Της Ελευθερίας Κούρταλη
Οι αναλυτές αναμένουν μια τεκτονική στροφή μακριά από τις αγορές των ΗΠΑ και προς τις αγορές της Ευρώπης και της Κίνας μετά τη δασμολογική καταιγίδα Τραμπ –η οποία θολώνει τον εξαιρετισμό των ΗΠΑ–, το δημοσιονομικό μπαζούκα ύψους 1,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ που ενεργοποιείται για τις αμυντικές δαπάνες στην Ευρώπη –με το σχέδιο 500 δισ. ευρώ της Γερμανίας και το ReArm Europe των 800 δισ. ευρώ–, αλλά και την ανάδειξη της Κίνας ως ηγέτιδας στον τεχνολογικό αγώνα. Όλα αυτά ανατρέπουν τις παγκόσμιες ροές χρημάτων, σηματοδοτώντας ένα πιθανό σημείο καμπής για τα επενδυτικά κεφάλαια, τα οποία οδηγούνται μακριά από τις Ηνωμένες Πολιτείες και αναμένεται να ποντάρουν κυρίως στο νέο "whatever it takes" της Ευρώπης.
Η Κίνα "ξεκλείδωσε" περισσότερα δημοσιονομικά μέτρα τόνωσης την περασμένη εβδομάδα και υποσχέθηκε μεγαλύτερες προσπάθειες για να μετριάσει τον αντίκτυπο ενός κλιμακούμενου εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ. Ώρες νωρίτερα, η πιθανή επόμενη κυβέρνηση της Γερμανίας συμφώνησε στη μεγαλύτερη αναμόρφωση της δημοσιονομικής πολιτικής από την επανένωση της χώρας.
Ως απάντηση, τα γερμανικά ομόλογα σημείωσαν το πιο δραματικό sell-off των τελευταίων δεκαετιών, ενώ το ευρώ κατέγραψε ράλι και οι ευρωπαϊκές μετοχές ενισχύθηκαν, με τον γερμανικό δείκτη DAX να σκαρφαλώνει σε ιστορικά υψηλά.
Εν τω μεταξύ, τα οικονομικά στοιχεία των ΗΠΑ δείχνουν αποδυνάμωση και ο εμπορικός πόλεμος που εξαπολύθηκε από τους δασμούς του Τραμπ, οι οποίοι τέθηκαν σε ισχύ την περασμένη εβδομάδα, επιδεινώνουν το κλίμα εντός και εκτός της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου. "Ο κόσμος βλέπει τώρα ότι το μοντέλο των ΗΠΑ αλλάζει και ότι πρέπει να προσαρμοστεί σε αυτό. Οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον τόσο αξιόπιστες ως εμπορικός εταίρος και ο κόσμος συνειδητοποιεί πως πρέπει να φροντίσει τις δικές του ανάγκες στην άμυνα", σχολιάζει η State Street Global Markets, σύμφωνα με το Reuters.
Η αλλαγή αυτή του κλίματος τροφοδότησε μια σπάνια απόκλιση στα παγκόσμια χρηματιστήρια. Ενώ ο χρηματιστηριακός δείκτης S&P 500 σημειώνει απώλειες φέτος, οι ευρωπαϊκές μετοχές καταγράφουν ράλι κοντά στο 10% και σε υψηλό ρεκόρ, ενώ οι μετοχές του κλάδου της τεχνολογίας στο Χονγκ Κονγκ έχουν εκτοξευθεί κατά σχεδόν 30%. Το ευρώ εκτινάχθηκε σε υψηλό τεσσάρων μηνών και οι επενδυτές μείωσαν δραματικά τα bullish στοιχήματά τους για το δολάριο. Όπως σχολιάζουν οι αναλυτές, μόλις τον Δεκέμβριο η συνέχιση του εξαιρετισμού των ΗΠΑ ήταν το κυρίαρχο story και οι ΗΠΑ θεωρούνταν το μοναδικό μέρος να επενδύσει κανείς και αυτό που συνέβη τελικά είναι πως οι απειλές και η επιθετικότητα του Τραμπ με τους δασμούς ώθησαν τις άλλες χώρες να ξοδέψουν περισσότερα.
Bullish για τις ευρωπαϊκές μετοχές
Στις πρώτες 44 ημέρες της θητείας του ο Τραμπ έσκισε το... εγχειρίδιο για τις εξωτερικές σχέσεις που ίσχυε από το 1945, ξεκίνησε έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο επιβάλλοντας δασμούς στους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της χώρας του και ανάγκασε τους Ευρωπαίους ηγέτες να ξανασκεφτούν δραστικά πώς χρηματοδοτούν τη δική τους ασφάλεια, επισημαίνει το Reuters.
Όπως σχολιάζουν οι αναλυτές, το ταμείο υποδομών ύψους 500 δισ. ευρώ που σχεδιάζει η Γερμανία, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη μεταρρύθμιση του φρένου του χρέους και το σχέδιο ReArm Europe, βελτιώνουν σημαντικά τις προοπτικές ανάπτυξης της Ευρωζώνης, καθώς και της μεγαλύτερης οικονομίας της περιοχής, αντισταθμίζοντας ενδεχομένως τις παγκόσμιες εμπορικές εντάσεις. Η Goldman Sachs σημείωσε ότι το γερμανικό σχέδιο θα μπορούσε να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη της Γερμανίας έως και 2% το επόμενο έτος –από την τρέχουσα πρόβλεψη της τράπεζας για 0,8%– εάν εγκριθεί και εφαρμοστεί γρήγορα.
Παράλληλα, πολλοί αναλυτές επισημαίνουν πως οι δασμοί Τραμπ επιβαρύνουν και την ίδια την οικονομία των ΗΠΑ. "Πλέον υπάρχει ανησυχία σχετικά με την απώλεια του status του δολαρίου ως ασφαλούς καταφυγίου, όπως σημειώνει η Deutsche Bank. Παράλληλα, οι οικονομικές εκπλήξεις κινούνται προς τα πάνω στην Ευρώπη αλλά προς τα κάτω στις ΗΠΑ, ενώ οι αγορές συνειδητοποιούν το γεγονός ότι οι δασμοί δεν είναι μόνο επιβαρυντικοί για τις ευρωπαϊκές εταιρείες, αλλά είναι τουλάχιστον εξίσου αρνητικοί για τις αμερικανικές εταιρείες.
Αυτές οι εξελίξεις ενισχύουν την ελκυστικότητα των ευρωπαϊκών μετοχών, οδηγώντας σε εκτιμήσεις πως η υπεραπόδοση που σημείωνε η Wall Street τα τελευταία χρόνια έναντι της Ευρώπης φέτος θα τερματιστεί, με την Deutsche Bank να δηλώνει πως πλέον η πιο "σοφή" επενδυτική στρατηγική είναι οι τοποθετήσεις στις ευρωπαϊκές μετοχές και το ευρώ.
Όπως σημείωσε, η άποψή της στις αρχές του έτους –όταν πολλοί επενδυτές και αναλυτές "εγκατέλειψαν" την Ευρώπη λόγω ανησυχιών για τις εξελίξεις στο πολιτικό και το δημοσιονομικό μέτωπο– ήταν "μην υποτιμάτε την ικανότητα της Γερμανίας να αλλάζει", και τώρα η Γερμανία ανακοίνωσε ένα σχέδιο "whatever it takes". "Το "Κάντε την Ευρώπη Μεγάλη Ξανά" μπορεί να είναι το νέο MAGA (Make America Great Again, Κάντε την Αμερική Μεγάλη Ξανά)", προσθέτει η γερμανική τράπεζα.
Κατά την Deutsche Bank, οι ευρωπαϊκές μετοχές έχουν επίσης επιστρέψει στη δημιουργία ισχυρής αύξησης κερδών. Τα κέρδη των εταιρειών του πανευρωπαϊκού δείκτη STOXX 600 (εξαιρουμένου του κλάδου της Ενέργειας) αυξήθηκαν κατά 10% το τέταρτο τρίμηνο του 2024 σε ετήσια βάση, σημαντικά υψηλότερα από τις προσδοκίες και ακριβώς σύμφωνα με τις προβλέψεις της Deutsche Bank, η οποία, όπως τονίζει, αναμένει παρόμοια ισχυρά κέρδη και στα αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου του 2025.
Η Citigroup, από την πλευρά της, χαρακτηρίζει το ReArm Europe "game changer" για την ανάπτυξη στην Ευρώπη και τις ευρωπαϊκές μετοχές, εκτιμώντας πως η υπεραπόδοση που σημειώνουν από τις αρχές του έτους θα συνεχιστεί. Oι οικονομολόγοι της εκτιμούν πως θα δοθεί μικρή ώθηση στο ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ φέτος, ακολουθούμενη από μια σταδιακή αύξηση +0,2% το 2026 και +0,5% με +0,7% το 2028-2029.
Αν και παραμένουν αρκετοί κίνδυνοι βραχυπρόθεσμα, όπως οι δασμοί, οι δομικά υψηλότερες αμυντικές δαπάνες θα μπορούσαν να αλλάξουν το παιχνίδι για τις ευρωπαϊκές μετοχές για τρεις κυρίως λόγους, όπως εκτιμά η Citi.
Πρώτον, βραχυπρόθεσμα, τα σχέδια για τον αμυντικό επανεξοπλισμό της Ευρώπης θα μπορούσαν να προκαλέσουν επιτάχυνση των ευρωπαϊκών αναθεωρήσεων κερδών, οι οποίες ήδη υποδεικνύουν τη βελτίωση της δυναμικής του EPS και της σχετικής υπεραπόδοσης έναντι των ΗΠΑ. Κατά τη Citi, τα σχέδια αμυντικών δαπανών οδηγούν σε επιπλέον 2% - 2,5% αύξηση του EPS ετησίως μέχρι το 2029.
Δεύτερον, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω βελτιώσεις στους δείκτες PMI της μεταποίησης. Αυτό έχει σημασία, όπως επισημαίνει η Citi, επειδή, όταν οι PMI της μεταποίησης φτάνουν στο χαμηλότερο σημείο (το πιο πρόσφατο ήταν τον Δεκέμβριο του 2024), αυτό τείνει να είναι ένα ανοδικό σήμα για τις αγορές μετοχών.
Και, τρίτον, μακροπρόθεσμα, αναμένεται επιστροφή σε ένα πιο ευνοϊκό μακροοικονομικό καθεστώς. Πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση το μακροοικονομικό περιβάλλον χαρακτηριζόταν από υψηλά επιτόκια και υψηλό μέσο πληθωρισμό. Σε αυτό το περιβάλλον, οι ευρωπαϊκές μετοχές δεν είχαν συνεχή υποαπόδοση, όπως συνέβη σε μεγάλο βαθμό την τελευταία δεκαετία, και η επιστροφή σε αυτή την "παλιά κανονικότητα" θα στηρίξει τα ευρωπαϊκά θεμελιώδη μεγέθη και θα αποτελέσει μακροχρόνιο θετικό άνεμο για τις ευρωπαϊκές μετοχές.
Και η Goldman Sachs αναμένει συνέχιση των θετικών επιδόσεων στις ευρωπαϊκές μετοχές. Οι προοπτικές ενός μεγάλου γερμανικού δημοσιονομικού πακέτου και οι αυξανόμενοι αμυντικοί προϋπολογισμοί σε όλη την Ευρώπη ενίσχυσαν σημαντικά την απόδοση των ευρωπαϊκών μετοχών. Μετά το ράλι, η Ευρώπη διαπραγματεύεται με P/E 14,2x, ένα premium σε σχέση με τους ιστορικούς μέσους όρους, αλλά το discount με τις ΗΠΑ εξακολουθεί να είναι μεγαλύτερο από τον μέσο όρο. Επιπλέον, υπάρχει πιθανότητα αύξησης του EPS πάνω από την τρέχουσα πρόβλεψή της για 3%-4% ετησίως για το 2025-2027, λόγω της αύξησης των αμυντικών δαπανών και των επιπτώσεων στα θεμελιώδη της οικονομίας και των εταιρειών.
Πέρα από την άμεση κρατική υποστήριξη, μια αλλαγή στη ρητορική σχετικά με το αναπτυξιακό αφήγημα της Ευρώπης θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά τις αποτιμήσεις. Σύμφωνα με το μοντέλο αποτίμησης της Goldman, εάν ο Δείκτης Αβεβαιότητας της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Πολιτικής (EPU) μειωθεί σε επίπεδο παρόμοιο με το τρέχον EPU των ΗΠΑ, αυτό θα σήμαινε δυνητική ώθηση 20% στις ευρωπαϊκές αποτιμήσεις.
* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο"
