Του Boaz Sobrado
"Νομίζω ότι μέσα στα επόμενα περίπου 20 χρόνια, η αγορά των ευρωδολαρίων θα έχει αντικαταστασθεί από τα stablecoins", είναι η πρόβλεψη του Austin Campbell, καθηγητή στο Stern School of Business του NYU και CEO της WSPN USA. Τολμηρή πρόβλεψη, αφού υποδηλώνει ότι μια αγορά αξίας 210 δισ. δολαρίων θα μπορούσε να απορροφήσει ένα οικοσύστημα 50 φορές μεγαλύτερό του. Ωστόσο, η πρόβλεψη έχει βάση όταν καταλάβετε πώς εξελίχθηκε η αγορά των ευρωδολαρίων και γιατί τα stablecoins αποτελούν τον φυσικό ψηφιακό διάδοχό της.
"Το φάντασμα στη μηχανή"
Το σύγχρονο χρηματοπιστωτικό σύστημα λειτουργεί με μια μορφή δολαρίων που οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν τα έχουν ακούσει ποτέ. Τα ευρωδολάρια: δολάρια κατατεθειμένα σε ξένη τράπεζα ή σε υποκατάστημα αμερικανικής τράπεζας εκτός ΗΠΑ. Η αξία τους υπολογίζεται μεταξύ 10-13 τρισ. δολαρίων. "Δημιουργήθηκαν" τη δεκαετία του 1950 ως ένας τρόπος για τις σοβιετικές τράπεζες να κατέχουν δολάρια πέρα εκτός "εμβέλειας" των ΗΠΑ και εξελίχθηκαν στη ραχοκοκαλιά του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Σήμερα, οι Ιάπωνες κατασκευαστές πληρώνουν με ευρωδολάρια τις πρώτες ύλες που αγοράζουν από την Ινδονησία, ενώ και οι ευρωπαϊκές τράπεζες χρηματοδοτούν με ευρωδολάρια τα ενυπόθηκα δάνεια στις ΗΠΑ.
Αυτή η τεράστια αγορά προέκυψε από ανάγκη. Όταν ο Ψυχρός Πόλεμος κατέστησε επικίνδυνη την κατοχή δολαρίων για τα σοβιετικά τραπεζικά ιδρύματα, αύτα άρχισαν να καταθέτουν δολάρια σε ευρωπαϊκές τράπεζες. Οι τράπεζες αυτές συνειδητοποίησαν ότι μπορούσαν να δανείζουν αυτά τα δολάρια χωρίς να διατηρούν τα αποθέματα που απαιτούσαν οι αμερικανικές τράπεζες, δημιουργώντας μια πιο αποτελεσματική (αν και λιγότερο ρυθμιζόμενη) αγορά χρηματοδότησης σε δολάρια.
Η ευκαιρία των 10 τρισ. δολαρίων
Οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν έχουν αλληλεπιδράσει ποτέ με ένα stablecoin ή ένα ευρωδολάριο και πολλοί δυσκολεύονται να κατανοήσουν την αξία τους, καθώς εξυπηρετούνται από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα.
Αλλά οι Αμερικανοί δεν είναι οι μόνοι χρήστες των δολαρίων. Μεγάλο ποσοστό των δολαρίων εξυπηρετεί χρήστες εκτός ΗΠΑ. Από τα 2,3 τρισ. δολάρια σε χαρτονομίσματα, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ εκτιμά ότι το 40-75% κυκλοφορεί στο εξωτερικό. Οι παραδοσιακές τραπεζικές καταθέσεις παρουσιάζουν παρόμοια εικόνα - οι καταθέσεις ύψους 18 τρισ. δολαρίων στις αμερικανικές τράπεζες δεν είναι υπερβολικά υψηλότερες από τα που φτάνουν τα 10-13 τρισ. δολάρια. Αριθμοί που αποκαλύπτουν μια πραγματικότητα: τρισεκατομμύρια δολάρια βρίσκονται ήδη εκτός του αμερικανικού τραπεζικού συστήματος, τα κατέχουν ιδιώτες και επιχειρήσεις που χρειάζονται δολάρια αλλά δεν έχουν πρόσβαση σε αμερικανικές τράπεζες.
Τα Stablecoins είναι μια λύση για την αυξημένη ζήτηση δολαρίων εκτός ΗΠΑ.
Τι είναι τα stablecoins;
Όπως ένα καζίνο σάς δίνει τη δυνατότητα να ανταλλάξετε δολάρια με μάρκες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, έτσι και τα stablecoins σας επιτρέπουν να μετατρέψετε τα παραδοσιακά δολάρια σε ψηφιακά tokens που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο διαδίκτυο. Και όπως οι μάρκες του καζίνο, η αξία τους υποστηρίζεται από πραγματικά δολάρια που είναι σε απόθεμα - τουλάχιστον θεωρητικά.
Η ιστορία των stablecoins είναι συνυφασμένη με το Tether (USDT), το οποίο παραμένει το μεγαλύτερο stablecoin με την κεφαλαιοποίηση του να υπερβαίνει τα 100 δισ. δολάρια. Δημιουργήθηκε το 2014 ως ένα σταθερό μέσο συναλλαγών. Οι πρώτες διαμάχες σχετικά με τα αποθεματικά του έδωσαν τη θέση τους στην ενισχυμένη διαφάνεια και στον ρυθμιστικό έλεγχο. Σήμερα, το Tether στηρίζεται ως επί το πλείστον σε κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ, τα οποία διαχειρίζεται η Cantor Fitzgerald υπό τον CEO Howard Lutnick, ο οποίος θα αναλάβει καθήκοντα υπουργού Εμπορίου. Αυτή η θεσμική εξέλιξη αποτυπώνει τη συνολική μεταμόρφωση της βιομηχανίας stablecoin. Οι νέοι παίκτες σε αυτή την αγορά, όπως το USDC της Circle, έχουν ενταχθεί εξαρχής σε ένα πιο ρυθμισμένη περιβάλλον. Η συνεργασία της Circle με την BlackRock για τη διαχείριση των αποθεμάτων σηματοδοτεί τη θεσμοθέτηση του τομέα.
Εντούτοις, τα stablecoins βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Σύμφωνα με τον αναλυτή Simon Taylor, "βρισκόμαστε στην εποχή των stablecoins. Με τον καιρό, θα κάνουν στο σύστημα, ό,τι έκανε το διαδίκτυο στις τηλεπικοινωνίες".Ο Taylor επισημαίνει πως τα stablecoins δεν είναι απλώς φθηνότερα - είναι πολύ καλύτερα και ως υποδομές. Οι παραδοσιακές πληρωμές σε παγκόσμιο επίπεδο απαιτούν έναν πολύπλοκο ιστό: τράπεζες, μηνύματα SWIFT, πολλαπλούς ελέγχους συμμόρφωσης και χρόνο ώσπου να ολοκληρωθεί μια συναλλαγή. Η "ιδιοφυΐα" των stablecoins έγκειται στο ότι γκρεμίζουν αυτή την πολυπλοκότητα. Μια μεταφορά σε stablecoin μοιάζει περισσότερο με το να δίνεις μετρητά παρά να κάνεις τραπεζικό έμβασμα - και μπορεί να γίνει αμέσως σε όλο τον κόσμο.
Πού χρησιμοποιούνται σήμερα;
Πρόσφατη έρευνα της Castle Island Ventures και της Visa αποκαλύπτει πως ο όγκος των συναλλαγών σε stablecoin ανήλθε σε 450 δισ. δολάρια τον μήνα. Η χρήση των stablecoins αυξάνεται με πιο γρήγορο ρυθμό στις αναδυόμενες αγορές. Σύμφωνα με τη μελέτη, το 47% των χρηστών στις αναπτυσσόμενες οικονομίες χρησιμοποιούν τα stablecoins κυρίως για αποταμίευση σε δολάρια, ενώ το 43% για τη μετατροπή νομίσματος.
Στη Νιγηρία, όπου οι ελλείψεις σε συνάλλαγμα είναι διαχρονικές, τα stablecoins είναι απαραίτητα για το διεθνές εμπόριο. Όπως σημειώνει η Yellow Card, η μεγαλύτερη πλατφόρμα stablecoin της Αφρικής, "το 70% των αφρικανικών κρατών εμφανίζουν συναλλαγματικές ελλείψεις".
Όπως οι καταθέσεις σε ευρωδολάρια πρόσφεραν συνήθως υψηλότερα επιτόκια από τις καταθέσεις στις ΗΠΑ, τα νέα stablecoins φέρνουν απόδοση στους χρήστες τους. Αυτό σημαίνει πως τα stablecoins θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν τις παραδοσιακές τραπεζικές καταθέσεις.
Stablecoins και Τραμπ
Στην ομιλία κατά την ορκωμοσία του, ο Ντόναλντ Τραμπ αναφέρθηκε στη δημιουργία μιας "Υπηρεσίας Εσόδων Εξωτερικού" για την είσπραξη εσόδων από άλλα κράτη. Δεδομένου ότι στη δημιουργία της θα συμμετέχει ο υπουργός Εμπορίου Howard Lutnick, υπέρμαχος των stablecoins, ίσως ο πρόεδρος να είχε ήδη κατά νου τη στροφή από τα ευρωδολάρια στα stablecoins.
Η μετάβαση από τα ευρωδολάρια στα stablecoins θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια σημαντική αλλαγή στην παγκόσμια οικονομική δυναμική των ΗΠΑ. Τα ευρωδολάρια προέκυψαν κατά τον Ψυχρό Πόλεμο, όταν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ είδαν την αξία τους να επιτρέπουν στις ευρωπαϊκές τράπεζες να δημιουργούν ρευστότητα σε δολάρια. Η σημερινή γεωπολιτική πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Σε μια εποχή ανταγωνισμού μεγάλων δυνάμεων και οικονομικού πολέμου, το σύστημα των ευρωδολαρίων μπορεί να έχει ξεπεραστεί.
Τα stablecoins δίνουν την ευκαιρία στην Ουάσινγκτον να επαναπροσδιορίσει τον έλεγχο των δολαρίων εκτός ΗΠΑ. Όταν οι ξένες τράπεζες δημιουργούν ευρωδολάρια, συμμετέχουν στα κέρδη της κυριαρχίας του δολαρίου. Αντίθετα, οι μεγάλοι εκδότες stablecoins υποστηρίζουν τα tokens τους κυρίως με αμερικανικά κρατικά ομόλογα, χρηματοδοτώντας άμεσα το αμερικανικό δημόσιο χρέος. Αυτή η "μετατόπιση" θα εστιάσει τα οφέλη της κυριαρχίας του δολαρίου εντός αμερικανικών συνόρων.
Το αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών θα δει να αυξάνεται η ζήτηση για τα ομόλογά του, ενώ οι εκδότες stablecoins με έδρα τις ΗΠΑ θα γίνουν οι νέοι θεματοφύλακες της ρευστότητας του δολαρίου σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι χρήστες στις αναδυόμενες αγορές θα αποκτήσουν πιο εύκολη πρόσβαση στο δολάριο, επιταχύνοντας ενδεχομένως την παγκόσμια δολαριοποίηση. Οι ηττημένοι θα είναι οι τράπεζες εκτός ΗΠΑ που θα δουν τις δραστηριότητές τους σε ευρωδολάρια να εξανεμίζονται, ενώ τα αδύναμα κρατικά νομίσματα θα έρθουν αντιμέτωπα με ακόμη πιο μεγάλο ανταγωνισμό από τα ψηφιακά δολάρια. Οι παραδοσιακοί διαμεσολαβητές πληρωμών θα "υπονομεύονταν" επίσης από τα stablecoins.
10 τρισ. δολάρια σε stablecoins μέχρι το 2050
Μπορούν τα stablecoins να απορροφήσουν την αγορά ευρωδολαρίων αξίας 10 τρισ. δολαρίων; Γιατί όχι; Προσφέρουν την ίδια βασική υπηρεσία, με έκθεση σε δολάρια εκτός του παραδοσιακού τραπεζικού συστήματος των ΗΠΑ, παρέχοντας πρόσθετα πλεονεκτήματα σε επίπεδο προγραμματισμού, διαφάνειας και αποτελεσματικότητας.
Η μετάβαση δεν θα γίνει από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά σύμφωνα με τον Campbell, η τάση είναι ξεκάθαρη. Όπως τα ευρωδολάρια προέκυψαν για να καλύψουν την ανάγκη στον 20ό αιώνα για αποτελεσματική χρηματοδότηση σε δολάρια, τα stablecoins θα εξυπηρετήσουν τη ζήτηση της ψηφιακής οικονομίας για "δολάρια χωρίς σύνορα".
Το πραγματικό ερώτημα δεν είναι αν τα ψηφιακά δολάρια θα βρίσκονται παντού, αλλά αν οι ΗΠΑ θα υιοθετήσουν και διαμορφώσουν αυτήν τη μετάβαση για να διατηρήσουν το οικονομικό τους πλεονέκτημα στην ψηφιακή εποχή.
