UniCredit: Γιατί οι μειώσεις επιτοκίων αποτελούν άσχημα νέα για τις μετοχές - Η φούσκα και το ισχυρό sell-off στο βάθος

Της Ελευθερίας Κούρταλη

Τα υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα επιτόκια δεν είναι απαραίτητα ανησυχητικά, όσο συνεχίζεται η ισχυρή οικονομική ανάπτυξη. Η μείωση όμως των επιτοκίων λόγω της επιδείνωσης της οικονομίας αποτελεί λόγο για ισχυρή διόρθωση στις αγορές, όπως επισημαίνει η UniCredit.

Αν και έχουν αυξηθεί οι αμφιβολίες σχετικά με το μέγεθος και τον αριθμό των μειώσεων των επιτοκίων από τη Fed φέτος, οι επενδυτές μετοχών δεν έχουν κανένα λόγο να ανησυχούν, όπως τονίζει η UniCredit, εφόσον η ισχυρότερη παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη συνεχίζει να βελτιώνει τις προοπτικές. 

Όπως εξηγεί η ιταλική τράπεζα, τα στοιχεία για το ΑΕΠ των ΗΠΑ παραμένουν ισχυρά, ενώ πρόσφατα στοιχεία έδειξαν ότι και η ευρωπαϊκή οικονομία άρχισε σταδιακά να ανακάμπτει. Ωστόσο, ενώ αυτό το περιβάλλον παρέχει μια λογική βάση για τις χρηματιστηριακές αγορές, βλέπει αυξανόμενους κινδύνους οι επενδυτές ήδη να αναμένουν πάρα πολύ όσον αφορά τις θετικές οικονομικές προσδοκίες και την αύξηση των εταιρικών κερδών.

Από αυτή την άποψη, το εξαιρετικά χαμηλό ασφάλιστρο κινδύνου μετοχών στις ΗΠΑ προσφέρει ένα προειδοποιητικό σημάδι, όπως επισημαίνει η UniCredit, τονίζοντας πως στο εξής αναμένει ότι οι χρηματιστηριακές αγορές θα παραμείνουν σε τάση συσσώρευσης, όπως αυτή που βρίσκονταν από τις αρχές Απριλίου και θα συνεχίσουν να διατρέχουν τον κίνδυνο περαιτέρω sell-offs.

Την περασμένη εβδομάδα, ο παγκόσμιος δείκτης MSCI σημείωσε την καλύτερη εβδομάδα του από τις αρχές Δεκεμβρίου, ανακάμπτοντας από ένα διάλειμμα στη δυναμική που τροφοδοτήθηκε από τα επιθετικά σήματα για τη νομισματική πολιτική. Καθώς οι συμμετέχοντες στην αγορά αμφισβητούν εάν η πρόσφατη αδυναμία ήταν απλώς ένα προσωρινό διάλειμμα ή εάν η καθυστερημένη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής θα τραβήξει ξανά τις μετοχές προς τα κάτω, η UniCredit πιστεύει ότι αξίζει να κοιτάξει κανείς προσεκτικά το playbook στα τέλη της δεκαετίας του 1990. 

Οι παγκόσμιες μετοχές σχεδόν τριπλασιάστηκαν σε αξία μεταξύ του 1994 και 2000, παρά τα αυξημένα επιτόκια και τις αποδόσεις των ομολόγων. Τότε, ο βασικός μοχλός ήταν η ισχυρή οικονομική ανάπτυξη. Αυτό το μοτίβο θα μπορούσε να επαναληφθεί, όπως επισημαίνει η UniCredit, εφόσον η οικονομία δεν κατευθύνεται προς την ύφεση ή τον στασιμοπληθωρισμό. Επίσης, η ιστορία δείχνει ότι μία δύσκολη κατάσταση για τις μετοχές συνήθως ξεκινά όταν οι κεντρικές τράπεζες μειώνουν σημαντικά τα επιτόκια, συνήθως λόγω προβλημάτων στην οικονομία.

Αυτό σημαίνει ότι τα μέσα της δεκαετίας του 1990 θα μπορούσαν να είναι ένας καλός ιστορικός οδηγός για το τρέχον σκηνικό στις αγορές. Εκείνη την εποχή, εκτός των τεχνικών διορθώσεων, οι μετοχές κατέγραψαν ράλι επειδή ο λόγος που η Fed δε μείωνε έντονα και γρήγορα τα επιτόκια ήταν τα ισχυρά οικονομικά δεδομένα (που είναι παρόμοιο με το σημερινό περιβάλλον).

Το σήμα κινδύνου που στέλνει το risk premium

Το ασφάλιστρο κινδύνου των μετοχών - το risk premium -  δείχνει στους επενδυτές την υπερβάλλουσα απόδοση σε σχέση με το risk-free επιτόκιο που μπορούν να περιμένουν από την επένδυση στο χρηματιστήριο. Μετριέται συγκρίνοντας την απόδοση κερδών σε μετοχές (κέρδη ανά μετοχή διαιρεμένα με τιμή μετοχής) με την απόδοση των risk-free assets, για παράδειγμα των 10ετών κρατικών ομολόγων.

Η θεωρία λέει ότι όσο υψηλότερο είναι το risk premium, τόσο ισχυρότερη είναι η επενδυτική περίπτωση των μετοχών έναντι των ομολόγων, καθώς η υπερβολική απόδοση αποζημιώνει τους επενδυτές για την ανάληψη του σχετικά υψηλότερου κινδύνου επένδυσης σε μετοχές. Το τρέχον risk premium των ΗΠΑ είναι μόλις 0,3%, με βάση τις εκτιμήσεις για τα κέρδη ανά μετοχή 12μήνου, και είναι το χαμηλότερο εδώ και δεκαετίες, ενώ το risk premium με βάση τα ήδη δημοσιευμένα κέρδη ανά μετοχή είναι ακόμη και αρνητικό.

Όπως τονίζει η UniCredit, το εξαιρετικά χαμηλό risk premium μπορεί να εξηγηθεί μόνο από τις προσδοκίες για χαμηλότερα επιτόκια σε συνδυασμό με περαιτέρω σημαντική αύξηση της κερδοφορίας των εισηγμένων μέλλον. Αυτό, με τη σειρά του, σημαίνει ότι εάν υπάρχουν απογοητεύσεις στο μέτωπο της εταιρικής κερδοφορίας, για παράδειγμα εάν τα υψηλότερα επιτόκια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα αρχίσουν να επηρεάζουν την πραγματική οικονομία, τότε το τρέχον περιβάλλον μπορεί να θεωρηθεί ως μια φούσκα η οποία έχει αρχίσει να δημιουργείται.

Σε κάθε περίπτωση, το χαμηλό risk premium έχει αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο που ενέχουν οι επενδύσεις σε μετοχές από οποιαδήποτε απόκλιση από τις θετικές προσδοκίες για την κερδοφορίας των εισηγημένων και καθιστά τις επενδύσεις στη χρηματιστηριακή αγορά όλο και λιγότερο ελκυστικές από την άποψη του προφίλ ρίσκου-απόδοσης, ιδίως έναντι των επενδύσεων σε ομόλογα, όπως καταλήγει η UniCredit.