Του David Axe
Η ουκρανική αεροπορία... είχε πολλή δουλειά από την έναρξη του πολέμου. Πριν τη ρωσική εισβολή, η Ουκρανία διέθετε 125 μαχητικά και βομβαρδιστικά αεροσκάφη, με τα οποία και υπερασπίστηκε τον ουρανό πάνω από το Κίεβο την άνοιξη του 2022, ενώ μετά την κατάρρευση της επίθεσης κατά της ουκρανικής πρωτεύουσας, τα αεροσκάφη επικέντρωσαν την επιχειρησιακή τους δραστηριότητα στα μέτωπα στην ανατολική και νότια Ουκρανία.
Μέσα σε 15 μήνες σκληρών μαχών, η ουκρανική Πολεμική Αεροπορία έχασε τουλάχιστον τα μισά της αεροσκάφη και δεκάδες πιλότους. Ωστόσο, μια μικρή ομάδα έμεινε σχετικά ανενεργή: η μονάδα του 7ου Συντάγματος Βομβαρδιστικών που χειρίζεται τις αναγνωριστικές αποστολές της υπηρεσίας. Ο εναέριος χώρος πάνω από την εμπόλεμη Ουκρανία είναι πολύ επικίνδυνος για επανδρωμένες αναγνωριστικές πτήσεις.
Σε στενή συνεργασία με το Ηνωμένο Βασίλειο, η ουκρανική Πολεμική Αεροπορία εξόπλισε ορισμένα αναγνωριστικά αεροσκάφη -διθέσια, υπερηχητικά Sukhoi Su-24MR, που απογειώνονται από τη στρατιωτική βάση του Συντάγματος στη δυτική Ουκρανία- με τους βρετανικούς πυραύλους κρουζ Storm Shadow.
Πλέον οι πιλότοι αυτών των αναγνωριστικών έχουν τη δυνατότητα να πλήξουν με τους -1,5 τόνου βάρους- υποηχητικούς Storm Shadows εχθρικούς στόχους σε απόσταση 155 μιλίων, όπως αποθήκες τροφοδοσίας, ανεφοδιασμού και εξοπλισμού των ρωσικών ταγμάτων.
Τα χτυπήματα αυτά εντάσσονται στο πλαίσιο μιας "επιχείρησης διαμόρφωσης" των προϋποθέσεων για μια επιτυχημένη επίθεση, διαλύοντας την υλικοτεχνική υποδομή του εχθρού και οδηγώντας στην πείνα τους στρατιώτες στην πρώτη γραμμή του μετώπου.
Η πολυαναμενόμενη ουκρανική επίθεση του 2023 δεν έχει ξεκινήσει ακόμη. Νέες ταξιαρχίες εξοπλισμένες με δυτικής κατασκευής άρματα και οχήματα μάχης έχουν πάρει θέση. Η "άνοιξη των λασπωμένων εδαφών" έχει παρέλθει. Οι Ουκρανοί περιμένουν... κάτι. Ίσως περιμένουν τα Su-24 να διαλύσουν τις ρωσικές γραμμές ανεφοδιασμού με τους νέους πυραύλους τους.
Η ουκρανική Πολεμική Αεροπορία διέθετε 21 βομβαρδιστικά Sukhoi Su-24M και 25 αναγνωριστικά Su-24MR όταν οι ρωσικές δυνάμεις εξαπέλυσαν την ευρείας κλίμακας επίθεσή τους κατά της Ουκρανίας στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Όλα τα βομβαρδιστικά και αναγνωριστικά αεροσκάφη που είχαν οι Ουκρανοί πριν τη ρωσική εισβολή ανήκαν στο 7ο Σύνταγμα Βομβαρδιστικών και στάθμευαν στην αεροπορική βάση Starokostiantyniv.
Μέσα σε 15 μήνες, το Σύνταγμα έχει χάσει τουλάχιστον 17 Su-24, κυρίως από χτυπήματα ρωσικών πυραύλων αεράμυνας. Είμαστε βέβαιοι ότι οι Ρώσοι κατέρριψαν ένα Su-24MR και σκότωσαν τα δύο μέλη του πληρώματός του πάνω από την περιοχή Πολτάβα στην κεντρική Ουκρανία τον Οκτώβριο. Δεν είναι σαφές πόσες από τις άλλες 16 απώλειες αφορούσαν άλλους τύπου αναγνωριστικά σκάφη. Μπορεί και καμία.
Ευτυχώς για το 7ο Σύνταγμα Βομβαρδιστικών, υπήρχαν έως και 47 παλιά Su-24 σε αποθήκες σε όλη την Ουκρανία, πολλά από αυτά στο νεκροταφείο αεροσκαφών στο Bila Tserkva κοντά στο Κίεβο. Οι τεχνικοί επιδιόρθωσαν τα παλιά αεροσκάφη προκειμένου να κρατήσουν ζωντανό το 7ο Σύνταγμα Βομβαρδιστών στη μάχη.
Όταν τον περασμένο Φεβρουάριο, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου πήρε την απόφαση να προμηθεύσει το Κίεβο με τους πρώτους πυραύλους κρουζ αέρος, τα Su-24 του 7ου Συντάγματος Βομβαρδιστικών -συγκεκριμένα, τα Su-24MR- ήταν εύλογα οι πρώτοι υποψήφιοι για την εκτέλεση των σχετικών επιχειρήσεων.
Το Λονδίνο στα μέσα Μαΐου επιβεβαίωσε ότι είχε παραδώσει στο Κίεβο πυραύλους Storm Shadows και είχε τροποποιήσει τα αεροσκάφη που διέθεταν οι Ουκρανοί για να εκτοξεύουν τους πυραύλους των 17 ποδών με τις κεφαλές βάρους 1.000 λιβρών. Σε φωτογραφία που έδωσε στη δημοσιότητα την Τετάρτη ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας Oleksii Reznikov απεικονίζεται το Su-24MR με τον αριθμό "yellow 60" να απογειώνεται φέροντας έναν Storm Shadow κάτω από το δεξί φτερό του.
Ο υπουργός Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου Ben Wallace σχολίασε τη φωτογραφία λέγοντας για "όλους τους "λίγους" γενναίους που διακινδυνεύουν τα πάντα για τη δόξα της Ουκρανίας". Μια μνεία στους λίγους γενναίους πιλότους της Βασιλικής Αεροπορίας που υπερασπίστηκαν τη Μεγάλη Βρετανία από τον γερμανικό βομβαρδισμό κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Storm Shadow -αξίας 1 εκατ. δολαρίων ανά μονάδα- "κουμπώνει" πολύ καλά με την ουκρανική Πολεμική Αεροπορία. Ο πύραυλος διαθέτει εξαιρετική αυτονομία και προσαρμόζεται σε μεγάλη γκάμα αεροσκαφών. Ο Storm Shadow και τα γαλλικά και γερμανικά ξαδέλφια του έχουν εξοπλίσει βομβαρδιστικά Tornado καθώς και μαχητικά Mirage 2000, Rafale και Eurofighter.
Πιθανόν ο αόρατος πύραυλος κρουζ ήταν πιο εύκολο να ενσωματωθεί στα ουκρανικά αεροσκάφη από ό,τι ήταν οι βόμβες με GPS και οι πύραυλοι με ραντάρ που υποσχέθηκαν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία πέρυσι. Για να γίνουν τα ουκρανικά μαχητικά Sukhoi Su-27 και Mikoyan MiG-29 συμβατά με τα αμερικανικά όπλα, οι τεχνικοί αυτοσχεδίασαν πυλώνες κάτω από τα φτερά και τους συνέδεσαν με νέες οθόνες που εγκατέστησαν στα πιλοτήρια των αεροσκαφών.
Αντίθετα, η κατασκευάστρια εταιρεία πυραύλων MBDA -τεχνικά, οι προκάτοχοί της- σχεδίασε τον Storm Shadow για μέγιστη ευκολία χρήσης ως "ένα περιβάλλον πιλοτηρίου με απίστευτα χαμηλό φόρτο εργασίας για τον πιλότο".
Το μεγαλύτερο μέρος της εργασίας για τον προγραμματισμό εκτόξευσης ενός Storm Shadow πραγματοποιείται στο έδαφος, πριν την αποστολή. Οι τεχνικοί χρησιμοποιούν το Σύστημα Προγραμματισμού Δεδομένων του Storm Shadow για να "πουν" στον πύραυλο πού να χτυπήσει και υπό ποια γωνία.
Ο Storm Shadow πλοηγείται καθοδηγούμενος με συντεταγμένες GPS, αλλά διορθώνει την πορεία του σαρώνοντας το έδαφος που περνάει από κάτω του και αναγνωρίζοντας συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Καθώς πλησιάζει στον στόχο του, ο πύραυλος ανοίγει τη μύτη του για να αποκαλύψει έναν ανιχνευτή υπερύθρων που εντοπίζει το θερμικό προφίλ του στόχου και καθοδηγεί την εκρηκτική κεφαλή στην πρόσκρουση.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι το πλήρωμα δεν χρειάζεται να κάνει πολλά πράγματα για να εκτοξεύσει έναν Storm Shadow. Η ενσωμάτωση του Storm Shadow σε έναν νέο τύπο αεροπλάνου αφορά ως επί το πλείστον την εγκατάσταση μιας φυσικής διεπαφής -ενός πυλώνα- και τη δοκιμή της ζεύξης αεροπλάνου-πύραυλου για να βεβαιωθούν οι τεχνικοί ότι δεν θα υπάρχουν αεροδυναμικές εκπλήξεις.
Αυτή η απλότητα επέτρεψε στην ουκρανική Πολεμική Αεροπορία και στους Βρετανούς συμμάχους της να δημιουργήσουν μια νέα μοίρα κρούσης μεγάλου βεληνεκούς - οκτώ ή περισσότερα Su-24MR οπλισμένα με Storm Shadow... μέσα σε μόλις τρεις μήνες.
Τα αναγνωριστικά αεροσκάφη Sukhoi που μετατράπηκαν σε πυραυλοφόρα ξεκίνησαν αμέσως τις επιχειρησιακές του δραστηριότητες. Οι εκρήξεις σε ρωσικές εγκαταστάσεις εφοδιασμού στα κατεχόμενα λιμάνια της Μαριούπολης και του Μπερντιάνσκ τις τελευταίες ημέρες πιθανόν έχουν προκληθεί από τους Storm Shadow. Και τα δύο λιμάνια απέχουν περίπου εκατό μίλια από το μέτωπο, δηλαδή εκτός εμβέλειας των περισσότερων όπλων που διαθέτει η Ουκρανία - όχι όμως και των Storm Shadow.
Την Κυριακή ο Reznikov δήλωσε ότι κάθε Storm Shadow που έχει εκτοξευθεί από Su-24 έχουν πετύχει τον στόχο του.
