Του Νίκου Ρουσάνογλου
Εκτινάχθηκε η ζήτηση ακινήτων στην ελληνική αγορά κατοικίας από Τούρκους και Ισραηλινούς επενδυτές κατά την διάρκεια του τελευταίου 12μήνου. Οι μεν Τούρκοι βρίσκονται σε "φυγή" για λόγους πολιτικούς και οικονομικούς (υψηλός πληθωρισμός που "τρώει" τα ρευστά διαθέσιμα), οι δε Ισραηλινοί αναζητούν ένα "καταφύγιο" από τον συνεχιζόμενο πόλεμο στη Γάζα, ενδεχομένως προβλέποντας και νέα έξαρση των βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας τα επόμενα χρόνια.
Οι εξελίξεις αυτές αποτυπώνονται πλέον και με επίσημους αριθμούς. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπ. Ασύλου και Μετανάστευσης, τον φετινό Μάρτιο οι αρχικές άδειες μόνιμου επενδυτή μέσω του προγράμματος "Χρυσή Βίζα", που έχουν χορηγηθεί σε Τούρκους πολίτες ανέρχονταν σε 1.635. Πρόκειται για αύξηση κατά 88,5% σε σχέση με τον περσινό Μάρτιο, όταν δεν ξεπερνούσαν τις 867. Η αύξηση αυτή είναι από τις μεγαλύτερες μεταξύ όλων των χωρών, εδραιώνοντας την θέση των Τούρκων ως την δεύτερη τη τάξει χώρα, με βάση τον αριθμό των αδειών Χρυσής Βίζα, που έχουν εγκριθεί.
Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), το 2024 επενδύθηκαν 292 εκατ. ευρώ από Τούρκους πολίτες για την απόκτηση ακινήτων στην Ελλάδα. Πρόκειται για αύξηση κατά 174% σε σχέση με το 2023, ενώ αν υπολογιστεί και το 2022, η άνοδος διαμορφώνεται σε 380%. Όπως αναφέρει σε πρόσφατη ανάλυσή της η βρετανική Astons, εταιρεία επενδυτικής μετανάστευσης, το 2024 οι Τούρκοι επενδυτές ήταν υπεύθυνοι για το 15% του συνόλου των αιτήσεων χορήγησης αδειών διαμονής, μέσω προγραμμάτων τύπου Χρυσή Βίζα. Όπως αναφέρει ο διευθυντής επιχειρηματικής ανάπτυξης της Astons, Ντένις Κραβτσένκο, "η πολιτική και κοινωνική αναταραχή στην Τουρκία είναι ο σημαντικότερος λόγος για την αυξανόμενη ζήτηση για προγράμματα Χρυσής Βίζας στο εξωτερικό. Το έχουμε δει και στο παρελθόν, όπως πρόσφατα στις ΗΠΑ, όταν μετά την νίκη του προέδρου Τραμπ, πολλοί Αμερικανοί αναζήτησαν καταφύγιο σε άλλες περιοχές του κόσμου, προκειμένου να περιορίσουν την εξάρτησή τους από την αμερικανική οικονομία". Σύμφωνα με τον κ. Κραβτσένκο, η Τουρκία είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας, μόνο τον φετινό Ιανουάριο, οι Τούρκοι πολίτες επένδυσαν 127 εκατ. ευρώ για την αγορά ακινήτων στο εξωτερικό.
Με άνοδο κατά 89% ετήσια βάση ολοκληρώθηκε ο φετινός Μάρτιος και σε ό,τι αφορά τον αριθμό των αδειών διαμονής που έχουν χορηγηθεί σε επενδυτές ακινήτων από το Ισραήλ. Όπως αναμενόταν, κατά την διάρκεια των τελευταίων μηνών και ιδίως από την έναρξη της πολεμικής σύρραξης στην Γάζα, έχουν αυξηθεί κατακόρυφα οι ροές επενδυτικών κεφαλαίων από το Ισραήλ προς την ελληνική αγορά κατοικίας, με στόχο την εξασφάλιση μιας άδειας διαμονής, που θα επιτρέψει την ελεύθερη μετακίνηση στην Ε.Ε. και πιθανώς θα προσφέρει και μια εναλλακτική επιλογή διαμονής, σε περίπτωση που αποφασιστεί η μετεγκατάσταση εκτός του Ισραήλ. Κάπως έτσι, οι άδειες προς Ισραηλινούς επενδυτές έχουν αυξηθεί πλέον σε 405, έναντι 214 που ήταν τον περσινό Μάρτιο. Τα νούμερα αυτά υποστηρίζονται και με βάση τις ροές κεφαλαίων που παρακολουθεί η Τράπεζα της Ελλάδος. Το 2024, αυτές αυξήθηκαν κατά 46,5% σε 129 εκατ. ευρώ.
Στελέχη της αγοράς ακινήτων εκτιμούν ότι θα συνεχιστεί το μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον για την απόκτηση ακινήτων τόσο από την Τουρκία, όσο και από το Ισραήλ και τους επόμενους μήνες. Ωστόσο, εκτιμούν ότι η μεγάλη αύξηση στο ελάχιστο όριο επένδυσης που απαιτείται πλέον (800.000 ευρώ για την Αττική, τη Θεσσαλονίκη και τα μεγάλα νησιά με ελάχιστο πληθυσμό 3.100 κατοίκων), ενδεχομένως να στρέψει τους περισσότερους επενδυτές σε άλλες λύσεις. Μεταξύ αυτών, είναι η απόκτηση εξοχικών σε κάποια περιοχή της ηπειρωτικής χώρας, όπου το όριο είναι 400.000 ευρώ, ή στην εξαγορά διαμερίσματος που έχει προέλθει από αλλαγή χρήσης (π.χ. γραφείο, ή αποθήκη), καθώς στην περίπτωση αυτή, το ελάχιστο απαιτούμενο ύψος επένδυσης δεν ξεπερνά τις 250.000 ευρώ, ακόμα κι αν βρίσκεται στην Αττική.
