Του David Dawkins
Οι δισεκατομμυριούχοι από το Καζακστάν –με αξία άνω των 14 δισ. δολαρίων– ενδέχεται να τεθούν στο στόχαστρο νέων κυρώσεων, σύμφωνα με κορυφαίο μέλος του βρετανικού κοινοβουλίου. Η βουλεύτρια των Εργατικών Margaret Hodge τόνισε σε ομιλία της το βράδυ της Πέμπτης στη Βουλή των Κοινοτήτων ότι το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για το γεγονός ότι έκανε "τα στραβά μάτια" και βοήθησε το καθεστώς του Καζακστάν να "ξεπλύνει το "μαύρο" χρήμα του".
Στον απόηχο των ταραχών που ξέσπασαν στο Καζακστάν τον προηγούμενο μήνα με αιτία την εκτίναξη στις τιμές των καυσίμων –ταραχές που σημαδεύτηκαν από 225 νεκρούς, 4.500 τραυματίες και 10.000 συλλήψεις, αλλά και που ανάγκασαν τον πρώην πρόεδρο Nursultan Nazarbayev να εγκαταλείψει τη χώρα– στην πολιτική σκηνή του Ηνωμένου Βασιλείου έχει ανοίξει η συζήτηση για τον ρόλο του Λονδίνου στη διατήρηση του καθεστώτος που κυβερνά το Καζακστάν. Ο πλούτος της καζαχικής ελίτ βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και κυρίως τα οικονομικά εγκλήματα που επέτρεψαν οι βρετανικές τράπεζες και οι νομικές υπηρεσίες να διαπραχθούν καθώς και η χρησιμοποίηση πολυτελών ακινήτων προκειμένου οι επιχειρηματίες από το Καζακστάν να νομιμοποιήσουν παράνομα κέρδη.
Σε μια ομιλία-κόλαφο, που βασίστηκε σε καταγγελίες από το παρελθόν για τέλεση αδικημάτων και υπό το προστατευτικό καθεστώς της βουλευτικής ασυλίας, η Hodge "ξεμπρόστιασε" τους δισεκατομμυριούχους και πιο γνωστούς επιχειρηματίες του Καζακστάν.
Ο Timur Kulibaev και η σύζυγός του Dinаra Nazarbayeva (κόρη του Nazarbayev), όπως είπε η Hodge, "έχουν κατηγορηθεί για ξέπλυμα χρήματος και δωροδοκία" εκτός δικαιοδοσίας Ηνωμένου Βασιλείου, προσθέτοντας ότι ο Kulibaev αξίζει 2,9 δισ. δολάρια, σύμφωνα με το Forbes, και είναι ιδιοκτήτης ακινήτων συνολικής αξίας τουλάχιστον 80 εκατ. δολαρίων στη Μεγάλη Βρετανία. Ο Kulibaev και η Nazarbayeva είχαν δηλώσει αθώοι και η Εισαγγελία της Ελβετίας απέσυρε τις καταγγελίες σε βάρος του Kulibaev το 2013.
Η Hodge εγκάλεσε τον Vladimir Kim –τον πλουσιότερο άνθρωπο στο Καζακστάν– ότι είναι πληρεξούσιος του ιδιοκτήτη της Kazakhmys, της πρώτης καζαχικής εισηγμένης στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου. Μια έκθεση της Global Witness υποστηρίζει ότι πραγματικός ιδιοκτήτης της εταιρείας είναι ο Nazarbayev. Το ΔΣ της Kazakhmys αρνήθηκε τους ισχυρισμούς και δήλωσε στην Global Witness ότι η εταιρεία είχε περάσει την απαραίτητη ελεγκτική διαδικασία πριν εισαχθεί στο χρηματιστήριο το 2005.
Οι μεγιστάνες των ορυχείων Alexander Machkevich και Patokh Chodiev από την Eurasian Natural Resources Corporation Limited (ENRC) δέχθηκαν τα "πυρά" της Hodge σχετικά με μια βρετανική έρευνα περί απάτης που χρονολογείται από το 2013, ύστερα από καταγγελίες για δωροδοκία Αφρικανών πολιτικών. Η αγγλική εφημερίδα "Law Society Gazette" ανέφερε τον Ιούνιο ότι η Υπηρεσία Δίωξης Σοβαρών Μορφών Απάτης (SFO) δεν είχε απαγγείλει ακόμα κατηγορίες στην ENRC, η οποία αρνείται κάθε αδίκημα. Η έρευνα συνεχίζεται.
Τέλος, η Hodge εγκάλεσε τον επιχειρηματία Bulat Utemuratov για τον ρόλο του στο καθεστώς του Nazarbayev, αφού διετέλεσε προσωπάρχης του πρώην προέδρου. Ο Utemuratov δημιούργησε την προσωπική περιουσία του το 2007, όταν η ιταλική τράπεζα UniCredit εξαγόρασε το 92% της ATF Bank στο Καζακστάν έναντι 2,1 δισ. δολαρίων.
For too long we in Britain have turned a blind eye to a corrupt elite in Kazakhstan that have stolen from their people to line their own pockets. Today in Parliament I named & shamed some of these kleptocrats and urged the Govt to take action by issuing sanctions against them. pic.twitter.com/LJ3mHtSXLf
— Margaret Hodge (@margarethodge) February 3, 2022
Στην ομιλία της η Hodge αναφέρθηκε και σε άλλους μεγιστάνες –γνώριμους στους αναγνώστες του Forbes–, όπως ο Kairat Satybaldy: ο μυστηριώδης πρώην επικεφαλής των Μυστικών Υπηρεσιών της χώρας που ήταν κάποτε ο μεγαλομέτοχος της εισηγμένης fintech στο Λονδίνο Kaspi. (Η Kaspi έκανε δισεκατομμυριούχους τους κύριους μετόχους της, Mikhail Lomtadze και Vyacheslav Kim, τον Οκτώβριο του 2020). Η Hodge περιέγραψε τον Satybaldy ως "έναν άνθρωπο που απολαμβάνει σημαντικά πλούτη μέσω υπεράκτιων δομών" καθώς και ως "άτομο-κλειδί στον στενό κύκλο του Nazarbayev, που εμπλέκεται στην τρέχουσα κούρσα εξουσίας στο Καζακστάν που υπονομεύει την ειρήνη και την ασφάλεια". Εκπρόσωπος της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας της Δημοκρατίας του Καζακστάν, της οποίας ο Satybaldy είναι πρώτος αντιπρόεδρος, δεν απάντησε σε ερωτήματα που στάλθηκαν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σχετικά με τις πιο αναφορές.
Ο Nurali Aliyev, εγγονός του Nazarbayev, αποτέλεσε αντικείμενο μιας αποτυχημένης προσπάθειας των βρετανικών αρχών να τον συνδέσουν με τη λεγόμενη "McMafia" προκειμένου να εξηγήσουν πώς έγινε ιδιοκτήτης μιας σειράς ακινήτων στο Λονδίνο, ακόμα και στην Bishops Avenue.
Η Hodge παρέθεσε τις εκτιμήσεις του Forbes για την καθαρή αξία των μεγιστάνων του Καζακστάν. Συνολικά, το Forbes υπολογίζει ότι η αξία των δισεκατομμυριούχων, στους οποίους αναφέρθηκε η βουλεύτρια των Εργατικών, ανέρχεται σε περίπου 14 δισ. δολάρια. Ολοκληρώνοντας την ομιλία της, η Hodge απαίτησε από την κυβέρνηση να δεσμευτεί ότι θα φέρει στο κοινοβούλιο ένα νέο νομοσχέδιο για το οικονομικό έγκλημα, το οποίο θα παρέχει στις αρμόδιες υπηρεσίες τα απαραίτητα "όπλα" για την καταπολέμηση της διαφθοράς. "Ρωτώ τον υπουργό εάν θα ερευνήσει τα άτομα που κατονόμασα και εάν θα επιβάλει κυρώσεις σε όσους έκλεψαν από τη χώρα τους και ξέπλυναν τα χρήματά τους εδώ –χρησιμοποιώντας τις δομές του Ηνωμένου Βασιλείου για να καλύψουν τα παράνομα κέρδη τους, χρησιμοποιώντας την οδό της "χρυσή βίζας" για να μπουν στο Ηνωμένο Βασίλειο– ή σε όσους παραβίασαν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Θα δράσει επιτέλους;"
Η ομιλία της Hodge εντάσσεται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στροφής στο Ηνωμένο Βασίλειο για την αντιμετώπιση των κλεπτοκρατών. Την περασμένη εβδομάδα οι Times του Λονδίνου σχολίαζαν πως Αμερικανοί αξιωματούχοι είναι απογοητευμένοι με το Ηνωμένο Βασίλειο για την ανοχή που δείχνει στο "μαύρο" χρήμα από τα πρώην σοβιετικά κράτη, αφού αυτή η στάση αποτελεί τροχοπέδη στην επιβολή κυρώσεων κατά του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν ως απάντηση στη ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας.
Πηγή από την Ουάσιγκτον δήλωσε στους Times: "Ο Πούτιν δεν έχει λογαριασμούς με χρήματά του στο εξωτερικό, όλα είναι στα ονόματα των κλεπτοκρατών και πολλά από αυτά βρίσκονται σε σπίτια στο Knightsbridge και στην Belgravia, κάτω από τη μύτη της βρετανικής κυβέρνησης".
Ο Paul Massaro, σύμβουλος κατά της διαφθοράς στο Κογκρέσο, σημείωσε στο Forbes: "Είναι καιρός το Ηνωμένο Βασίλειο να τελειώνει με το "μαύρο" χρήμα που μολύνει το σύστημά του και είναι ενθαρρυντικό να βλέπουμε τη βουλεύτρια Hodge να αντιμετωπίζει με ευθύτητα αυτή την απειλή, ζητώντας ισχυρές κυρώσεις κατά των γνωστών κλεπτοκρατών. Το ξεμπρόστιασμα λειτουργεί".
Η Hodge περιμένει να δει εάν οι πρόσφατες κυρώσεις της βρετανικής κυβέρνησης σε βάρος της Ρωσίας θα διευρύνουν τη στόχευσή τους τις επόμενες εβδομάδες κατά δισεκατομμυριούχων με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο.
Εκπρόσωποι των Timur Kulibaev, Dinаra Nazarbayeva, Alexander Machkevich, Patokh Chodiev, Vladimir Kim και Bulat Utemuratov δεν απάντησαν αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό των πιο πάνω αναφορών.
Διαβάστε ακόμα:
* Πώς ο Πούτιν βοηθάει τους ολιγάρχες να διασώσουν την περιουσία τους
* Αυτοί είναι οι "ολιγάρχες του Κρεμλίνου" που στοχεύουν οι ΗΠΑ με κυρώσεις
* Τέσσερις μεγιστάνες του Καζακστάν έχασαν 3 δισ. δολάρια σε 48 ώρες
