Της Ματίνας Χαρκοφτάκη
Ήταν το 2020 οταν ο ιρλανδικός Όμιλος Κόμερ προχωρούσε στην εξαγορά από την ισραηλινή εταιρεία Zilkha του 81% της Club Hotel Loutraki, η οποία ελέγχει το καζίνο Λουτρακίου, έναντι συμβολικού τιμήματος, ενώ είχε προηγουμένως αποκτήσει τα δάνεια 50 εκατ. ευρώ της Club Hotel από την Τράπεζα Πειραιώς. Στο πρόσωπο των αδελφών Λουκ και Μπράιαν Κόμερ η επιχείρηση είδε τότε τη λύση που αναζητούσε για να εξέλθει από το οικονομικό αδιέξοδο που αντιμετώπιζε, με ανυπέρβλητες υποχρεώσεις, οι οποίες έθεταν εν αμφιβόλω την περαιτέρω λειτουργία της. Άλλωστε, μπορεί τα ονόματα των Ιρλανδών επιχειρηματιών να μην είναι τόσο γνωστά στη χώρα μας, λαμβάνοντας δημοσιότητα κυρίως από την επένδυση στο καζίνο Λουτρακίου, ενώ ο όμιλος στη συνέχεια είχε ακουστεί για τη συμμετοχή του στις διαπραγματεύσεις για την εξαγορά εταιρειών της MIG, ωστόσο τα δύο αδέλφια, με το ταπεινό ξεκίνημα ως οικοδόμοι από τη μικρή πόλη της επαρχίας Galway της Ιρλανδίας, έχουν καταφέρει να χτίσουν μια αυτοκρατορία ακινήτων αξίας 2 δισ. ευρώ, η οποία εκτείνεται πλέον σε τρεις ηπείρους.
Η επόμενη μέρα του καζίνο
Τέσσερα χρόνια μετά, το καζίνο Λουτρακίου φαίνεται να ξαναβρίσκει τον χαμένο βηματισμό του, βλέποντας φως στην άκρη του τούνελ. Ωστόσο ο δρόμος προς την οικονομική εξυγίανση της επιχείρησης σίγουρα δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Κάτι που γνώριζαν από την πρώτη στιγμή τα αδέλφια Κόμερ, όταν αποφάσισαν να επενδύσουν στη χειμαζόμενη επιχείρηση. "Ήμασταν στα γραφεία της εταιρείας στο Βερολίνο, όταν ένας στενός μας συνεργάτης είπε ότι υπάρχει μια ευκαιρία στο καζίνο Λουτρακίου και πρέπει να επενδύσουμε", εξιστορεί στο "Forbes Greece" ο μεγαλύτερος αδερφός, Λουκ, ενθυμούμενος πότε άκουσε για πρώτη φορά για το Λουτράκι. "Απέρριψα αμέσως την ιδέα, λέγοντας ότι πρόκειται για ένα ναρκοπέδιο γεμάτο προβλήματα". Αυτή η άρνηση, όμως, δεν λύγισε την επιμονή του εν λόγω συνεργάτη, ο οποίος για ένα εύλογο χρονικό διάστημα επανερχόταν στο θέμα. "Κάποια στιγμή τού είπα, εντάξει, ας το κάνουμε". Και κάπως έτσι μπήκαν τα θεμέλια για την απαρχή του δύσκολου εγχειρήματος, το οποίο αφορά όχι μόνο τη διάσωση του καζίνο, αλλά και τη μελλοντική του ανάπτυξη.
Θυμίζουμε ότι μέχρι τότε η επιχειρηματική δραστηριότητα του ομίλου στη χώρα μας περιοριζόταν στον ξενοδοχειακό κλάδο, καθώς έναν χρόνο πριν, το 2019, είχε αποκτήσει, μέσα από τη διαδικασία του πλειστηριασμού, το Mabely Grand Hotel στο Καμπί της Ζακύνθου.
Στο ερώτημα του "Forbes Greece" εάν η κίνηση αυτή έχει αποδειχθεί θετική, η απάντηση ήρθε γρήγορα και ξεκάθαρα από τον Μπράιαν, "ναι, θεωρούμε ότι πρόκειται για μια καλή επένδυση", με τον Λουκ να συμπληρώνει ότι βασική πρόθεση του ομίλου είναι να συνεχίσει να επενδύει για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του καζίνο, αφήνοντας πίσω το βεβαρημένο οικονομικά παρελθόν.
"Τα τελευταία τρία χρόνια έχουμε επενδύσει 1 εκατ. ευρώ αποκλειστικά για νέο εξοπλισμό", επισημαίνει ο εκπρόσωπος του ομίλου Κόμερ στην Ελλάδα, Μάκης Ασημακόπουλος, και συνεχίζει: "Επιπλέον, σήμερα σε αυτό το ποσό έχουν προστεθεί επιπλέον 2 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία καινούργιων χώρων για καπνίζοντες, καθώς και νέου χώρου με τυχερά παιχνίδια. Στόχος είναι να αναδιαμορφωθεί όλο το καζίνο, καθώς, όπως είναι γνωστό, κατά την προηγούμενη δεκαετία δεν επενδύθηκε ούτε ένα ευρώ για τον εκσυγχρονισμό της επιχείρησης σε όλα τα επίπεδα". Αυτές οι κινήσεις εκτιμάται ότι θα το οδηγήσουν τα επόμενα χρόνια σε αξιοσημείωτες επιδόσεις. "Σίγουρα έχουν περάσει ανεπιστρεπτί οι χρυσές εποχές, όπως, για παράδειγμα, το 2008, που ο τζίρος έφτανε τα 300 εκατ. ευρώ, αλλά ο στόχος των 100 εκατ. φαντάζει εφικτός", σημειώνει με εμφατικό τρόπο ο Λουκ Κόμερ.
Εκτός, όμως, από τη δραστηριότητα στο επίγειο δίκτυο, βάζει πλώρη και για τη διαδικτυακή αγορά τυχερών παιχνιδιών, καθώς αναμένεται να υποβάλει αίτημα ενώπιον της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ), προκειμένου να λάβει άδεια τύπου 2, η οποία δίνει τη δυνατότητα της νόμιμης διεξαγωγής παιχνιδιών live casino και RNG/Slots στο Διαδίκτυο.
Οι επόμενες κινήσεις
Όλα τα παραπάνω αποτελούν μέρος ενός μεγαλύτερου πλάνου επενδύσεων, που ανέρχεται σε μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, τα οποία ο όμιλος δρομολογεί να διοχετεύσει στην ελληνική αγορά ακινήτων με αιχμή του δόρατος τον τομέα της φιλοξενίας. "Μας αρέσει αυτό που βλέπουμε στην Ελλάδα και έχουμε παρατηρήσει ότι οι Έλληνες έχουν αρκετά κοινά στοιχεία με τους Ιρλανδούς", αναφέρουν τα δύο αδέλφια, τα οποία επισκέπτονται συχνά τη χώρα μας. "Αυτή τη στιγμή διαθέτουμε 1.000 δωμάτια ξενοδοχείων στην Ελλάδα και στόχος μας είναι να προσθέσουμε επιπλέον 1.000 το επόμενο διάστημα".
Θυμίζουμε ότι πρόσφατα ο όμιλος Κόμερ ήρθε σε συμφωνία με την Cepal για την εξαγορά των δανείων του ξενοδοχειακού συγκροτήματος 4 αστέρων Kinetta Beach Resort, το οποίο βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από την ομώνυμη παραλία της περιοχής. Επιπρόσθετα, το 2022 πέρασαν στα χέρια του τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα Wyndham Loutraki Poseidon Resort και Ramada Loutraki Poseidon Resort, τα οποία βρίσκονταν υπό την ιδιοκτησία της οικογένειας Αργυρού μέσω της εταιρείας Elintour, η οποία αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα.
"Εξετάζουμε διάφορες ευκαιρίες για να επενδύσουμε κυρίως στην ηπειρωτική χώρα, ενώ δεν αποκλείεται το επόμενο χτύπημα να είναι στην Αθήνα", λέει ο Λουκ. Εκτός από τον τομέα των ξενοδοχείων, στο επενδυτικό στόχαστρο της εταιρείας έχουν τεθεί ακίνητα γραφείων και κατοικιών. "Σύντομα θα ακούσετε νέα μας", σημειώνει με νόημα.
Η φιλοσοφία του ομίλου
Βασική τους αρχή, από την οποία δεν έχουν παρεκκλίνει ούτε χιλιοστό όλα αυτά τα χρόνια της δραστηριότητάς τους, είναι η συμφέρουσα τιμή την κατάλληλη χρονική στιγμή. Μια προϋπόθεση στην οποία η εγχώρια αγορά ακινήτων δείχνει σήμερα να ανταποκρίνεται. Με όχημα αυτή την απλή φιλοσοφία, οι αδελφοί Κόμερ έχουν δημιουργήσει μια ιρλανδική αυτοκρατορία, η οποία περιλαμβάνει περίπου 80 εταιρείες, ακίνητα αξίας κοντά στα 2 δισ. ευρώ, τα οποία κατά κύριο λόγο εντοπίζονται σε Ιρλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία και, πλέον, Ελλάδα. Πριν από μερικά χρόνια επέλεξαν να μεταφέρουν τον τόπο της μόνιμης διαμονής τους στο Μονακό για φορολογικούς λόγους, ενώ τα κεντρικά γραφεία του ομίλου παραμένουν στο βόρειο Λονδίνο.
Παρά το μέγεθός της, στον πυρήνα της εξακολουθεί να είναι μια οικογενειακή επιχείρηση, η οποία χρηματοδοτεί τις δραστηριότητές της με ίδια κεφάλαια, αποφεύγοντας τον τραπεζικό δανεισμό με κάθε κόστος.
Ο μικρότερος αδελφός, Μπράιαν, ασχολείται κυρίως με τον βραχίονα της εταιρείας στο Ηνωμένο Βασίλειο και ο Λουκ είναι υπεύθυνος για τη Γερμανία, ενώ πλέον σημαντικούς ρόλους έχουν αναλάβει και τα παιδιά τους. Το χαρτοφυλάκιο των ακινήτων τους εκτείνεται από καταστήματα της αλυσίδας σούπερ-μάρκετ Aldi μέχρι πολυτελείς κατοικίες και ξενοδοχεία. Μερικά από τα πιο αξιοσημείωτα projects τους στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι το Princess Park Manor, το οποίο ήταν πρώην ψυχιατρική κλινική, και το Royal Connaught Park, ένα εμβληματικό κτίριο το οποίο ήταν πρώην τεκτονική σχολή για αρένες. Και τα δύο μετατράπηκαν σε πολυτελείς κατοικίες, οι οποίες πωλήθηκαν έναντι πολλών εκατομμυρίων λιρών.
Οι ίδιοι σκληροί διαπραγματευτές γνωρίζουν, όπως έχει αποδειχθεί στην πράξη, να εντοπίζουν τις καλές ευκαιρίες και να βλέπουν τις κρυμμένες προοπτικές ενός ακινήτου. Είναι χαρακτηριστικό ότι το κτίριο Beckett στο κέντρο του Δουβλίνου είχε αγοραστεί από τους αδελφούς Κόμερ το 2013 έναντι 5 εκατ. ευρώ και στη συνέχεια πουλήθηκε έναντι 100 εκατ. ευρώ. Γνωρίζουν από πρώτο χέρι τις δυσκολίες του επιχειρείν, καθώς από τη δεκαετία του 1980, όταν έκαναν τα πρώτα τους βήματα, μέχρι σήμερα έχουν κληθεί να ξεπεράσουν πολλές και διαφορετικές καταστάσεις. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αυτό που υποστηρίζουν με αυτοπεποίθηση οι Ιρλανδοί επιχειρηματίες είναι ότι ο όμιλος Κόμερ ήρθε στην Ελλάδα για να μείνει.
