη αυστηροποίηση έρχεται λίγο διάστηµα αφότου οι τρεις κύριες ρυθµιστικές αρχές της Ευρώπης ξεκίνησαν µια κοινή έρευνα προκειµένου να καθορίσουν τον τρόπο µε τον οποίο συντελείται η πρακτική του Greenwashing στον χρηµατοπιστωτικό τοµέα. Αυτή η πρωτοβουλία έρχεται τώρα, ενώ έχουν προηγηθεί αρκετά χρόνια ανεµπόδιστης ουσιαστικά ανάπτυξης και λανσαρίσµατος προϊόντων τα οποία ισχυρίζονται ότι επιδιώκουν περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς σκοπούς, καθώς και στόχους καλής διακυβέρνησης.
Η αντίδραση των funds
Από την άλλη πλευρά, τα κορυφαία funds της Ευρώπης υποβαθµίζουν τα κεφάλαια ESG που κατέχουν από τους πελάτες τους, και πρόκειται για δεκάδες δισεκατοµµύρια δολάρια, λόγω του αυξανόµενου ρυθµιστικού ελέγχου που πλέον τα συγκεκριµένα κεφάλαια υφίστανται. Οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων υποστηρίζουν ότι η σύγχυση σχετικά µε τους νέους κανονισµούς βιωσιµότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αναγκάσει σε αυτή την αλλαγή στρατηγικής, υποστηρίζοντας ότι οι οδηγίες που εκδόθηκαν από τους Ευρωπαίους αξιωµατούχους πριν από µερικούς µήνες απέτυχαν ουσιαστικά να προσφέρουν στα funds έναν σαφή προσδιορισµό της βιωσιµότητας. Οι Amundi, BlackRock, Axa, Invesco, NN InvestmentPartners, PIMCO, Neuberger Berman, Robeco και Deka είναι µεταξύ των επενδυτικών εταιρειών οι οποίες αποφάσισαν να προχωρήσουν σε επαναξιολόγηση των κεφαλαίων τους που εντάσσονται στην κατηγορία του Άρθρου 9, που αποτελεί τον υψηλότερο χαρακτηρισµό βιωσιµότητας σύµφωνα µε τον ευρωπαϊκό κανονισµό, σε σχέση µε τη διευρυµένη και λιγότερο απαιτητική κατηγορία του Άρθρου 8. Συγκεκριµένα, η Amundi ανέφερε ότι θα επαναταξινοµήσει τη συντριπτική πλειονότητα των στρατηγικών αξίας 45 δισ. δολαρίων που βρίσκονται στην κατηγορία του Άρθρου 9, ύστερα από την παρέµβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
* Αναδημοσίευση από την ελληνική έκδοση του περιοδικού Forbes
