Της Βίκυς Κουρλιμπίνη
Ανησυχία προκαλεί στην ελληνική αγορά φαρμάκου η πρόθεση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει σημαντικούς δασμούς στις εισαγωγές φαρμάκων ήδη από την 1η Αυγούστου.
"Πιθανότατα στο τέλος του μήνα θα ξεκινήσουμε με έναν χαμηλό δασμό και θα δώσουμε στις φαρμακευτικές εταιρείες περίπου έναν χρόνο να επαναπατρίσουν την παραγωγή τους - και στη συνέχεια θα αυξήσουμε τον δασμό σε πολύ υψηλά επίπεδα", δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους κατά την επιστροφή του στην Ουάσινγκτον μετά από σύνοδο κορυφής για την τεχνητή νοημοσύνη στο Πίτσμπουργκ.
Το σχέδιο προβλέπει αύξηση των δασμών σε φαρμακευτικά προϊόντα που κατασκευάζονται εκτός ΗΠΑ, φτάνοντας ακόμα και το 200%, με στόχο να ενισχυθεί η εγχώρια παραγωγή και να μειωθεί η εξάρτηση από ξένες αγορές, κυρίως ασιατικές.
Όπως εξηγούν παράγοντες του χώρου, οι φαρμακευτικές εταιρείες που εξάγουν φάρμακα στις ΗΠΑ, ανεξαρτήτως χώρας προέλευσης, θα έρθουν αντιμέτωπες με σημαντική αύξηση κόστους λόγω των δασμών. Προς το παρόν, παράγοντες της αγοράς τηρούν στάση αναμονής, περιμένοντας και τις αντιδράσεις από τους ευρωπαϊκούς φορείς φαρμάκου.
Oι πρώτες αντιδράσεις από την ελληνική φαρμακοβιομηχανία
"Ως Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας παρακολουθούμε με προσοχή τις εξελίξεις και τις διαπραγματεύσεις μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, ελπίζοντας σε μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία που θα διαφυλάσσει τη στενή διατλαντική συνεργασία. Βεβαίως, θεωρούμε σημαντικό να αποφευχθεί η επιβολή δασμών στα φάρμακα, που αποτελούν ένα κρίσιμο και ευαίσθητο αγαθό για τη δημόσια υγεία" σημειώνει μιλώντας στο Capital.gr ο Δρ. Θανάσης Κοτσιαρός, Γενικός Διευθυντής της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας.
"Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει περιορισμένη έκθεση στην αμερικανική αγορά και είμαστε αισιόδοξοι ότι οι όποιες αρνητικές επιπτώσεις από μια πιθανή επιβολή δασμών θα είναι πλήρως διαχειρίσιμες. Γενικότερα, η εφαρμογή πολιτικών προστατευτισμού καθιστά ιδιαιτέρως επίκαιρη τη συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την ανάγκη ενίσχυσης της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ και της ενδυνάμωσης της ευρωπαϊκής παραγωγής φαρμάκων. Στο πλαίσιο αυτό, τονίζω ότι η ελληνική φαρμακοβιομηχανία παίζει ήδη πρωταγωνιστικό ρόλο, καθώς αποτελεί έναν από πιο σημαντικούς κόμβους παραγωγής φαρμάκων στην Ευρώπη, με τη δυνατότητα κάλυψης ήδη πάνω από το 10% των αναγκών των ευρωπαίων ασθενών, καθιστώντας τη χώρα μας στρατηγικό εταίρο στη διαμόρφωση των σχετικών πολιτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο" συμπληρώνει.
Οι επιπτώσεις
"Μακροπρόθεσμα, η συνέχιση ενός εμπορικού περιβάλλοντος προστατευτισμού θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την αλυσίδα αξίας του φαρμάκου σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γι’ αυτό τον λόγο, θεωρούμε αναγκαία τη θέσπιση ενός μόνιμου μηχανισμού επιτάχυνσης των επενδύσεων στην παραγωγή, την έρευνα και την ανάπτυξη στη χώρα μας, η οποία μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Ένας τέτοιος "επιταχυντής" είναι κρίσιμος για να αντισταθμιστούν οι μεγάλες και διαρκώς αυξανόμενες επιβαρύνσεις που αντιμετωπίζει η φαρμακοβιομηχανία στην Ελλάδα, εξαιτίας του υψηλού ενεργειακού κόστους, των απαιτήσεων συμμόρφωσης με αυστηρότατες περιβαλλοντικές ρυθμίσεις και της συνεχούς ενίσχυσης του κανονιστικού πλαισίου για τη διασφάλιση της ποιότητας" εξηγεί ο Δρ. Θανάσης Κοτσιαρός, Γενικός Διευθυντής της ΠΕΦ.
Σύμφωνα με την EFPIA (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων), βασική επιδίωξη παραμένει η συνέχιση του διαλόγου με στόχο την εξαίρεση των φαρμακευτικών προϊόντων από την επιβολή δασμών.
"Η επιβολή δασμών σε προϊόντα υγείας, όπως φάρμακα και τα δραστικά συστατικά τους, θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες τόσο για την περίθαλψη των ασθενών όσο και για τη λειτουργία της φαρμακευτικής βιομηχανίας σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες. Τυχόν εμπορικά εμπόδια απειλούν την εύρυθμη λειτουργία των διεθνών αλυσίδων εφοδιασμού, αναστέλλουν τις επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη, και εντέλει πλήττουν τους ίδιους τους ασθενείς και τις τοπικές κοινωνίες παγκοσμίως.
Σε αυτό το πλαίσιο, ανεξαρτήτως των εξελίξεων στο εμπορικό μέτωπο, η Ευρώπη οφείλει να επικεντρωθεί στη βελτίωση του εγχώριου επιχειρηματικού και ρυθμιστικού περιβάλλοντος. Απαιτούνται διαρθρωτικές αλλαγές που θα ενισχύσουν τη δίκαιη συμμετοχή στην παγκόσμια καινοτομία, θα προσελκύσουν νέες επενδύσεις στον τομέα των φαρμάκων και θα διασφαλίσουν ταχύτερη και ισότιμη πρόσβαση των ασθενών στις νέες θεραπείες" σημειώνει η EFPIA.
Ποιες φαρμακευτικές εξάγουν στις ΗΠΑ
Η Rafarm αποτέλεσε την πρώτη ελληνική φαρμακοβιομηχανία που έλαβε πιστοποίηση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), τον Οκτώβριο του 2017. Η πιστοποίηση κάλυπτε τόσο το εργοστάσιο παραγωγής όσο και το ερευνητικό της κέντρο, επιτρέποντας την ανάπτυξη και παραγωγή στείρων και σύνθετων φαρμακευτικών σκευασμάτων για την αγορά των ΗΠΑ. Την ίδια χρονιά και η Pharmathen έλαβε πιστοποίηση από τον FDA για το παραγωγικό της συγκρότημα στις Σάπες Ροδόπης, ενισχύοντας τη δυνατότητα της εταιρείας να εξάγει τεχνολογικά προηγμένα σκευάσματα και προς τις ΗΠΑ. Την αμερικανική αγορά κοιτούν επίσης και άλλες μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες.
"Η τεχνολογικά προηγμένη παραγωγική δυνατότητα και η υψηλή ποιότητα των φαρμάκων της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας επιβεβαιώνεται και από την παρουσία των εταιρειών μας στην πολύ απαιτητική αγορά των ΗΠΑ. Εδώ και κάποια χρόνια, δύο μέλη της ΠΕΦ, η Rafarm και η Pharmathen, έχουν εισέλθει δυναμικά στην αμερικανική αγορά, με τις παραγωγικές τους μονάδες να έχουν λάβει τη σχετική πιστοποίηση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων, μια από τις πλέον απαιτητικές σχετικές διαδικασίες στον κόσμο.
Βεβαίως, η διείσδυση στην αγορά των ΗΠΑ αποτελεί μέρος του ευρύτερου αναπτυξιακού σχεδιασμού και άλλων ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών. Είναι βέβαιο ότι θα έχουμε και άλλες θετικές ειδήσεις τα επόμενα χρόνια, καθώς βασικός πυλώνας ανάπτυξης των εταιριών μελών μας είναι η εξωστρέφεια που περιλαμβάνει και τη διερεύνηση εμπορικών ευκαιριών στις μεγάλες αγορές της Αμερικής και της Ασίας. Η επίτευξη του στόχου αυτού περνά και μέσα από την υλοποίηση ενός σημαντικού επενδυτικού πλάνου, συνολικού ύψους €1,8 δις ως το 2028, που περιλαμβάνει 10 νέα εργοστάσια και 14 νέα τμήματα και Κέντρα Έρευνας & Ανάπτυξης, επενδύσεις που θα ενισχύσουν ακόμα περισσότερο τις παραγωγικές δυνατότητες και τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας" τονίζει στο Capital.gr ο Δρ. Θανάσης Κοτσιαρός.
Αναταραχές στην παγκόσμια αλυσίδα φαρμάκου
Η επιβολή δασμών, όπως αναφέρουν φορείς της αγοράς, σημαίνει απώλεια ανταγωνιστικότητας, ενώ οι δασμοί θεωρείται πως θα προκαλέσουν αναταραχές στην παγκόσμια αλυσίδα παραγωγής και διανομής φαρμάκων. Φάρμακα που παράγονται π.χ. στην Ινδία ή στην Ευρώπη για λογαριασμό πολυεθνικών, μπορεί να χρειαστεί να παράγονται πλέον σε ΗΠΑ. Αυτό μειώνει τη συμβολή ευρωπαϊκών μονάδων στην παραγωγή φαρμάκων που πωλούνται στις ΗΠΑ.
Η προοπτική των νέων δασμών έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στη διεθνή φαρμακευτική αγορά. Αναλυτές επισημαίνουν ότι ενδέχεται να επηρεαστούν άμεσα κολοσσοί της φαρμακοβιομηχανίας όπως οι Pfizer, Merck και Eli Lilly, οι οποίοι διατηρούν εργοστάσια παραγωγής στο εξωτερικό. Το κόστος αυτών των δασμών, προειδοποιούν ειδικοί, μπορεί τελικά να μετακυλιστεί στους Αμερικανούς καταναλωτές, επιβαρύνοντας περαιτέρω τις τιμές των φαρμάκων.
