Του Jeffrey Schulze
Στη φυσική, η δύναμη αναγκάζει ένα αντικείμενο να επιταχύνει, να επιβραδύνει ή να αλλάξει κατεύθυνση. Είναι ουσιαστικά μια ώθηση ή μια έλξη που προκύπτει από την αλληλεπίδραση μεταξύ δύο αντικειμένων, όπως περιγράφεται από τους νόμους του Νεύτωνα. Μερικές φορές οι δυνάμεις είναι αντίρροπες, δημιουργούν τριβή ή αντίσταση που συγκρατεί την κίνηση ενός αντικειμένου. Αυτή είναι η εύστοχη περιγραφή όταν εξετάζουμε τις επιπτώσεις από την πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία έχει δημιουργήσει διάφορες αντίρροπες δυνάμεις στην οικονομική ανάπτυξη φέτος. Μια αρχική "δασμολογική δύναμη" ώθησε τον S&P 500 18,9% χαμηλότερα από το ρεκόρ που πέτυχε τον Φεβρουάριο. Ωστόσο, οι "πολιτικές δυνάμεις" που επηρεάζουν θετικά την οικονομική ανάπτυξη συνέβαλαν ώστε στα τέλη Ιουνίου να επανέλθουν οι μετοχές σε νέα ιστορικά υψηλά.
Η πρώτη θετική "πολιτική δύναμη" ήταν η μείωση των δασμών από τα αρχικά επίπεδα που είχε ανακοινώσει ο Ντόναλντ Τραμπ την "Ημέρα της Απελευθέρωσης" και οι εμπορικές συμφωνίες που άρχισαν να συνάπτονται με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Κίνα και το Βιετνάμ. Η ψήφιση του "μεγάλου, όμορφου νομοσχεδίου" (One Big Beautiful Bill Act) ήταν η δεύτερη θετική "πολιτική δύναμη" και η τρίτη ήταν η τόνωση της προοπτικής να προχωρήσει σε νέες μειώσεις επιτοκίων η Federal Reserve.
Οι θετικές αυτές δυνάμεις θα πρέπει να υποσκελίζουν τις αρνητικές, αν και οι επιπτώσεις από το "μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο" και οι πιθανές μειώσεις των επιτοκίων παραμένουν... εκτιμήσεις, ενώ οι κόντρα άνεμοι λόγω των δασμών μαίνονται μέχρι σήμερα. Ως εκ τούτου, η οικονομία θα μπορούσε να βρεθεί σε ένα ήπιο στάδιο στο μεσοδιάστημα, που αποτυπώνεται ήδη στα στοιχεία για τη στέγαση, τις επιχειρηματικές επενδύσεις και την κατανάλωση.
Δεν πιστεύουμε ότι αυτό το "ήπιο στάδιο" θα μετατραπεί σε ύφεση, κυρίως λόγω της υπερψήφισης του "μεγάλου, όμορφου νομοσχεδίου".
Ως ενδείξεις αυτής της "ήπιας φάσης" παρακολουθούμε τις νέες αιτήσεις για επίδομα ανεργίας που δίνουν μια καλή εικόνα για τις απώλειες θέσεων εργασίας. Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση σε αυτόν τον δείκτη λόγω του ιστορικού του, της εβδομαδιαίας συχνότητάς του και του γεγονότος ότι συνήθως αναθεωρείται ελαφρώς. Τα τελευταία χρόνια, όμως, οι νέες αιτήσεις για επίδομα ανεργίας ακολουθούν ένα ασυνήθιστο εποχικό μοτίβο: αυξάνονται στις αρχές του καλοκαιριού και μειώνονται με το άνοιγμα των σχολείων, όταν και γίνονται περισσότερες προσλήψεις.
Ως εκ τούτου, εστιάζουμε στα μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία για τις νέες αιτήσεις. Και υπό αυτό το πρίσμα, η κατάσταση φαίνεται λιγότερο ανησυχητική. Πιστεύουμε ότι οι επενδυτές θα πρέπει να αγνοήσουν τον "θόρυβο" που δημιουργείται από την αύξηση των αιτήσεων για επίδομα ανεργίας ενόψει καλοκαιριού.
Η υγεία της αγοράς εργασίας θα παραμείνει στο επίκεντρο τα επόμενα τρίμηνα, καθώς οι επενδυτές σταθμίζουν τις εξελίξεις στην αμερικανική οικονομία και την προοπτική μείωσης των επιτοκίων της Fed. Ωστόσο, η αγορά ενδέχεται να αναπροσαρμόσει την άποψή της για το "φυσιολογικό" επίπεδο αύξησης της απασχόλησης. Ο ρυθμός δημιουργίας θέσεων εργασίας έχει επιβραδυνθεί μετά την κρίση της πανδημίας, με τον μηνιαίο μέσο όρο στις 216 χιλ. το 2023, στις 168 χιλ. το 2024 και στις 130 χιλ. το 2025. Οι εκτιμήσεις για το β' 6μηνο του έτους συγκλίνουν σε μηνιαία -κατά μέσο όρο- αύξηση των θέσεων εργασίας κατά 74 χιλ.
Πριν λίγους μήνες μια πτώση κάτω από τις 100 χιλ. θέσεις εργασίας θα ήταν αρνητική εξέλιξη, αλλά οι "πιεστικές" συνθήκες που διαμορφώνονται μετά τις απολύσεις που σχετίζονται με το DOGE, η γήρανση του πληθυσμού και η μειωμένη μεταναστευτική ροή προς τις ΗΠΑ υποδηλώνουν ότι ο ρυθμός δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας κάτω από τις 100 χιλ. μπορεί να είναι η νέα κανονικότητα. Η επιβράδυνση δεν είναι άτυπη, καθώς ωριμάζει ένας οικονομικός κύκλος, αλλά ταυτόχρονα δεν σημαίνει ότι ο κύκλος έχει κλείσει.
Ο συνδυασμός "αδύναμο σημείο" - κύκλος ωρίμανσης θα μπορούσε να αναζωπυρώσει νέες ανησυχίες για οικονομική ύφεση. Και αυτές να ενισχυθούν από τη βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα των οικονομικών στοιχείων λόγω των εξελίξεων στη δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ. Βασική αιτία για την απογοητευτική μέτρηση του ΑΕΠ το α' τρίμηνο ήταν η τεράστια αύξηση των εισαγωγών, καθώς εταιρείες και ιδιώτες έσπευσαν να φέρουν αγαθά στη χώρα ενόψει της "Ημέρας της Απελευθέρωσης" που ανακήρυξε ο Τραμπ. Η αύξηση των εισαγωγών είναι αρνητική για το ΑΕΠ, συμβάλλοντας στο "εντυπωσιακό" -4,7% της οικονομικής ανάπτυξης.
Ενόψει της ανακοίνωσης (στις 30 Ιουλίου) των στοιχείων για το ΑΕΠ του β' τριμήνου, οι εισαγωγές πιθανόν να μειωθούν σημαντικά, καθώς επιχειρήσεις και ιδιώτες "διαχειρίζονται" τα επιπλέον αποθέματα που εισήγαγαν πριν την αύξηση των δασμών, γεγονός που θα πρέπει να ενισχύσει το ΑΕΠ, καθώς η αντίσταση από τις εισαγωγές κάμπτεται. Οι πραγματικές τελικές πωλήσεις σε ιδιώτες εγχώριους αγοραστές, μαζί με τις κρατικές δαπάνες, οι οποίες έχουν μικρότερο αντίκτυπο στις αγορές, θα δώσουν μια καλύτερη -βραχυπρόθεσμα- εικόνα για την υγεία της αμερικανικής οικονομίας. Η μέτρηση αυτή κυμαίνεται στο 2,6% τα τελευταία δύο χρόνια ενώ στο α΄ τρίμηνο του 2025 κινήθηκε στο κατώτερο όριο της τάσης, δηλαδή στο 1,9%.
Τα επόμενα τρίμηνα, τις δασμολογικές "στρεβλώσεις" θα πρέπει να διαδεχθούν οι θετικές "πολιτικές δυνάμεις", δηλαδή οι επιπτώσεις από τις φορολογικές περικοπές που προβλέπει το "μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο". Η νομοθεσία αναμένεται να δημιουργήσει μια μεγάλη δημοσιονομική ώθηση της τάξης περίπου 1% του ΑΕΠ για το 2026. Οι φορολογικές περικοπές σε ατομικό επίπεδο θα αρχίσουν να γίνονται αισθητές από τις αρχές του φθινοπώρου, καθώς θα προσαρμοστούν τα στοιχεία για τη μη φορολόγηση των υπερωριών ή των φιλοδωρημάτων, ενώ το μεγαλύτερο "κύμα" των επιπτώσεων θα φανεί το α' εξάμηνο του 2026, όταν τα φυσικά πρόσωπα θα κληθούν να υποβάλουν τις φορολογικές τους δηλώσεις.
Ωστόσο, η περίοδος υποβολής των φορολογικών δηλώσεων των επιχειρήσεων είναι ουσιαστικά το φθινόπωρο και πολλές από τις διατάξεις του "μεγάλου, όμορφου νομοσχεδίου" για τη φορολογία των επιχειρήσεων έχουν αναδρομική ισχύ από την 1η Ιανουαρίου, πράγμα που σημαίνει ότι οι επιπτώσεις στη φορολογία των επιχειρήσεων είναι πιθανό να αρχίσουν να εμφανίζονται από εκείνο το τρίμηνο.
Το "μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο" έχει κόστος: το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO) εκτίμησε ότι η αρχική εκδοχή του που πρότεινε η Γερουσία θα πρόσθετε 3,3 τρισ. δολάρια στο έλλειμμα κατά τα επόμενα 10 χρόνια, γεγονός που πυροδοτεί νέους φόβους για τη βιωσιμότητα του ομοσπονδιακού χρέους. Παρόλο που το τελικό κόστος του νομοσχεδίου δεν θα φτάσει σε αυτό το ποσό, εντούτοις μοιάζει απίθανο να είναι μικρότερο από τα έσοδα ύψους 2,8 τρισ. δολαρίων που εκτιμά το CBO ότι θα αποφέρουν οι δασμολογικές αλλαγές κατά την ίδια περίοδο. Παρόλο που το έλλειμμα των ΗΠΑ βρίσκεται σε μη βιώσιμη πορεία, πιστεύουμε ότι οι προοπτικές σε επενδυτικό ορίζοντα 5 ετών είναι διαχειρίσιμες, κι αυτό σημαίνει ότι οι ανησυχίες μπορεί μεν να αναζωπυρωθούν αλλά θα παραμείνουν "δευτερεύουσες" για τα επόμενα χρόνια.
