Της Naomi Cahn
Το 2016, οι Carole και Carlos Ghosn γιόρτασαν το γάμο τους - και τα 50ά γενέθλιά της Carole - στο παλάτι των Βερσαλλιών.
Προφανώς, η ταινία "Μαρία Αντουανέτα" ήταν η έμπνευση για το πάρτι, με την εκδήλωση να περιλαμβάνει ηθοποιούς με στολές εποχής.
Κατά ειρωνικό τρόπο, όπως και στην περίπτωση της Μαρίας Αντουανέτας, η μοίρα της Carole Ghosn είναι στενά συνδεδεμένη με εκείνη του συζύγου της. Η Ιαπωνία έχει εκδώσει ένταλμα σύλληψης της, με βάση υποψίες ότι παρείχε ψευδή μαρτυρία στην περίπτωση του συζύγου της.
Ο ίδιος είναι πρώην επικεφαλής τριών αυτοκινητοβιομηχανιών: των ιαπωνικών Nissan και Mitsubishi και της γαλλικής Renault. Ωστόσο, συνελήφθη και φυλακίστηκε στην Ιαπωνία με κατηγορίες περί οικονομικών ατασθαλιών.
Ποια είναι λοιπόν τα δικαιώματα και οι ευθύνες των συζύγων - από νομική, ηθική και φιλοσοφική άποψη - όταν πρόκειται για περιπτώσεις όπως η συγκεκριμένη; Γνωρίζουμε τη γενική προσδοκία για την εκπλήρωση του "συζυγικού καθήκοντος", ωστόσο τι σημαίνει να είναι κανείς σύζυγος για ένα δικαστήριο; Στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην ομοσπονδιακή Δικαιοσύνη, υπάρχουν δύο ειδικές προστασίες για έναν σύζυγο όταν πρόκειται να καταθέσει: τα προνόμια της οικογενειακής ασυλίας και των συζυγικών επικοινωνιών. Σύμφωνα με τον Steve Saltzburg, καθηγητή δικαίου στο GW Law, καθένα από τα προνόμια αυτά παρέχει διαφορετικές προστασίες.
Όσον αφορά το πρώτο, το προνόμιο της συζυγικής ασυλίας, εναπόκειται στον σύζυγο που καλείται να καταθέσει να αποφασίσει κατά πόσο θα το ασκήσει. Έτσι, σε ένα ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ, η Carole Ghosn θα μπορούσε να αρνηθεί να καταθέσει εναντίον του συζύγου της. Εάν το ζεύγος Ghosn χωρίσει, θα μπορούσε να εξαναγκαστεί να καταθέσει. Από την άλλη πλευρά, ο Carlos και η Carole έχουν κατά τα φαινόμενα επανενωθεί στον Λίβανο, μετά τη διαφυγή του πρώτου από την Ιαπωνία.
Ο δεύτερος τύπος προνομίου είναι εκείνο των συζυγικών επικοινωνιών. Ανήκει και στους δύο συζύγους και προστατεύει τις εμπιστευτικές επικοινωνίες που έγιναν κατά τη διάρκεια του γάμου. Εάν αυτό ασκούνταν, τότε ο Carlos Ghosn όχι μόνο θα μπορούσε να αρνηθεί να καταθέσει για οτιδήποτε έχει πει στη σύζυγό του, αλλά θα μπορούσε να την αποτρέψει από το να καταθέσει σχετικά με κάποια εμπιστευτική μεταξύ τους επικοινωνία. Ο στόχος αυτού του προνομίου είναι να εξασφαλίσει ότι οι σύζυγοι αισθάνονται ελεύθεροι να εκφράζουν τα βαθύτερα συναισθήματά τους ο ένας στον άλλο χωρίς να ανησυχούν ότι θα υποχρεωθούν να καταθέσουν σχετικά με αυτά στο μέλλον σε κάποιο δικαστήριο.
Από την άλλη πλευρά, "αυτό δεν καλύπτει τίποτε πέρα από τις μεταξύ τους επικοινωνίες, οπότε η Carole θα μπορούσε να αναγκαστεί να καταθέσει για πράγματα που είδε ή παρατήρησε", σύμφωνα με την Catherine Ross, έτερη καθηγήτρια στο GW Law. Αυτό σημαίνει, εξηγεί η Ross, ότι "εάν η Carole Ghosn είχε δει τον άντρα της να εισέρχεται στο κουτί μέσα στο οποίο φέρεται να διέφυγε, θα μπορούσε να αναγκαστεί να καταθέσει σχετικά. Δεν θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιήσει το προνόμιο αυτό έναντι μιας πιθανής κατηγορίας για ψευδορκία".
Ο Saltzburg προσθέτει ότι "εάν συζυγικές επικοινωνίες αφορούσαν την διεξαγωγή ενός εγκλήματος ή μιας απάτης, δεν θα προστατεύονταν. Έτσι, εάν ένας ή μία σύζυγος σχεδίαζαν από κοινού απόδραση από φυλακή ή από κατ’ οίκον περιορισμό, οι επικοινωνίες τους δεν θα ενέπιπταν στο προνόμιο. "Το ίδιο ισχύει εάν ένα ζευγάρι σχεδίαζε μια απόδραση ενώ ένας από τους δύο βρισκόταν εκτός φυλακής με εγγύηση".
Φυσικά, αν και τα δύο προνόμια είναι επί του παρόντος ουδέτερα ως προς το φύλο του συζύγου, πιθανότατα προστατεύουν περισσότερους τους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες, δεδομένου ότι οι άνδρες είναι περισσότερο από δύο φορές πιο πιθανό να συλληφθούν σε σχέση με τις γυναίκες.
Αν το ζεύγος Ghosn βρισκόταν στην Ευρώπη, θα υπήρχαν ακόμη ευρύτερες προστασίες κατά του εξαναγκασμού ενός συζύγου να καταθέσει εναντίον του άλλου.
Σε αυτή την περίπτωση, πάντως, οι Ghosn δεν βρίσκονται στις ΗΠΑ (ή στην Ευρώπη) και, μέχρι στιγμής, τα αμερικανικά δικαστήρια δεν έχουν εμπλακεί. Αλλά είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε πόσο ισχυρή νομική προστασία παρέχει ο γάμος σε ένα ζευγάρι - και τι σημαίνει το να βρίσκεται μια γυναίκα - σύζυγος ενώπιον δικαστηρίου.