Των Nina Bambysheva και Steven Ehrlich
"Πάμε στο Μαϊάμι! Θα πάρουμε μια Lambo!" Ο Oliver Szmul, 16χρονος μαθητής κολεγίου από το Λονδίνο, δεν μπορούσε να συγκρατήσει τον ενθουσιασμό του. Ήταν μέσα Μαΐου, και μόλις είχε δει την αποτίμηση του κρυπτονομίσματος Jail Cat, που δημιούργησαν ο ίδιος και οι φίλοι του μερικές εβδομάδες νωρίτερα, να εκτοξεύεται στα 1,9 εκατ. δολάρια σχεδόν σε μία νύχτα. Την επόμενη ημέρα, η κεφαλαιοποίηση του token με "θέμα" τη γάτα ξεπέρασε τα 2,5 εκατ. δολάρια. Εξίσου γρήγορα, η ευφορία "έσβησε" και η συνολική αξία του Jail Cat κατρακύλησε στις 87.000 δολάρια.
Το Jail Cat δεν δημιουργήθηκε με κάποιον σκοπό ή θεωρητική χρησιμότητα, παρά μόνο για να προσφέρει διασκέδαση, να σατιρίσει και να αποτελέσει ένα μέσο κερδοσκοπίας. Το συγκεκριμένο token δεν έχει καμία εγγενή αξία εκτός από αυτήν που κάποιος είναι διατεθειμένος να πληρώσει για να το αγοράσει. Το πιο γνωστό meme coin, το Dogecoin, εμπνευσμένο από έναν σκύλο Σίμπα Ίνου, είναι το έκτο πιο πολύτιμο κρυπτονόμισμα στον κόσμο, με την κεφαλαιοποίησή του να φτάνει τα 47 δισ. δολάρια.
Ο Szmul, η οικογένεια του οποίου μετανάστευσε στην Αγγλία από την Πολωνία, αποφάσισε ότι τα meme coins είναι το μέλλον του. Τον Απρίλιο, λίγες εβδομάδες πριν από την κυκλοφορία του Jail Cat, είχε δημοσιεύσει το πρώτο του βίντεο στο YouTube στο νέο του κανάλι, το ZoomWealth, όπου "δίδασκε" τα μυστικά του. Ο Szmul υποστηρίζει ότι μέσα σε λίγους μήνες έχει κερδίσει περίπου 100.000 δολάρια δημιουργώντας, αγοράζοντας και πουλώντας αυτά τα "ανόητα" ψηφιακά νομίσματα που βασίζονται στο blockchain.
"Δεν είναι για τους αδύναμους", λέει η 31χρονη trader meme coins, Rachael Sacks, η οποία εργάζεται στο τμήμα επικοινωνίας της Hype, μιας εταιρείας μάρκετινγκ Web3 με έδρα το Βερολίνο, από το σπίτι της στο Τσάρλεστον της Νότιας Καρολίνας. Όπως και ο Szmul, η Sacks εμπορεύεται meme coins, αξίας περίπου 110.000 δολαρίων, μοιρασμένα στα wallets MetaMask και Phantom. "Υπάρχουν περίοδοι όπου κυριολεκτικά κάνω συναλλαγές όλη μέρα", λέει χαρακτηριστικά η Sacks, η οποία ομολογεί πως το να χάσει 10.000 δολάρια σε μια μέρα δεν είναι ασυνήθιστο. Στην άλλη άκρη του πλανήτη, στο Ντουμπάι, ένας 23χρονος influencer του YouTube με το ψευδώνυμο "K Crypto" ισχυρίζεται ότι έχει βγάλει πάνω από 1 εκατ. δολάρια από meme coins. Το πιο πολύτιμο δημιούργημά του; το "BrianWifHair", ένα token που αστειεύεται με το διάσημο φαλακρό κεφάλι του Brian Armstrong, του δισεκατομμυριούχου CEO της Coinbase. "Η κεφαλαιοποίησή του εκτοξεύτηκε στο 1 εκατ. δολάρια μέσα σε 3-4 ώρες", λέει, "και στη συνέχεια ξεφούσκωσε, όπως συμβαίνει με αυτά τα νομίσματα”.
Καλώς ήρθατε στην πιο άγρια -και ανόητη- τρέλα των κρυπτονομισμάτων. Κάποτε, για να δημιουργήσεις ένα νέο κρυπτονόμισμα, έπρεπε να έχεις κάποιες μαθηματικές ικανότητες και αξιοπρεπείς γνώσεις προγραμματισμού. Όχι πια. Πλέον ο καθένας μπορεί να φτιάξει ένα meme coin με λίγα μόνο κλικς χρησιμοποιώντας δωρεάν ένα έτοιμο λογισμικό. Κάθε μέρα δημιουργούνται 40.000 έως 50.000 καινούργια meme coins, σύμφωνα με την BDC, μια συμβουλευτική εταιρεία blockchain με έδρα την Εσθονία. Σχεδόν 13 εκατομμύρια meme coins έχουν δημιουργηθεί εντός του 2024. Η συνολική τους αξία; Περίπου 100 δισ. δολάρια. Ο δείκτης Meme Coin Index της MarketVector, ο οποίος παρακολουθεί τις αποδόσεις των έξι μεγαλύτερων meme coins, έχει κάνει ένα θηριώδες ράλι της τάξης του 215% μέσα σε έναν χρόνο, υπεραποδίδοντας του Bitcoin, το οποίο έχει καταγράψει κέρδη 100% στην ίδια περίοδο.
Σκεφτείτε τα meme coins ως την ψηφιακή εκδοχή του μάρκετινγκ για τα στεροειδή. Αν ένα meme coin γίνει viral, αποκτά οπαδούς που μπορούν να εκτοξεύσουν την κεφαλαιοποίησή του σε μια νύχτα. Παράδειγμα το Dogwifhat, ένα token με βάση το Solana που δημιουργήθηκε πριν από έναν χρόνο. Πίσω από τη "γέννησή" του δεν υπάρχει επιχειρηματικό σχέδιο ή μια τεχνολογική "λευκή βίβλος", παρά μόνο ένας low budget ιστότοπος με εικόνες και βίντεο όπου πρωταγωνιστεί ένας σκύλος φορώντας διάφορα καπέλα. Τον Μάρτιο, η απόφαση της Binance να εισαγάγει το token στην πλατφόρμα της ενίσχυσε την τιμή του. Σύμφωνα με τη Solscan, μια πλατφόρμα ανάλυσης με έδρα τη Σιγκαπούρη, το Dogwifhat αριθμεί σήμερα πάνω από 190.000 κατόχους, η κεφαλαιοποίησή του ανέρχεται στα 3,1 δισ. δολάρια και ο όγκος συναλλαγών περίπου στα 3 δισ. δολάρια την ημέρα.
Η κερδοσκοπία δεν είναι για τους δειλούς. Σύμφωνα με την BDC, τα meme coins είναι 50 φορές πιο ευμετάβλητα από το Bitcoin και αποτελούν εστίες απάτης. Περίπου το 40% αυτών των projects είναι συστήματα άντλησης και εκροής χρημάτων και ένα επιπλέον 30% είναι ξεκάθαρα "rug pulls", δηλαδή οι δημιουργοί τους απλώς παίρνουν τα χρήματα και "το σκάνε". Ρυθμιστικό πλαίσιο και νομοθεσία είναι ουσιαστικά ανύπαρκτα. Τα bots τεχνητής νοημοσύνης χειροτερεύουν την κατάσταση, αφού χειραγωγούν τις αγορές και δημιουργούν μεγάλες διακυμάνσεις στις τιμές. Και αν η αστάθεια δεν σας τρομάζει, η διάρκεια ζωής αυτών των ψηφιακών νομισμάτων θα σας τρομάξει. Η BDC εκτιμά ότι ένα meme coin "ζει" για περίπου 78 λεπτά κατά μέσο όρο, προτού εκμηδενιστεί η αξία του.
"Ξέρω ότι ουσιαστικά πρόκειται για ένα τεράστιο καζίνο", λέει ο K Crypto. "Αλλά σπατάλησα τρία χρόνια για να πάρω ένα άχρηστο πτυχίο [στους υπολογιστές]. Και οι προγραμματιστές μπορούν να αντικατασταθούν από bots τεχνητής νοημοσύνης".
Αν υπάρχει μια κινητήρια δύναμη πίσω από αυτήν τη σουρεαλιστική οικονομία, είναι το "εργοστάσιο" παραγωγής meme coins, Pump.fun. Από την έναρξη λειτουργίας του τον Ιανουάριο, το Pump.fun έχει βοηθήσει επίδοξους εκατομμυριούχους κρυπτονομισμάτων, όπως ο Szmul και ο K Crypto να δημιουργήσουν πάνω από 3 εκατ. καινούργια meme coins. Η χρήση του λογισμικού είναι δωρεάν: tο μόνο που χρειάζεται είναι μια έξυπνη (ή και όχι) ιδέα, μια ψηφιακή εικόνα και λίγα κλικ.
Η Pump.fun ιδρύθηκε από τρεις φερέλπιδες επιχειρηματίες, που το προηγούμενο διαδικτυακό τους εγχείρημα ήταν στον κόσμο των NFTs. Το 2022, δύο από τους τρεις εργάζονταν σε μια πλατφόρμα trading συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης σε NFTs, με την ονομασία Nftperp.
Μετά την κατάρρευση των NFTs, τα εν λόγω άτομα πέρασαν στα meme coins. Αρνήθηκαν να αποκαλύψουν τα ονόματά τους στο Forbes, αλλά σύμφωνα με πηγές οι ιδρυτές της Pump.fun είναι οι Alon Cohen, Dylan Kerler και Noah Tweedale, ηλικιακά και οι τρεις στα 20-κάτι και με έδρα την Ευρώπη. Για να ξεκινήσουν το εγχείρημά τους, "σήκωσαν" 350.000 δολάρια χρηματοδότηση από τον επιταχυντή Web3 Alliance DAO, σύμφωνα με το PitchBook. Το Pump.fun αποδείχθηκε σχεδόν αμέσως κερδοφόρο.
Οι ιδρυτές του αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν το γρήγορο και φθηνό blockchain του Solana αντί για του Ethereum, όπου είναι ενταγμένα πολλά από τα πιο μεγάλα meme coins, όπως το Shiba Inu και το Pepe. Aκόμη και με την ταχύτητα του blockchain του Solana, η διαδικασία για τη δημιουργία ενός καινούργιου crypto "από το μηδέν" τρόμαζε τον μέσο "κρυπτο-σπασικλα". Έτσι, ο Cohen έστειλε προσωπικά μηνύματα σε περισσότερους από 3.000 traders meme coins για να μάθει τι χρειάζονται και χρησιμοποίησε την ανατροφοδότηση που έλαβε για να δημιουργήσει το Pump.fun.
"Βασικά, θέλαμε να εκδημοκρατίσουμε το συναίσθημα του να δεκαπλασιάζεις τα χρήματά σου ποντάροντας σε ένα χαζο-νόμισμα", επισημαίνει ο Cohen. "Ήταν απαγορευτικά ακριβό να λανσάρεις ένα καινούργιο".
Παραδοσιακά, όποιος ήθελε να εισάγει ένα καινούργιο νόμισμα έπρεπε πρώτα να φτιάξει μια δεξαμενή ρευστότητας -συνήθως από 1.000 έως 5.000 δολάρια σε tokens Ethereum ή Solana- ώστε να υποστηρίξει την αγορά του νομίσματος. Σε αυτό το αρχικό κεφάλαιο χτυπούσαν συχνά και οι απατεώνες.
Σε ένα σχήμα γνωστό ως liquidity pull, οι προγραμματιστές καταχωρούν το νέο meme coin σε ένα αποκεντρωμένο ανταλλακτήριο, το συσχετίζουν με ένα γνωστό κρυπτονόμισμα όπως το Ether, το διαφημίζουν για να προσελκύσουν επενδυτές και στη συνέχεια, μόλις η αξία του token απογειωθεί, "τραβάνε" τα Ether και αφήνουν στους άλλους επενδυτές τα άχρηστα meme coins. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η φρενίτιδα για το Squid Game, την επιτυχημένη σειρά του Netflix της Νότιας Κορέας, το 2021. Εκείνο τον Νοέμβριο, οι δημιουργοί του ψηφιακού νομίσματος Squid Game, το οποίο είχε συσχετιστεί με το BNB (το token της Binance), συγκέντρωσαν 3,4 εκατ. δολάρια από επενδυτές. Μέσα σε δέκα λεπτά, η αξία του νομίσματος κατέρρευσε, κατρακυλώντας στο 1/3 του σεντ από τα 38 δολάρια.
"Αυτό που θέλαμε να προσφέρουμε ήταν ένας τρόπος trading αυτών των περιουσιακών στοιχείων χωρίς να χρειάζεται κάποιος να σπαταλήσει τα κεφάλαιά του", εξηγεί ο Cohen. "Δεν χρειαζόταν κάποιος να ξοδέψει όλα τα μετρητά του, για να απολαμβάνει την εμπειρία του trading".
Έτσι, το Pump.fun απαλλάχθηκε από τις δεξαμενές ρευστότητας. Οι τιμές διαπραγμάτευσης στο Pump.fun υπαγορεύονται από έναν τύπο (γνωστό ως bonding curve) που προσαρμόζει την τιμή ενός meme token με βάση τον όγκο αγορών και πωλήσεων που πραγματοποιούνται στην πλατφόρμα - βασική προσφορά και ζήτηση.
Κάθε νέο token ξεκινά με χρηματιστηριακή αξία 5.000 δολάρια, αλλά χωρίς δεξαμενή ρευστότητας, αυτή η "αξία" δημιουργείται εξ ολοκλήρου από το πουθενά. Δεν υπάρχουν πραγματικά χρήματα πίσω από αυτή τη "ρευστότητα". Πρόκειται για προσομοίωση.
Εάν προσεγγίσουν αρκετοί αγοραστές και χρησιμοποιήσουν πραγματικά χρήματα -με τη μορφή του Solana, το έχει πραγματική αξία σε δολάρια- για να μετακινήσουν το "bonding curve" σε ένα επίπεδο αγοράς των 90.000 δολαρίων, τότε έχει δημιουργηθεί αρκετή πραγματική ρευστότητα ώστε να μεταφερθεί το token του meme στο Raydium, όπου διαπραγματεύονται περισσότερα από 2.000 κρυπτονομίσματα. Αυτό είναι το πρώτο μεγάλο βήμα προς το "ιερό δισκοπότηρο": την εισαγωγή του meme coin σε ένα mainstream ανταλλακτήριο όπως το Coinbase, το οποίο είναι επιλεκτικό. Προς το παρόν, περίπου 340, ή το 1,5%, από το σύνολο των meme coins που δημιουργούνται στο Pump.fun περνάνε ημερησίως στο Raydium.
"Ο κόσμος δεν χρειάζεται να το γνωρίζει αυτό", λέει ο Cohen, αναφερόμενος στη διαδικασία τιμολόγησης του Pump.fun. "Είναι ηλίθιο. Είναι υπερβολικά περίπλοκο. Αν θέλετε να εμπορεύεστε meme coins, δεν χρειάζεται καν να ξέρετε τι σημαίνει 'κεφαλαιοποίηση'. Απλώς πρέπει να αγοράζετε και να διασκεδάζετε".
Τι χρειάζεται για να γίνεις εκατομμυριούχος από τα meme coins; Θεωρητικά, μια έξυπνη ιδέα και ένα jpeg. Στην πραγματικότητα, όμως, όπως και στις περιπτώσεις των επιτυχημένων "αστέρων" των social media, χρειάζεται αδιάκοπη αφοσίωση για να χτίσεις το "εμπορικό σήμα" και να διαμορφώσεις το κοινό των ακολούθων σου.
"Είναι full-time δουλειά", λέει ο K Crypto, ο οποίος έχει δημιουργήσει περίπου 20 meme coins και αφιερώνει τρεις με τέσσερις ώρες την ημέρα για να δημιουργήσει βίντεο στο YouTube σχετικά με το trading των meme coins. "Το Pump.fun έχει κάνει το παιχνίδι πολύ πιο ανταγωνιστικό".
Ένα meme coin που φαίνεται να έχει σπάσει τους όρους του παιχνιδιού είναι το Goatseus Maximus (GOAT), ένα token εμπνευσμένο από ένα διαδικτυακό meme, με την κεφαλαιοποίησή του να ανέρχεται στο ιλιγγιώδες ποσό των 840 εκατ. δολαρίων. Η ραγδαία άνοδος αυτού του νομίσματος ήρθε μετά από ένα πείραμα που έστησε ένας προγραμματιστής τεχνητής νοημοσύνης ονόματι Andy Ayrey, γνωστός ως "Infinite Backrooms", στο οποίο δύο bots τεχνητής νοημοσύνης συνομιλούσαν ασταμάτητα. Τα bots απέκτησαν "εμμονή" με ένα παλιό διαδικτυακό meme, το "goatse". Έπειτα, ο Ayrey δημιούργησε ένα άλλο bot τεχνητής νοημοσύνης με το όνομα Terminal of Truths, το οποίο έγραφε αυτόματα στο Twitter τις απόψεις του "Infinite Backrooms" για το goatse. Ο δισεκατομμυριούχος Marc Andreessen άρχισε να σχολιάζει τα tweets του Terminal of Truths και τελικά το bot τού ζήτησε να το υποστηρίξει. Ο Andreessen δώρισε 50.000 δολάρια σε Bitcoin, και λίγους μήνες μετά ένας ανώνυμος χρήστης λάνσαρε το token GOAT στο Pump.fun και έκανε tag το Terminal of Truths, το οποίο το προώθησε στους 179.000 followers του. Σήμερα, ένα wallet που ανήκει στο bot τεχνητής νοημοσύνης Truth Terminal (πιθανόν ελεγχόμενο από τον Ayrey) κατέχει tokens του meme coin αξίας 465 εκατ. δολαρίων.
Τα bots τεχνητής νοημοσύνης δεν είναι ο μόνος παράγοντας που αυξάνει την αξία των meme coins. Συμβάλλει και μια στρατιά νεαρών traders, όπως οι Szmul, Sacks και K Crypto: χρησιμοποιούν μια ευρεία γκάμα στρατηγικών από το front running έως το momentum trading, "σαρώνοντας" πλατφόρμες όπως η Pump.fun για να βρουν tokens στο παρά πέντε της εκτόξευσής τους. "Αυτό που ψάχνω είναι η αρχή του viral που σχηματίζεται", λέει ένας 26χρονος trader meme coins, με το όνομα Kel Eleje. "Και θέλω να το πυροδοτήσω".
Συχνά οι δημιουργοί και άλλοι traders πουλάνε αμέσως τα ανερχόμενα meme coins που αγόρασαν σε τιμή ευκαιρίας. "[Οι δημιουργοί νομισμάτων] συχνά ελέγχουν ένα μεγάλο, σκοτεινό κομμάτι της προσφοράς, και οι influencers πληρώνονται για να προωθούν τα νομίσματα", λέει ο Toe Bautista, αναλυτής ερευνών για τα crypto στο GSR.
Για ένα πράγμα δεν ανησυχούν οι traders: τις ρυθμιστικές αρχές.
"Τα meme coins δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως κινητές αξίες, επειδή δεν έχουν διαβεβαιώσεις για μελλοντικά κέρδη", επισημαίνει η Michele Cea, νομικός στο δικηγορικό γραφείο Cea Legal με έδρα τη Νέα Υόρκη. "Η αξία τους επηρεάζεται κυρίως από τις κερδοσκοπικές συναλλαγές και όχι από τις υποσχέσεις των προγραμματιστών ή όσων ευαγγελίζονται οικονομικές αποδόσεις". Φυσικά, αυτό δεν εξαιρεί τους δημιουργούς ή τους traders meme coins από τις γενικές νομικές αρχές που προστατεύουν τους αγοραστές από απάτες. Με δεδομένη όμως τη "φιλική" στάση του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλτ Τραμπ προς τα κρυπτονομίσματα και τις αντι-ρυθμιστικές του τάσεις, φαντάζει απίθανο να ενταθεί η εποπτεία από τη νέα κυβέρνηση.
Θα ήταν εύκολο να υποτιμήσει κανείς τη φρενίτιδα για τα meme coins. Το γεγονός, όμως, ότι στρατιές νέων ασχολούνται σοβαρά με αυτά τα "παράλογα" και εφήμερα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία αποκαλύπτει μια ανησυχητική πραγματικότητα.
"Οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι το token είναι το πραγματικό προϊόν και η βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων είναι μια βιομηχανία παραγωγής token που μεταμφιέζεται σε βιομηχανία παραγωγής λογισμικού", σημείωσε ο Murad Mahmudov, γνωστός και ως "Meme Coin Jesus”, στο ακροατήριο του TOKEN2049 (το Νταβός της κρυπτονομισμάτων) που πραγματοποιήθηκε στη Σιγκαπούρη τον Σεπτέμβριο. "Ποτέ δεν είχε να κάνει με την τεχνολογία - πάντα είχε να κάνει με τα ίδια τα ψηφιακά νομίσματα".
Ο Mahmudov κατάγεται από το Αζερμπαϊτζάν, σπούδασε στο Princeton και λέει ότι έκανε ένα πέρασμα από την Goldman Sachs πριν ασχοληθεί αποκλειστικά με τα κρυπτονομίσματα. Δεν ανταποκρίθηκε σε επανειλημμένα αιτήματα για να δώσει συνέντευξη στο Forbes, αλλά το βίντεο στο YouTube με την ομιλία του στο TOKEN2049, "The Meme Coin Supercycle", έχει προβληθεί 172.000 φορές από τον Σεπτέμβριο.
Σύμφωνα με τον Mahmudov, τα περιουσιακά στοιχεία που δεν δημιουργούν ταμειακές ροές ή δεν χρησιμεύουν ως αποθήκη αξίας -δηλαδή, όλα τα κρυπτονομίσματα εκτός ίσως από το Bitcoin- ήταν εξαρχής meme coins. Υποστηρίζει ότι τα meme coins είναι ένα σύμπτωμα του οικονομικού μηδενισμού μεταξύ των νέων - μιας γενιάς που αντιμετωπίζει έναν κόσμο στον οποίο οι παραδοσιακοί δρόμοι προς την ευημερία φαίνονται όλο και πιο απρόσιτοι. Αν σας πνίγει το φοιτητικό σας χρέος, αν η δουλειά σας απειλείται από την τεχνητή νοημοσύνη, αν είστε απελπισμένοι με την κλιματική αλλαγή και το στοιχειώδες "όνειρο" να αποκτήσετε το δικό σας όνειρο, μοιάζει ανέφικτο, γιατί να μην ποντάρετε στα meme coins;
"Το σύστημα είναι κακό. Ο μόνος τρόπος για να βγάλεις χρήματα είναι μέσω του trading meme coins", υποστηρίζει η Sacks, trader meme coins και ο ίδια με έδρα τη Νότια Καρολίνα. "Είμαι καλή στο να διαλέγω μετοχές, αλλά αν θέλω τεράστιες αποδόσεις, πρέπει να ασχολούμαι με τα meme coins. Μου αποφέρουν περισσότερα χρήματα από οτιδήποτε άλλο, ίσως περισσότερα και από την καθημερινή μου δουλειά".
Υπάρχει και ένα meme coin που διακωμωδεί τον περίφημο δείκτη S&P 500 και είναι αφιερωμένο στους απογοητευμένους επενδυτές. Ονομάζεται SPX6900. Ιδού ένα απόσπασμα από το μανιφέστο του: "Γεννηθήκατε σε έναν κόσμο όπου η αγορά σπιτιού σημαίνει υποθήκη εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ. Σε έναν κόσμο όπου η κοινωνική ασφάλιση είναι περισσότερο μύθος παρά δίχτυ ασφαλείας, αν και οι εισφορές αφαιρούνται από τον μισθό όλων. Το SPX6900 είναι η επαναρύθμιση. Είναι ο S&P 500 + 6400. Είναι το χρηματιστήριο για τους ανθρώπους. Το SPX6900 ρίχνει τους σπόρους για το δάσος του αύριο".
Το SPX6900 διαπραγματεύεται σήμερα προς 79 σεντς, η κεφαλαιοποίησή του είναι στα 739 εκατ. δολαρίων και έχει εκτοξευθεί κατά το ιλιγγιώδες 5.811% το τελευταίο 12μηνο. Στο ίδιο διάστημα ο S&P 500 έχει κερδίσει 37%.
Απόδοση - επιμέλεια: Μιχάλης Παπαντωνόπουλος
