Του Walter Pavlo
Ο Sam Bankman-Fried επέστρεψε στις ΗΠΑ για να βρεθεί ενώπιον του ομοσπονδιακού δικαστηρίου αντιμέτωπος με κατηγορίες για απάτη, την ώρα που δύο εκ των στενότερων συνεργατών του ομολόγησαν την ενοχή τους και συνεργάζονται με τους εισαγγελείς.
Τον Δεκέμβριο του 2021, ο Bankman-Fried μιλούσε ενώπιον του Κογκρέσου για τα "Ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία και το μέλλον της οικονομίας". Η Επιτροπή Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών της Βουλής των Αντιπροσώπων ζήτησε πρόσφατα να καταθέσει ο επικεφαλής του FTX για την κατάρρευση του ανταλλακτηρίου κρυπτονομισμάτων, όμως αυτή η ακρόαση δεν έγινε ποτέ, αφού την... πρόλαβαν οι κατηγορίες που απαγγέλθηκαν στον Bankman-Fried.
Η επιχειρηματική σταδιοδρομία του Bankman-Fried δεν έχει κλείσει 10ετία και έφτασε στο απόγειό της -τουλάχιστον φαινομενικά- εντός του 2022, όταν βρέθηκε στους κορυφαίους δισεκατομμυριούχους του κόσμου. Πλέον είναι αντιμέτωπος με κατηγορίες για μια απάτη που μπορεί να στοίχισε δισεκατομμύρια δολάρια σε δεκάδες χιλιάδες επενδυτές.
Όλα αυτά τα χρόνια, έχω προβληματιστεί και γράψει για πολλές διώξεις που έχουν ασκηθεί για εγκλήματα του "λευκού κολάρου", συμπεριλαμβανομένης και της δικής μου. Χωρίς να δικαιολογώ τη συμπεριφορά των παραβατών που τους ασκήθηκε δίωξη, η ζωή ενός κατηγορούμενου είναι ένας μοναχικός δρόμος με αφάνταστες πιέσεις που δεν θα μπορούσαν να προβλεφθούν τη στιγμή τέλεσης μιας παράνομης πράξης.
Τις ημέρες πριν από τη σύλληψή του, ο στενός κύκλος των ανθρώπων του Bankman-Fried είχε συρρικνωθεί - αυτό συμβαίνει σε πολλούς κατηγορούμενους. Μόλις ξεκινήσει μια έρευνα, οι ομοσπονδιακοί πράκτορες, συνήθως το FBI, συνομιλούν με όσους βρίσκονται χαμηλότερα στον οργανισμό που αποτελεί αντικείμενο έρευνας - στην προκειμένη περίπτωση, το FTX και η συνεργαζόμενη εταιρεία Alameda Research. Η έρευνά τους εστιάζει στο "μεγάλο ψάρι": εν προκειμένω στον Bankman-Fried. Μόλις το FBI τούς χτυπά την πόρτα, όσοι βρίσκονται κοντά στο "μεγάλο ψάρι" πληροφορούν ότι δέχθηκαν τηλεφώνημα ή ότι άκουσαν από κάποιον άλλο ότι το FBI έκανε ερωτήσεις για την υπόθεση. Στη συνέχεια, και ενώ η συχνότητα αυτών των επισκέψεων του FBI αυξάνεται, οι δέκτες των ερωτημάτων αντιλαμβάνονται τι σημαίνει να είσαι κοντά στον Bankman-Fried. Τα τηλεφωνήματα σταματούν. Τα μηνύματα και οι κλήσεις του Bankman-Fried, στα οποία οι άνθρωποι του έσπευδαν να ανταποκριθούν, μένουν αναπάντητα. Και αυτή η σιωπή λέει πολλά.
Οι υπάλληλοι του FTX και όσοι βρίσκονταν σε επικοινωνία με τον Bankman-Fried πιθανόν καταθέτουν το περιεχόμενο των μηνυμάτων στις διωκτικές αρχές. Άλλοι απλώς δεν απαντούν στον Bankman-Fried από φόβο μήπως εμπλακούν στην υπόθεση. Όπως παρότρυνε ο εισαγγελέας Damian Williams στη συνέντευξη Τύπου όπου ανακοίνωσε την παραπομπή του Bankman-Fried: "Εάν δεν έχετε επικοινωνήσει μαζί μας για να μας μιλήσετε, θα σας ενθάρρυνα να το κάνετε, και να το κάνετε άμεσα". Η κούρσα με έπαθλο μια συμφωνία για συνεργασία με τις αρχές είναι σε πλήρη εξέλιξη και με αθρόα συμμετοχή, όπως συμβαίνει συνήθως στα εγκλήματα του "λευκού κολλάρου".
Υπάρχει ένα παλιό ρητό σε αυτές τις υποθέσεις, όταν κάποιοι συνεργάζονται για να πέσουν "στα μαλάκα": "Πείτε με καρφί, πείτε με ρουφιάνο, αλλά τηλεφωνήστε μου στο σπίτι, εκεί θα 'μαι". Όποιος εργάστηκε στο FTX θα πρέπει ήδη να έχει απευθυνθεί σε δικηγόρο και να αξιολογεί εάν έχει πληροφορίες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε βάρος του Bankman-Fried ή και άλλων. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα απαγγελθούν κατηγορίες και εναντίον άλλων ατόμων, καθώς έξι από τις οκτώ κατηγορίες που απαγγέλθηκαν στον Bankman-Fried αφορούν συνωμοσία, και δεν μπορείς να διαπράξεις συνωμοσία με τον εαυτό σου. Σε αυτούς τους "άλλους" συγκαταλέγεται η πρώην φίλη του, Caroline Ellison, η οποία τώρα φέρεται να συνεργάζεται με τις αρχές.
Η ταχύτητα της πτώσης του Bankman-Fried είναι μοναδική για υποθέσεις "λευκού κολάρου". Ο Bernie Madoff είπε στις ομοσπονδιακές αρχές στις 11 Δεκεμβρίου 2008 ότι είχε διαπράξει μια απάτη δισεκατομμυρίων δολαρίων που διήρκεσε δεκαετίες και για την οποία δεν είχε απαντήσεις. Ο Madoff τέθηκε υπό κράτηση τρεις μήνες μετά, τον Μάρτιο του 2009, όταν ομολόγησε επισήμως την ενοχή του. Του επιβλήθηκε ποινή κάθειρξης 150 ετών και απεβίωσε στις ομοσπονδιακές φυλακές. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ο Bankman-Fried μπορεί να μην ανασάνει ποτέ ξανά αέρα ελευθερίας.
Τον Δεκέμβριο που διανύουμε ο επικεφαλής του FTX συμμετείχε στο DealBook Summit των New York Times ως πρωτοπόρος της αγοράς κρυπτονομισμάτων και πρωταγωνιστής ενός success story. Ταπεινός πρωταγωνιστής, όμως, με το Bloomberg News να αναφέρεται τον Απρίλιο του 2022 σε αυτόν ως τον "δισεκατομμυριούχο που θέλει να δωρίσει την περιουσία του". Είναι βέβαιο ότι γνώριζε πριν από τη σύλληψή του, ακόμη και όταν μιλούσε στο DealBook Summit, ότι θα συλλαμβανόταν αν πατούσε το πόδι του σε αμερικανικό έδαφος. Η εξ αποστάσεως συνέντευξή του από τις Μπαχάμες ήταν μια αποτυχημένη προσπάθεια να πείσει τις διωκτικές αρχές ότι δεν είχε τίποτα να κρύψει. Ακόμη και η απάντηση του Bankman-Fried στο πώς η Alameda πήρε χρήματα από την FTX, ότι "δεν ανακάτεψε εν γνώσει του κεφάλαια" ήταν μια δήλωση-δώρο στους εισαγγελείς και θα είναι μια γραμμή υπεράσπισης που θα δούμε να επαναλαμβάνεται καθώς οι κατηγορίες θα αυξάνονται.
Λίγους μήνες πριν, τα ΜΜΕ ήταν ερωτευμένα με τον Bankman-Fried. Σήμερα έχουν στραφεί εναντίον του και της οικογένειάς του. Ο ίδιος ήταν αρκετά έξυπνος ώστε να γνωρίζει ότι αν του απαγγελθούν κατηγορίες θα υπάρξουν αρνητικά άρθρα για τον ίδιο και την εταιρεία του. Ωστόσο, μάλλον δεν είχε προβλέψει ότι οι γονείς του, καθηγητές του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, και μια πρώην φίλη του θα έμπαιναν στο στόχαστρο των ταμπλόιντ. Όσο περνάει ο χρόνος, εκείνοι που γνώριζαν τον Bankman-Fried από το λύκειο και το κολέγιο θα αρχίσουν να διαρρέουν ιστορίες και αυτές οι ιστορίες, αληθινές ή ψευδείς, δεν θα αμφισβητούνται από τον Bankman-Fried, καθώς αναμένεται να τηρεί "σιγήν ιχθύος".
Οι πληροφορίες για έκδοση του Bankman-Fried στις ΗΠΑ ήταν συγκεχυμένες. Πλέον βρίσκεται στις ΗΠΑ για να αντιμετωπίσει τη Δικαιοσύνη. Κάποιοι ίσως να πιστεύουν ότι η μεταστροφή του οφείλεται στις συνθήκες κράτησης στις Μπαχάμες, αλλά αυτές που τον περιμένουν στο MDC Brooklyn, μια κακόφημη φυλακή, δεν είναι καλύτερες. Όπως και άλλοι κατηγορούμενοι που κρατούνται στο MDC Brooklyn μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής τους, όπως ο Ghislaine Maxwell, ο Bankman-Fried θα περνά το μεγαλύτερο μέρος του 24ώρου ημέρες εκτός κελιού, σε μια μικρή αίθουσα συσκέψεων με τους δικηγόρους του, πριν επιστρέψει στην πτέρυγα υψηλής ασφαλείας. Αν καταδικαστεί ή αν ομολογήσει, η ποινή του θα είναι πιθανότατα τόσο μεγάλη που θα μεταφερθεί σε σωφρονιστικό κατάστημα υψίστης ασφαλείας.
Τα πράγματα μπορεί να χειροτερέψουν για τον Bankman-Fried, καθώς ενδέχεται να υπάρξει συμπληρωματικό κατηγορητήριο, αφού η έρευνα μόλις τώρα μπαίνει πιο βαθιά. Το αρχικό κατηγορητήριο ήταν "πλούσιο", αλλά αναμένονται και άλλες λεπτομέρειες όσο συνεχίζεται η έρευνα. Τέτοιες πολύπλοκες υποθέσεις μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να επιλυθούν και αυτά τα χρόνια περάσουν πολύ αργά για τον Bankman-Fried.
