Του John S. Tobey
Τα πτωτικά "σήματα" ήταν σωστά: Η χρηματιστηριακή αγορά κινδυνεύει από ένα μεγάλο sell-off. Τι πρέπει να κάνετε τώρα; Αυξήστε τα ταμειακά αποθέματα για μελλοντικές ευκαιρίες. Μην περιμένετε, όμως, να επιστρέψουν σύντομα οι καλές εποχές.
Γιατί όχι; Επειδή χρειάζεται χρόνος για να τονωθεί η διάχυτη αισιοδοξία. Παρά την εξασθένηση της αγοράς τις τελευταίες εβδομάδες, η θετική επενδυτική παρέμεινε κινητήρια δύναμη. Γιατί, λοιπόν, η ξαφνική αλλαγή; Επειδή η πολυεπίπεδη αβεβαιότητα και τα αρνητικά οικονομικά στοιχεία εντέλει άρχισαν να επιβαρύνουν την επενδυτική αισιοδοξία.
Η WSJ στις 10 Μαρτίου αποτυπώνει αυτή την αλλαγή στάσης στο πρωτοσέλιδό της: "Οι επιφυλακτικοί επενδυτές παίζουν άμυνα στη στροφή για τις μερισματικές μετοχές"
"Θορυβημένοι από την απειλή των εμπορικών περιορισμών και την επιβράδυνση της οικονομίας, ορισμένοι επενδυτές στρέφονται σε ένα κλασικό αμυντικό παιχνίδι: τις μερισματικές μετοχές".
"Οι μετοχές είναι η καλύτερη λύση για την οικονομία: Οι επιπτώσεις των εμπορικών πολέμων συχνά δεν μένουν μόνο στους δασμούς"
"Οι δασμοί που επέβαλε ο πρόεδρος George W. Bush στα προϊόντα χάλυβα έμειναν σε ισχύ για λιγότερο από δύο χρόνια. Ο αντίκτυπός τους στην οικονομία όμως διήρκεσε πολύ περισσότερο. Με στόχο να προστατεύσουν την ταλαιπωρημένη -αλλά με πολιτική επιρροή- αμερικανική βιομηχανία του χάλυβα, οι δασμοί του 2002 αύξησαν το κόστος για τις εταιρείες που χρησιμοποιούσαν τον χάλυβα για την παραγωγή εξαρτημάτων αυτοκινήτων, μεταξύ άλλων. Αν και οι δασμοί ανακλήθηκαν το επόμενο έτος, οι εταιρείες που επηρεάστηκαν επλήγησαν στο πεδίο του ανταγωνισμού, προσπαθώντας να πουλήσουν τα προϊόντα τους στο εξωτερικό [...]
Μετά την εκλογή του προέδρου Τραμπ, οι επενδυτές ενθουσιάστηκαν με τις ωραίες υποσχέσεις του και ξέχασαν τους αρνητικούς παράγοντες για το χρηματιστήριο. Τώρα ανησυχούν για τους αρνητικούς παράγοντες για το χρηματιστήριο και έχουν ξεχάσει τις ωραίες υποσχέσεις".
"Μακροπρόθεσμα οι μετοχές πάντα κινούνται ανοδικά, σωστά; Όχι απαραίτητα"
"Υπάρχει η κοινή πεποίθηση ότι μπορεί οι αμερικανικές μετοχές να σημειώσουν απώλειες βραχυπρόθεσμα, ωστόσο είναι βέβαιο ότι θα αποφέρουν κέρδη αν τις κρατήσετε για 10 χρόνια. Και αν όχι σε 10 χρόνια, σίγουρα σε 20 χρόνια. Δυστυχώς, αυτή η αντίληψη είναι λανθασμένη.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι μετοχές είναι κακές επενδύσεις. Αλλά οι επενδυτές πρέπει να καταλάβουν ότι ενώ η αγορά και η διακράτηση μετοχών για μεγάλα χρονικά διαστήματα συνήθως αποδίδει, δεν είναι εγγυημένη. Οι μετοχές μπορεί να είναι ριψοκίνδυνες επενδύσεις, ακόμη και αν διακρατόνται για δεκαετίες".
"Οι δασμοί προκαλούν πόνο στις κατασκευαστικές"
"Οι επιβαρύνσεις από τους δασμούς θα μπορούσαν να προσθέσουν επιπλέον 10.000 δολάρια στο κόστος κατασκευής ενός σπιτιού, που πιθανόν οφείλονται στα περιθώρια κέρδους των εταιρειών.
Οι κατασκευαστικές εταιρείες κατοικιών 'ζεστάθηκαν' αρχικά με την επιστροφή Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ιδίως με τις υποσχέσεις για κατάργηση των κανονισμών που αυξάνουν το κόστος κατασκευής. Έξι εβδομάδες μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας του, όμως, τα πράγματα δεν πάνε σύμφωνα με το σχέδιο για τον κλάδο ή για τους πιεσμένους αγοραστές κατοικιών στις ΗΠΑ.
[...] Οι δασμοί στα εισαγόμενα προϊόντα από το Μεξικό και τον Καναδά θα αυξήσουν το κόστους κατασκευής κατοικιών".
Στις 10 Μαρτίου, η WSJ στη διαδικτυακή της έκδοση είχε τον τίτλο "Προς ύφεση οι ΗΠΑ; Τι λένε οι ειδικοί;"
"Το μεγάλο ερώτημα που απασχολεί άπαντες αυτές τις μέρες είναι: οδεύουμε προς ύφεση;
Τις τελευταίες μέρες οι οικονομολόγοι παγκοσμίως εκφράζουν όλο και πιο δυσοίωνες εκτιμήσεις, με τους αναλυτές των τραπεζικών κολοσσών είτε να αναθεωρούν ανοδικά τις προβλέψεις τους για ύφεση είτε μειώνουν τις προοπτικές για ανάπτυξη".
Και δεν είναι μόνο αυτά...
Τα άρθρα της WSJ δεν καλύπτουν όλες τις αβεβαιότητες και τους κινδύνους. Παραθέτω αποσπάσματα από προηγούμενα άρθρα μου που αναλύουν πολλά από τα τρέχοντα ζητήματα. Αν και αρχίζουν να αναγνωρίζονται, οι αρνητικές επιπτώσεις τους δεν έχουν φανεί ακόμα σε όλη τους τη διάσταση - και δεν έχουν γίνει αισθητές.
10 Δεκεμβρίου - "Προοπτικές για το 2025 - Αναμένουμε έναν νέο επενδυτικό κύκλο"
"Σημαντικές επενδυτικές δυνάμεις ενώνονται εκ νέου για να δημιουργήσουν μια 'νέα' επενδυτική πραγματικότητα - μια πραγματικότητα βασισμένη στις κλασικές επενδυτικές στρατηγικές".
21 Δεκεμβρίου - "Επενδυτικές προοπτικές για το 2025: Μια χρονιά με ταραχώδεις ανατροπές"
"Αντίο στην υπερβολική κερδοσκοπία - Καλώς ήρθες νέα πραγματικότητα".
28 Δεκεμβρίου - "8 παράγοντες που μπορούν να υπονομεύσουν την αμερικανική αγορά το 2025"
"Καθώς ξεθυμαίνει ο Πρωτοχρονιάτικος ενθουσιασμός, αναμείνατε τη βουτιά του αμερικανικού χρηματιστηρίου. Κουβαλάει αυτό τον ενθουσιασμό από το 2024, επομένως το 2025 μπορεί να είναι ένα έτος διόρθωσης".
31 Δεκεμβρίου - "Οι προοπτικές για το 2025: Οι αγορές θα διορθώσουν τις παρατυπίες της Ομοσπονδιακής Τράπεζας"
"Αντίστροφη μέτρηση. Οι εκτιμήσεις και οι ενέργειες που βασίζονται στην πλάνη τελειώνουν. Για άλλη μια φορά, οι εμφανείς διαταραχές διογκώνονται. Ως εκ τούτου, το 'στρεβλωμένο' περιβάλλον είναι έτοιμο να παράγει κέρδη με γνώμονα την πραγματικότητα".
14 Φεβρουαρίου - "Οι τέσσερις bullish εκτιμήσεις της Wall Street που πάνε προς αναθεώρηση"
"Η συμπεριφορά της αγοράς είναι το μέτρο με το οποίο μπορούμε να σταθμίσουμε τη στάση και τις προοπτικές της Wall Street. Σαφώς, η σημερινή ανάγνωση παραμένει αισιόδοξη για περαιτέρω κέρδη.
"Ωστόσο, υπάρχει ένα πρόβλημα με τον ενθουσιασμό της Wall Street. Οι τέσσερις bullish εκτιμήσεις που υποστηρίζουν τη διακράτηση μετοχών κινδυνεύουν από την πραγματικότητα που ενδέχεται να καταστείλει την αισιοδοξία".
1 Μαρτίου - "Μεγάλες αβεβαιότητες θέτουν σε κίνδυνο την αμερικανική χρηματαγορά"
"Είναι μια δύσκολη περίοδος για τους καταναλωτές, τους οικονομολόγους, τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές. Πολλές και ποικίλες ανησυχίες εντείνουν την αβεβαιότητα, θέτοντας σε κίνδυνο τη χρηματιστηριακή αγορά των ΗΠΑ. Υπάρχουν τρεις κίνδυνοι που πρέπει να μπουν στο μικροσκόπιο: ο φυσιολογικός κίνδυνος, αυτός που πηγάζει από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, και αυτός που τρέφει η κυβέρνηση των ΗΠΑ".
8 Μαρτίου - "Αμερικανικό χρηματιστήριο: Οι κατασκευαστικές κατοικιών ανησυχούν"
"Μετά από ένα ράλι διαρκείας, οι μετοχές του κατασκευαστικού κλάδου έχουν υποχωρήσει περίπου κατά 30%. Είναι ώρα να αγοράσετε; Μάλλον όχι. Τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη άρχισαν να αποδυναμώνονται από το 2024, καθώς οι κατασκευαστικές συνέχισαν να δημιουργούν μεγάλα αποθέματα, παρόλο που οι πωλήσεις μειώθηκαν".
Το μεγάλο φάσμα αβεβαιοτήτων μπορεί να φέρει αναταραχή στη χρηματιστηριακή αγορά. Σε αντίθεση με τους κινδύνους, η αβεβαιότητα δύσκολα είναι μετρήσιμη, τόσο σε επίπεδο πιθανοτήτων όσο και ως προς τον αντίκτυπό της. Γι' αυτό και η bull market την αγνοεί συνήθως. Ωστόσο, μόλις "επιβάλλεται" η πραγματικότητα, τότε οι επενδυτές σκέφτονται τους παράγοντες αβεβαιότητας. Και αν και εφόσον, η αβεβαιότητα αποκτήσει μορφή και "βάρος", τότε οι επενδυτές αρχίζουν να φαντάζονται τι άλλο μπορεί να πάει στραβά. Και τότε, οι "ταύροι" γίνονται "αρκούδες".