Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου
Στην ευρωπαϊκή αγορά, με αρχή την ίδρυση ενός γραφείου στο Λονδίνο, θα προσπαθήσει να επεκταθεί, το επόμενο διάστημα, η Lambda Automata -μια ελληνική startup που δημιουργεί συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για την επιτήρηση απομακρυσμένων περιοχών ή κρίσιμων υποδομών. Οι εφαρμογές της εκτείνονται από τον εντοπισμό πυρκαγιών και τη δασοπροστασία μέχρι την επιτήρηση των συνόρων.
Με την ίδρυσή της, η εταιρεία έλαβε μία επένδυση 1,1 εκατ. ευρώ από το Marathon VC και κάποιους αγγέλους επενδυτές - στελέχη εταιρειών της Silicon Valley (όπως Facebook και Uber). Πολύ σύντομα, ωστόσο, αναμένεται να ολοκληρώσει έναν αρκετά μεγαλύτερο κύκλο επενδύσεων, με κεφάλαια από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Γαλλία και τις ΗΠΑ, όπως αποκάλυψε στο Capital.gr ο Δημήτρης Κώττας, ένας εκ των ιδρυτών της εταιρείας.
Η Lambda Automata ιδρύθηκε από τον Δημήτρη Κώττα στα τέλη του 2021. Στη συνέχεια, την ιδρυτική ομάδα συμπλήρωσαν ο Γιώργος Κοντογιάννης και ο Γιάννης Σουριαδιάκης. Όλη η αρχική ομάδα εργαζόταν στο εξωτερικό πριν ξεκινήσει η εταιρεία (σε ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο) σαν μηχανικοί λογισμικού σε σημαντικές εταιρείες τεχνολογίας και ασφάλειας (Apple, Palantir).
Η Lambda Automata είναι μία εταιρεία αμυντικής τεχνολογίας, στην τομή μεταξύ ρομποτικής, τεχνητής νοημοσύνης και αμυντικών εφαρμογών. Σκοπός της είναι να γίνει μία δυναμική εταιρεία τεχνολογίας, αλλά με σαφή προσανατολισμό στην αμυντική βιομηχανία και την πολιτική προστασία.
Αυτόνομοι πύργοι παρατήρησης
Πρώτο προϊόν της Lambda Automata είναι οι αυτόνομοι πύργοι παρατήρησης (autonomous surveillance towers) που η εταιρεία κατασκευάζει και παράγει στην Παιανία. Πρόκειται για μη-επανδρωμένα, αυτόνομα παρατηρητήρια, που ανιχνεύουν, εντοπίζουν και αρχειοθετούν αυτόνομα (χωρίς την ανάγκη χειριστή) πιθανές απειλές (καπνό, σκάφη, οχήματα, ανθρώπους).
Όπως εξηγεί ο κ. Κώττας, "το σύστημα βασίζεται σε αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης, υπολογιστικής όρασης και ρομποτικής, που χειρίζονται πλήρως περιστρεφόμενες (θερμικές ή οπτικές) κάμερες στο πεδίο. Αυτό επιτρέπει τον χειρισμό μεγάλων στόλων παρατηρητηρίων, με ελάχιστες ανάγκες σε ανθρώπινο δυναμικό. Το σύστημα έχει αυτόνομες πλεονάζουσες επικοινωνίες (δορυφορικές και κινητής τηλεφωνίας), δεν απαιτεί θεμελίωση, μεταφέρεται και εγκαθίσταται σαν ένα έπιπλο ΙΚΕΑ, και φέρει δική του παροχή ενέργειας (με μπαταρίες και φωτοβολταϊκά). Τέλος, χρησιμοποιεί εμπορικά υλικά σε μεγάλο βαθμό, ώστε να επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακος και να είναι ασφαλές απέναντι σε κρίσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας”. Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Κώττα, επιτρέπει στην εταιρεία να καλύψει την επιτήρηση πολύ μεγάλων περιοχών, δασών ή ακτών με αναλογικά (σε σχέση με τις υπάρχουσες λύσεις του εμπορίου) μικρό κόστος σε ανθρώπινο δυναμικό ή επενδύσεις σε άλλες υποδομές (π.χ. κτίρια, δρόμοι, επικοινωνίες).
Η Lambda Automata έχει ήδη εγκαταστήσει κάποια συστήματα σε δυσπρόσιτα σημεία στην Περιφέρεια Ηπείρου, τα οποία χρησιμοποιούνται από τους εθελοντές της Πολιτικής Προστασίας για την επιτήρηση δασών, ενώ υπάρχει ήδη ενδιαφέρον για επέκταση του συστήματος και σε άλλα σημεία και υπηρεσίες. Το σύστημα σαρώνει μία περιοχή αδιάκοπα, ψάχνοντας για πιθανές απειλές. Αν εντοπίσει π.χ. καπνό, τότε στέλνει μία ηλεκτρονική ειδοποίηση, με την περιγραφή και τις συντεταγμένες του συμβάντος στην αντίστοιχη υπηρεσία. Ταυτόχρονα αρχειοθετεί τα διάφορα συμβάντα ενδιαφέροντος που εντοπίζει με έναν τρόπο που είναι εύκολος για χωρική ή χρονική αναζήτηση στο μέλλον, αν χρειαστεί.
Τα πλεονεκτήματα
Βασικό πλεονέκτημα του συστήματος είναι ο πολύ εύκολος χειρισμός μεγάλου αριθμού καμερών, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και η αρχειοθέτηση άλλων συμβάντων, π.χ. οχημάτων και ανθρώπων, πέρα από τις πυρκαγιές. "Επί της ουσίας, ένας χειριστής μπορεί να ‘διοικεί’ δεκάδες κάμερες, η κάθε μία εκ των οποίων δρα και αναλύει γεγονότα μόνη της, όπως όταν παίζεις ένα βιντεοπαιχνίδι. Αυτό συνιστά μια δραστική βελτίωση από την ανάγκη ενός χειριστή να επιτηρεί και να χειρίζεται δεκάδες κάμερες ή μιας υπηρεσίας να επανδρώνει απομονωμένα παρατηρητήρια”, τονίζει ο κ. Κώττας.
Το σύστημα της Lambda Automata έχει ένα αρχικό κόστος εγκατάστασης (50 έως 200 χιλιάδες ευρώ - αναλόγως την έκδοση) και κάποιο κόστος υποστήριξης και ανταλλακτικών στη συνέχεια.
Σύμφωνα με τον κ. Κώττα, στις ΗΠΑ υπάρχουν νέες εταιρείες που προσφέρουν αντίστοιχες λύσεις με αυτές της Lambda Automata και οι οποίες αναπτύσσονται ταχύτατα. Παρόμοια συστήματα χρησιμοποιούνται για την επιτήρηση των χερσαίων συνόρων των ΗΠΑ με το Μεξικό, για την επιτήρηση και πυρανίχνευση της περιμέτρου αποθηκών υλικού της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, καθώς και για την προστασία των δασών στην Καλιφόρνια. Ωστόσο, αυτό που κάνει διαφορετικό το σύστημά της Lambda Automata είναι ότι (i) αναπτύσσεται εγχώρια στην Ελλάδα και την Ευρώπη -κάτι σημαντικό όταν αφορά ευαίσθητα ζητήματα άμυνας και πολιτικής προστασίας- (ii) χρησιμοποιεί εμπορικά υλικά σε μεγάλο βαθμό, επιτυγχάνοντας έτσι γρήγορα οικονομίες κλίμακος (iii) εγκαθίσταται εύκολα σε απομονωμένες και δυσπρόσιτες περιοχές, χωρίς ανάγκη θεμελίωσης, μεγάλων οχημάτων ή υποδομών.
Η ανάγκη για αναγέννηση της αμυντικής βιομηχανίας
Ως τώρα η εταιρεία είχε επικεντρωθεί αποκλειστικά στην ελληνική αγορά, ώστε να αναπτύξει πρώτα ένα ανταγωνιστικό προϊόν. "Αν και μικρή από άποψη οικονομικών μεγεθών, η ελληνική αγορά μάς επέτρεψε να βελτιώσουμε σημαντικά τα προϊόντα μας. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει τιτάνιες αποστολές, αναλογικά για το μέγεθός της, σε θέματα άμυνας και πολιτικής προστασίας, οπότε είναι το ιδανικό περιβάλλον για να αναπτύξεις συστήματα που χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη σαν πολλαπλασιαστή ισχύος στο πεδίο, όπως και το δικό μας, ώστε να προσφέρεις πιο αποδοτικές αυτόνομες λύσεις επιτήρησης και ασφάλειας”, αναφέρει ο κ. Κώττας.
"Αυτό που βλέπουμε έντονα είναι ότι γίνεται σιγά-σιγά κοινή πεποίθηση η ανάγκη για αναγέννηση της αμυντικής βιομηχανίας τόσο στην Ελλάδα όσο και σε σύμμαχες δημοκρατικές χώρες. Δυστυχώς, μπαίνουμε σε μία εποχή όπου υβριδικά καθεστώτα αμφισβητούν τα σύνορα γύρω τους και δεν έχουν ηθικούς φραγμούς στο να χρησιμοποιήσουν νέες τεχνολογίες για να το επιτύχουν αυτό. Θεωρούμε ότι το επόμενο διάστημα τόσο η Ελλάδα όσο και σύμμαχα κράτη θα επενδύσουν σημαντικά ποσά στην αύξηση των αποτρεπτικών ικανοτήτων τους, μέσα από την παραγωγή -σε μεγάλους αριθμούς- αυτόνομων συστημάτων χαμηλού κόστους και υψηλής απόδοσης”, εκτιμά ο κ. Κώττας.
Επόμενα σχέδια και προσλήψεις
Όσον αφορά στα σχέδια της εταιρείας, ο κ. Κώττας ανέφερε ότι το επόμενο διάστημα, η Lambda Automata θα εστιάσει σε λύσεις σχετικά με τον εντοπισμό και την εξουδετέρωση μη-επανδρωμένων αεροσκαφών, μικρού μεγέθους, χαμηλού ύψους και ταχύτητας. "Οι εξελίξεις στην Ουκρανία έδειξαν ότι τα υπάρχοντα συστήματα για προστασία από drones τέτοιων χαρακτηριστικών είναι είτε αναποτελεσματικά είτε πολύ ακριβά για να εφαρμοσθούν σε μεγάλη κλίμακα, οπότε θεωρούμε ότι υπάρχει ένα μεγάλο κενό στη συγκεκριμένη αγορά”.
Η έδρα της Lambda Automata βρίσκεται στην Παιανία Αττικής, ενώ αυτή τη στιγμή η εταιρεία απασχολεί συνολικά 8 άτομα. "Σύντομα ολοκληρώνουμε μία σημαντική επένδυση οπότε θα μεγαλώσουμε δραματικά. Θα χαρούμε πολύ αν κόσμος με τεχνικές γνώσεις θέλει να συνεισφέρει στην αποστολή μας. Θεωρούμε ότι η αποστολή μας, να δημιουργούμε προϊόντα που ενσωματώνουν τις τελευταίες εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη και την ρομποτική για να προστατεύσουμε τα δάση μας και να επιτηρήσουμε τα σύνορά μας, είναι μία πολύ δύσκολη αλλά σημαντική και αναγκαία αποστολή. Η ομάδα μας όχι μόνο λύνει δύσκολα τεχνικά προβλήματα αλλά έχει και μηχανικούς με σημαντική προϋπηρεσία σε εταιρείες και ιδρύματα κολοσσούς του εξωτερικού (Apple, Palantir, Bloomberg, CERN). Δημιουργούμε έτσι σιγά-σιγά ένα ιδανικό περιβάλλον για να μάθει και να αναπτυχθεί ένας νέος μηχανικός που θέλει να δουλέψει επάνω σε προβλήματα με σημαντικό κοινωνικό αντίκτυπο και να εξελιχθεί γρήγορα τόσο τεχνικά όσο και επαγγελματικά”, λέει ο κ. Κώττας.