Στις προκλήσεις που δημιουργεί στη διαχείριση του ηλεκτρικού συστήματος η υψηλή διείσδυση ΑΠΕ αναφέρθηκε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ κ. Μάνος Μανουσάκης, από το βήμα του 5ου OT Forum. Σχετικά με το ολικό blackout που έπληξε πρόσφατα την Ιβηρική Χερσόνησο, ο κ. Μανουσάκης τόνισε ότι πρόκειται για ένα κοινωνικό ζήτημα ευρωπαϊκών διαστάσεων στο οποίο οι ελληνικές αρχές ενέκυψαν άμεσα, με δεδομένη τη ραγδαία αύξηση του μεριδίου της πράσινης ενέργειας και στο εγχώριο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής.
Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι σήμερα στην Ελλάδα λειτουργούν περίπου 15,8 GW ΑΠΕ, από 10,8 GW το 2023, με τα φωτοβολταϊκά που είναι συνδεδεμένα στο σύστημα υψηλής και υπερυψηλής τάσης του ΑΔΜΗΕ να έχουν διπλασιαστεί σε 7 GW -από 3,5 GW- μέσα σε δύο μόλις χρόνια. Με αυτά τα δεδομένα, όπως είπε, η διαχείριση του ηλεκτρικού συστήματος γίνεται όλο και πιο δύσκολη καθώς η εικόνα αλλάζει κάθε εξάμηνο λόγω της αύξησης του παραγωγικού δυναμικού των ανανεώσιμων πηγών.
Πέραν των περικοπών πράσινης ενέργειας σε ημέρες με πολύ υψηλή παραγωγή και χαμηλή ζήτηση, ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ εστίασε σε δύο ακόμη μέτρα που χρειάζεται να ληφθούν μέχρι το προσεχές φθινόπωρο, για τη διατήρηση της ευστάθειας του συστήματος στις νέες αυτές συνθήκες.
Το πρώτο αφορά στην τεχνική δυνατότητα που πρέπει να αποκτήσουν οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης ΑΠΕ (ΦοΣΕ), οι οποίοι κατέχουν συνολικά ένα σημαντικό μερίδιο της εγκατεστημένης ισχύος, ώστε να ελέγχουν τις ομάδες των μονάδων που εκπροσωπούν, σαν να είναι μια οντότητα, της οποίας η παραγωγή θα αυξομειώνεται σύμφωνα με τις προσφορές τους στην αγορά. Με αυτό τον τρόπο, εξήγησε, ότι οι ομάδες αυτές των πάρκων θα λειτουργούν συλλογικά πλέον σαν τις κατανεμόμενες μονάδες στο σύστημα και η εξισορρόπηση παραγωγής-ζήτησης δεν θα γίνεται χειροκίνητα για αρκετά πάρκα που είναι συνδεδεμένα στο δίκτυο διανομής, όπως συμβαίνει σήμερα.
Ως δεύτερο μέτρο ανέδειξε τον απομακρυσμένο έλεγχο των μικρών πάρκων από το Κέντρο Ελέγχου του δικτύου διανομής, μία προσπάθεια που, όπως είπε, ο ΔΕΔΔΗΕ ήδη προχωρά με εντατικούς ρυθμούς.
Τα δύο παραπάνω μέτρα από τεχνικής άποψης για τις μονάδες που συνδέονται στο δίκτυο έχουν σαν προϋπόθεση την εγκατάσταση εξοπλισμού για λήψη και εκτέλεση setpoint στις συγκεκριμένες μονάδες, κάτι που θα επιτρέψει τη βαθμιαία αυξομείωση της παραγωγής τους, σε αντίθεση με την πλήρη αποκοπή των πάρκων, η οποία εφαρμόζεται με τα σημερινά δεδομένα. Ο κ. Μανουσάκης επεσήμανε ότι, σε κάθε περίπτωση, οι ΑΠΕ δεν ευθύνονται για το όποιο ενδεχόμενο blackout, ωστόσο η διαχείριση του συστήματος θα πρέπει να γίνεται με έλεγχο όλων των ανανεώσιμων μονάδων ώστε να ελαχιστοποιηθεί το ενδεχόμενο κατάρρευσης.
Απαραίτητα τα έργα μεταφοράς για την ασφαλή ηλεκτροδότηση
Σχετικά με την ενεργειακή θωράκιση της Αττικής, στάθηκε στην ανάγκη κατασκευής ενός νέου Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης στην περιοχή της Αργυρούπολης, ένα έργο που τόνισε ότι θα πρέπει να επανέλθει στη συζήτηση παρότι έχει ματαιωθεί λόγω τοπικών αντιδράσεων, καθώς η ανάπτυξη του Ελληνικού και το cold ironing που επεκτείνεται ως χρήση στα λιμάνια και τις μαρίνες, αναμένεται να εκτοξεύσουν τη ζήτηση.
Στη βάση αυτή, έφερε επίσης ως παραδείγματα τη γραμμή υπερυψηλής τάσης Μεγαλόπολης-Πάτρας, ένα έργο που καθυστέρησε σημαντικά λόγω μεμονωμένων αντιδράσεων παρατείνοντας την ενεργειακή επισφάλεια της Πελοποννήσου και αυξάνοντας το κόστος του έργου για όλους τους καταναλωτές. "Πρέπει να αναστοχαστούμε πάνω στη σημασία της ασφαλούς ηλεκτροδότησης", επεσήμανε, κάνοντας λόγο και για άλλα έργα σε εξέλιξη όπως η νέα γραμμή υπερυψηλής τάσης Κορίνθου-Αττικής και η γραμμή Χανίων-Δαμάστας Ηρακλείου, που ενώ αντιμετωπίζουν αντιδράσεις, είναι απολύτως απαραίτητα για την ασφαλή ηλεκτροδότηση των καταναλωτών και τη σωστή λειτουργία των υποδομών του ηλεκτρικού συστήματος.
Ο κ. Μανουσάκης αναφέρθηκε ακόμη στην πορεία του επενδυτικού προγράμματος του ΑΔΜΗΕ το οποίο, όπως σχολίασε, εξελίσσεται πολύ ικανοποιητικά με τις διασυνδέσεις των ΝΔ Κυκλάδων να ολοκληρώνονται το επόμενο διάστημα και τις νέες διασυνδέσεις των Δωδεκανήσων και ΒΑ Αιγαίου να οδεύουν προς υλοποίηση, ευελπιστώντας ότι θα υπάρξουν τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία από την ΕΕ, όπως το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Απανθρακοποίησης, για να προχωρήσουν ομαλά οι σχετικές επενδύσεις.
Στο πεδίο των διεθνών διασυνδέσεων, χαρακτήρισε ως θετική εξέλιξη την πρόσφατη ανακοίνωση των ισραηλινών αρχών για την υπογραφή συμφωνίας μέχρι το τέλος του έτους για το τμήμα του Great Sea Interconnector, μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ. "Είναι κάτι που γνωρίζαμε εξ αρμοδιότητας ως φορέας υλοποίησης του έργου. Το Ισραήλ επειδή είναι ένα ενεργειακό "νησί” αντιμετωπίζει το έργο με πολύ μεγάλη σοβαρότητα γιατί αφορά την ενεργειακή του ασφάλεια. Είναι πολύ ευχάριστο ότι ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ το ανέδειξε ακριβώς ως θέμα ενεργειακής ασφάλειας της χώρας". Για τη δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας, σημείωσε ότι το προσεχές διάστημα αναμένεται να υπογραφεί συμφωνία με τον Διαχειριστή της Ιταλίας Terna για τον ισομερή επιμερισμό της ρυθμιζόμενης περιουσιακής βάσης (50%-50%).
Προτεραιότητα στον ψηφιακό μετασχηματισμό του Διαχειριστή
Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Μανουσάκης αναφέρθηκε και στον ψηφιακό μετασχηματισμό του ΑΔΜΗΕ, τον οποίον χαρακτήρισε απολύτως απαραίτητο σε επίπεδο συντήρησης και λειτουργίας του συστήματος. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, υπογράμμισε, αποτελεί κεντρικό πυλώνα της στρατηγικής του ΑΔΜΗΕ για την τετραετία 2025-2028, επισημαίνοντας ότι για τον σκοπό αυτό θα ακολουθήσουν σημαντικές επενδύσεις με στόχο τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου Ψηφιακού Κέντρου Συντήρησης, την ψηφιοποίηση και κυβερνοασφάλεια κρίσιμων ηλεκτρικών υποδομών και την ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης σε πολλαπλές πτυχές της λειτουργίας του Διαχειριστή.
