Του Paul Iddon
Το υποτιθέμενο σχέδιο της Αιγύπτου να προμηθεύσει κρυφά τη Ρωσία με πυραύλους, θα μπορούσε να έχει ως κίνητρο την ανάγκη του Καΐρου για σταθερή προμήθεια τροφίμων για τα εκατομμύρια των Αιγυπτίων πολιτών που βασίζονται στο επιδοτούμενο από το κράτος ψωμί.
Επικαλούμενη ένα άκρως απόρρητο έγγραφο των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών που διέρρευσε με ημερομηνία 17 Φεβρουαρίου, η Washington Post ανέφερε ότι ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι συζήτησε με ανώτερα στρατιωτικά κλιμάκια του ένα σχέδιο κατασκευής 40.000 ρουκετών για μυστική αποστολή στη Ρωσία, μαζί με βλήματα πυροβολικού και πυρίτιδα. Σύμφωνα με το έγγραφο, το Κάιρο ήλπιζε να κρατήσει το σχέδιο κρυφό για να αποφύγει να έρθει σε σύγκρουση με τους δυτικούς συμμάχους του, ιδίως τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Αίγυπτος διέψευσε επισήμως την αναφορά. Παρά την αναμενόμενη διάψευσή της, μια τέτοια συμφωνία δύσκολα θα προκαλούσε έκπληξη, ειδικά με δεδομένη την πληθώρα πρόσφατων αναφορών για μειωμένα πυρομαχικά του ρωσικού πυροβολικού που εμποδίζουν την ικανότητα της Μόσχας να διατηρήσει το ρυθμό των επιθετικών της επιχειρήσεων στην Ουκρανία.
Αλλά τι ακριβώς ήλπιζε να πάρει η Αίγυπτος σε αντάλλαγμα για να διακινδυνεύσει δήθεν το λαιμό της για να προμηθεύσει τη Ρωσία με πυρομαχικά;
Η Αίγυπτος μπορεί να ήλπιζε να εξασφαλίσει μια παρόμοια συμφωνία με αυτή που προσέφερε πρόσφατα η Ρωσία στη Βόρεια Κορέα. Τον Μάρτιο, ο εκπρόσωπος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Τζον Κίρμπι αποκάλυψε ότι "η Ρωσία προσφέρει στη Βόρεια Κορέα τρόφιμα σε αντάλλαγμα για πυρομαχικά".
Πέρυσι, δημοσιεύματα ανέφεραν ότι η Ρωσία αναζητούσε εκατομμύρια βλήματα πυροβολικού και πυραύλους μικρού βεληνεκούς βορειοκορεατικής παραγωγής για να αναπληρώσει τα αποθέματά της. Ωστόσο, μια πιθανή ανταλλαγή με τρόφιμα δεν αναφερόταν σε αυτά. Η πανδημία έπληξε σκληρά τον γεωργικό τομέα της Πιονγκγιάνγκ, με τον ηγέτη της Κιμ Γιονγκ Ουν να ζητά πρόσφατα "θεμελιώδη μετασχηματισμό" της γεωργικής παραγωγής για να επιτευχθούν οι στόχοι παραγωγής σιτηρών.
Όπως και με την Αίγυπτο, η Βόρεια Κορέα διαθέτει μια μεγάλη κατασκευαστική βάση ικανή να παράγει μεγάλες ποσότητες βλημάτων πυροβολικού και ρουκετών συμβατών με ρωσικούς εκτοξευτές.
Το δημοσίευμα της Post σημειώνει τον σημαντικό αριθμό συμφωνιών που έχουν συνάψει πρόσφατα το Κάιρο και η Μόσχα. Επισημαίνει επίσης ότι η Αίγυπτος βασίζεται περισσότερο στα ρωσικά σιτηρά από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, στο πλαίσιο μιας συμφωνίας που τη βοήθησε να "αποφύγει ελλείψεις σιταριού που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν κοινωνικές αναταραχές σε μια χώρα όπου η φτώχεια είναι ευρέως διαδεδομένη και το ψωμί σερβίρεται σχεδόν με κάθε γεύμα". (Σε αντίθεση με πολλές χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, το ψωμί είναι πιο σημαντικό βασικό προϊόν για τους Αιγύπτιους ακόμη και από το ρύζι).
Η έκθεση δεν ανέφερε, ωστόσο, το ενδεχόμενο μιας ανταλλαγής όπλων έναντι τροφίμων.
Η Αίγυπτος εισάγει το 60% των σιτηρών της. Πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, το 80% αυτών των εισαγωγών προερχόταν από τη Ρωσία και την Ουκρανία. Για δεκαετίες, το επιδοτούμενο ψωμί για δεκάδες εκατομμύρια φτωχούς Αιγύπτιους αποτελούσε αναπόσπαστο μέρος του κοινωνικού συμβολαίου του κράτους. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση το παρέχει επιδοτούμενο σε περισσότερα από 70 εκατομμύρια από τον πληθυσμό των 104 εκατομμυρίων κατοίκων της.
Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, η Αίγυπτος εκτιμήθηκε ότι είχε αρκετά στρατηγικά αποθέματα σιτηρών για να αντέξει περίπου ένα χρόνο μέχρι να βρει εναλλακτικές λύσεις. Σήμερα αντιμετωπίζει μια νομισματική και πληθωριστική κρίση και υψηλές τιμές τροφίμων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πολιτική αναταραχή.
Ως εκ τούτου, το να βάλει την εγχώρια βιομηχανία όπλων της να κατασκευάσει δεκάδες χιλιάδες πυραύλους για τη Ρωσία με αντάλλαγμα προμήθειες τροφίμων για να ενισχύσει τα στρατηγικά της αποθέματα θα μπορούσε να είναι το ριψοκίνδυνο, εξωπραγματικό σχέδιο που σκαρφίστηκε η κυβέρνηση του Σίσι. Εξάλλου, η κυβέρνησή του είχε καλές σχέσεις με τη Ρωσία και αγόρασε τη μεγαλύτερη ποσότητα ρωσικών όπλων από οποιαδήποτε άλλη αιγυπτιακή κυβέρνηση από το 1979. Και οι αιγυπτιακές αρχές μπορεί να θεώρησαν ότι η επιβολή περιορισμένων κυρώσεων από τις ΗΠΑ κατά τμημάτων της βιομηχανίας όπλων της ήταν ένα ρίσκο που άξιζε να αναληφθεί, αν μπορούσε να αποτρέψει την εσωτερική αναταραχή λόγω των υψηλών τιμών των τροφίμων ή των πιθανών ελλείψεων.
Μαζί με την Ουκρανία, η Ρωσία είναι ένας από τους σημαντικότερους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων παγκοσμίως, ιδίως όσον αφορά το σιτάρι, το κριθάρι, τον αραβόσιτο, το ηλιέλαιο και τους σπόρους. Κατά την αποκάλυψη της προτεινόμενης από τη Ρωσία συμφωνίας της Βόρειας Κορέας για όπλα έναντι τροφίμων, ο Κίρμπι ισχυρίστηκε ότι "η Ρωσία θα λάβει πάνω από δύο δωδεκάδες είδη όπλων και πυρομαχικών από την Πιονγκγιάνγκ".
Το Κάιρο θα μπορούσε να προμηθεύσει πολλά από αυτά που η Μόσχα φέρεται να επιδιώκει από την Πιονγκγιάνγκ σε αντάλλαγμα για την επισιτιστική βοήθεια και την ασφάλεια που η Ρωσία είναι σε μοναδική θέση να προσφέρει σε αντάλλαγμα. Κατά συνέπεια, δεν θα αποτελούσε έκπληξη αν αυτό ήταν το σχέδιο της κυβέρνησης Σίσι. Το κατά πόσον θα προχωρήσει υπό το φως αυτής της δημόσιας αποκάλυψης δεν έχει, φυσικά, ακόμη αποδειχθεί.
